liggend kindsdeel ineen trechtervormige holte, die aan den top gesloten is, en blijkbaar gevormd wordt door de wanden van de cervix, die in plooien liggen. Nu eenig zoeken gelukt het een opening te vinden, waar één vinger der geheel inde vagina gebrachte hand door heen kan. Op hetzelfde oogenblik stroomt er vrij veel bloed naar buiten, en blijkt liet, dat die opening toegang geeft tot de vrije buikholte. De diagnose uterusruptuur stond dus vast; maar met welken bijzonderen toestand wij te maken hadden, was met geen mogelijkheid te zeggen, temeer daar wij omtrent hetgeen voorafgegaan was, niets wisten. Eén ding was duidelijk: dat per vaginam niets kon gedaan worden en dat dus de eenige weg, waarlangs de vrouw misschien nog kon worden gered, die per laparotomiam was. Patiënte was intusschen weer gecollabeerd, zoodat van vervoer naar een ziekenhuis geen- sprake meer was. Terwijl een physiol. ISlaCl oplossing werd ingespoten, werd te 11.30 laparotomie gedaan. Inde vrije buikholte bevond zich een enorme hoeveelheid bloed; het kind lag tusschen de darmen, terwijl zich boven de symphysis, reikend tot handbreedte boven den navel, een tumor bevond, die bedekt was met de eivliezen en op welks top de navelstreng insereerde. Die tumor bleek het omgestulpte baarmoederlichaam te zijn, waaraan de placenta voor het grootste gedeelte nog vastzat. De placenta werd verwijderd en de uterus met vrij veel moeite teruggestulpt, waarna bleek, dat zich een scheur inden rechter zijwand bevond, die vanaf het onderste baarmoedersegment tot bijna aan den fundus reikte. Tevens bevond zich een scheur inden rechter breeden band en was het peritoneum overeen groote uitgestrektheid van den achter- en zijdelingschen buikwand afgepeld. Blijkbaar was dus eerst het onderste baarmoedersegment gescheurd en was er een kindsdeel (de stuit) tusschen de bladen van den breeden band ingedrongen en eerst daarna de complete scheur ontstaan. Om de nog bestaande bloeding onmiddellijk te stelpen werden de groote vaten afgeklemd en de baarmoeder supravaginaal geamputeerd. De scheur in het peritoneum werd gehecht en de buikwand gesloten. Intusschen was de toestand zoo verminderd, dat patiënte eenige minuten later stierf. Uit de mededeelingen van de vroedvrouw bleek later, dat er een afgeweken stuitligging was geweest, en dat de uterusruptuur tusschen 7 en 8 uur ’s avonds was ontstaan, zonder dat daarbij de typische verschijnselen waren opgetreden. De inversie vaneen geruptureerden uterus is blijkbaar een uiterst

15