d. Proeflaparotomie. (7 gevallen, 1 overleden). 44. (n°. 87 —1900). I. p., 50 j. Hoewel de diagnose care. ovarii met metastasen inde buikholte en daarvan afhankelijke vochtuitstorting aan weinig twijfel onderhevig was, werd hier laparotomie verricht, eensdeels om de vrouw tijdelijk verlichting te geven, anderdeels omdat zij beweerde, reeds 12 jaren lang inden onderbuik geleden te hebben. De mogelijkheid, dat hier nochtans een tuberculeus proces bestond , kon hierom niet geheel verworpen worden. De operatie gaf echter de bevestiging van de eerst-genoemde opvatting. Tijdelijk verlicht, wat de wond betreft, p.p. i. genezen, bezweek zij na veel lijden 2 maanden later. Bij de sectie wachtte ons echter een verrassing; de met den buikwand en intestina vergroeide soliede tumor bleek een fibromyoma uteri te zijn; overigens was de uterus, alsook de adnexa, gezond! Het peritoneum daarentegen was allerwege bezaaid met carcinoomknobbeltjes (colloïd-carcinoom); metastasen inde mesenteriaalklieren en inde rechter long, maar niet in lever, milt of darm. Men moet dit geval dus beschouwen als een primaire carcinose van het peritoneum. 45. (n°. 129—1900). YI. p., 47 j. Bij deze vrouw werd de diagnose gesteld op carcinoom van beide ovaria met zeer veel vocht in de buikholte. Daar het niet volkomen zeker was, dat de kwaal als inoperabel moest worden beschouwd, werd laparotomie verricht: Carcin. peritonei, ovarii etc. Buik gesloten. Operatie. 7/IX. 8/IX. Aanhoudend braken; pols niet frequent, goed gevuld. 11/IX. Braken en hikken. Maag wordt uitgespoeld; er komt 600 gr. donker gekleurd, bloedstolsels bevattend vocht. 12/IX. Bloedbraken. 13/IX. Exitus letalis. Obductie (prof. Spronck). Peritoneum bezaaid met carcinoom-metastasen. Inden linker tak der a. pulmon. een thrombus; infarct linker onderkwab. In rechter long is de arterie voor de onderkwab geheel verstopt dooreen embolus. Maag: 3 versche uloera rotuuda aan de kleine curvatuur; geen embolus hier te vinden. Inde plexus venosi naast de vagina een groot aantal thrombi, van hetzelfde uiterlijk als inde longslagaderen; de thrombose is dus inde nabijheid der carcinomateuse ovaria ontstaan. Waarschijnlijk is niet de laparotomie daaraan schuldig geweest,

204