opereert evenwel als het eenigszins kan in twee tempo’s. Hij hecht eerst den uterus aan den buikwand en wacht dan hij voorkeur meerdere uren tot een dag, ten einde een verkleving van peritoneum parietale en viscerale te verkrijgen, waardoor de peritoneaalholte beter tegen iufectiekiemen wordt beschermd, op de wijze zooals ook hij het aanleggen vaneen darmfistel gebruikelijk is. Liefst eerst na 24 uur, als de peritoneaalvlakten vergroeid zijn, opent hij den uterus. Hij vraagt, waarom Prof. Kouwet deze handelwijze van Sellheim niet gevolgd heeft? Een dubbele narcose is niet noodig; het eerste tempo van de operatie kan plaats vinden onder locale anaesthesie. Prof. Tr e u b wil allereerst opmerken dat hij niet, zooals Kouwer meent, op dergelijke wijze een sectio caesarea heeft gedaan. Zijn geval betrof een geïnfecteerden uterus, die een losliggend rottend fihromyoom bevatte. Hij heeft toen, in navolging van Herrgott in Kancy, die op soortgelijke wijze een s. c. heeft gedaan, den uterus, waarvan de verwijdering hem onmogelijk, of althans te gevaarlijk scheen, aan den buikwand gehecht, en daarna getamponneerd. De prioriteit van de operatie komt niet aan Sellheim toe, maar aan He rrg o 11. Inde tweede plaats wil hij wijzen op een operatiemethode die wellicht in dit geval in aanmerking had kunnen komen, nl. de extraperitoneale keizersnede volgens Yeit, waarbij het peritoneum eerst geopend en na opschuiven van de peritoneaalplooi weer gesloten wordt. Het doet spreker verder veel genoegen te zien dat Kouwer, evenals hij, voorloopig nog weinig gewicht hecht aan de schitterende resultaten die van de zijde onzer Oostelijke naburen over de extraperitoneale keizersnede worden gepubliceerd. Zoodra er een nieuwe operatie-methode uitgevonden en dooreen der toongevers, al of niet gemodificeerd, is aangenomen, komen van alle kanten de publicaties los. Daarbij wordt regelmatig de operatiemethode, die vroeger inde mode was en nu door de nieuwe zal worden verdrongen, afgebroken en inden hoek gezet. Bij het ophemelen van de nieuwe methode komen allerlei slechte resultaten voor den dag van de oude, die vroeger in dezelfde klinieken de mode-operatie was, en waarvan men destijds alléén goede berichten hoorde. Zoo is het met de vaginale keizersnede en met de hebotomie gegaan, die nu hun plaats weer moeten ruimen voor de extraperitoneale keizersnede. Daarom kan men geen waarde hechten aan die statistische publicaties. Over de indicaties voor de nieuwe operatie geven zij geen licht. Wanneer, ineen kliniek 2 X zoo groot als do zijne, waar ïijdsohr. v. Verlost, en Qyn. XX. 4

49