groote stoornis inde nierfunclie, die slechts één dag bestaat, om dan te verdwijnen, even snel als de nier-tumor en de verschijnselen eclampsie, niet anders verklaren, dan dat naast de laesie door de toxinen verwekt, nog eene kort durende stoornis inde bloedcirculatie moet bestaan hebben. Waar zouden die toxinen zoo snel ontstaan zijn, dat deze al het secerneerend nierweefsel plotseling konden vergiftigen om na één dag weer verdwenen te zijn? Of, als men zich voorstelt, dat de aanhoudende toevoer van toxinen reeds lang het nierweefsel heeft aangetast en alleen de laatste toevoer gelijk is aan den druppel, die den emmer doet overloopen, hoe is het dan mogelijk, dat na 2 X 24 uren bijna de normale toestand is teruggekeerd ? Hoe kunnen de toxinen zoo snel het lichaam hebben verlaten, vooral als de nier zelf, het excretieorgaan „par excellence” niet functioneert? Hoe verklaart men de duidelijke vergrooting der nier, die ook maar 2 dagen bestaan heeft ? M. H. Slechts de verklaring, door ons gegeven, kan TT een bevredigend antwoord op al deze vragen geven. Ten slotte mag ik er U nog wel even opwijzen, dat niet alles theoretiseeren is, maar ook wel degelijk practisch nut kan hebben. Al zou in ons geval kapselsplijting als ontspannings-incisie nuttig geweest kunnen zijn en ook in menig geval reeds geweest is, zooals ü later zal blijken zoo geloof ik voor mij toch niet, dat dit het voornaamste is. Als er bij elke eclampsie beide momenten in het spel zijn, dan zal de indicatie voor sectio caesarea, abdominaal of vaginaal, veel stringenter moeten gesteld worden, en dan zal veel vlugger operatief moeten worden ingegrepen, als de heftige acute symptomen gepaard gaan met groote stoornissen inde nierfunctie. Want, als men zoolang wacht, totdat het nierweefsel door de toxinen en de gestoorde circulatie geheel verwoest is, als er dus vettige degeneratie van het nier-epitheel is opgetreden, dan zal de operatie natuurlijk geen nut meer hebben. Aan het door collega ter Braak hierboven meegedeelde geval heb ik niet veel toe te voegen, evenmin behoef ik nader in te gaan op de door hem gegevene verklaring voor het ontstaan van eclampsie tengevolge van verhoogde intrarenale spanning, als geheel overeenkomende met hetgeen ik daarvan heb meegedeeld in de sectie-vergadering te Breda. Toch wil ik gaarne aan zijn wensch voldoen om deze verhandeling te completeeren, door uit de litteratuur datgene bijeen te verzamelen, wat tot dit onderwerp in betrekking staat. Het aantal gevallen is nog gering, reden temeer om elk af-

227