zooveel keukenzout aan de oplossing toegeyoegd, dat het mengsel isotonisch met de lichaamssappen is. Guinard ') en Kozlowski2) hebben het eerst getracht deze isotonie te bereiken door dein te spuiten stoffen op te lossen in een hoeveelheid cerebrospinaalvocht. Hoewel Bier dit in het begin onnoodig vond, op grond dat de injectievloeistof zich spoedig genoeg met het cerebro-spinaal vocht vermengde, heeft hij later dit idee overgenomen en wordt tegenwoordig inde Bo n n’sche kliniek geregeld deze methode in toepassing gebracht. Hij 3) heeft tabletten doen vervaardigen, welke 0.02 gr. stovaine 0.00013 gr. suprarenanine boricum en gummi arabicum bevatten, welke in eenige cm3, cerebro-spinaalvocht worden opgelost, dat men door de punctienaald aftapt. De naald wordt tijdens het oplossen der tabletten inde vloeistof met een stop gesloten, waarna het mengsel wordt ingespoten. De injectie duurt hierdoor veel langer en men loopt de kans, dat de naald dooreen onvoorziene beweging van den patiënt óf uit den duraalzak geraakt óf vezels van de cauda equina treft. Daarom lijkt mij deze methode omslachtig en eenigszins gevaarlijk, vooral omdat de door ons gevolgde methode evenmin onaangename nawerking met zich brengt. Dat de medullaire anaesthesie, hetzij met tropacocaine, hetzij met stovaine te weeg gebracht, nog geenszins als ongevaarlijk de algemeene narcose kan verdringen, is uit het boven medegedeelde wel duidelijk. Aan den anderen kant is het niet minder duidelijk, dat, al behoeven de gevaren der algemeene narcose voor gezonde personen niet overschat te worden, voor zwakke lijders met bepaalde gebreken met groot verlangen naar een veiliger anaestheticum wordt uitgezien. Yoor den gynaecoloog is de narcose der door langdurige bloedingen uitgeputte myoom- en carcinoomlijderes nog altijd een bron van ernstige hezorgheid. Een enkel sterfgeval, te wijten aan den noodlottigen invloed van aether of chloroform op het hart, brengt hem dat op uiterst pijnlijke wijze opnieuw onder het oog; zoo menig geval van zoogenaamden shock na de operatie, zij het ook niet met doodelijken afloop, wijst hem opnieuw op de ernstige beschadiging o.a. van het hart door het ingeademde vergift. Dit is de voorname redeu geweest, dat na lang aarzelen, inde Utrechtsche kliniek den 26en Oct. 1905 de eerste lumbale anaesthesie werd toegepast. De indruk was zóó verrassend, dat dadelijk 1) Gazette des Höpitaux 1901, n°. 79„ 2) Ceutralblatt f. Chirurgie 1902, n°. 45. 3) Archiv f. Klin. Chirurgie 1905, Bd. 77, p. 940.-.

253