appendicitis. Maandagmorgen was de toestand erger, bleeke slijmvliezen, snelle pols (120—130) en werd zij naar de chirurgische kliniek gebracht, waar de diagnose werd gesteld op inwendige bloeding, verraoedehjk door extra-uterine zwangerschap. Ik kon hielde diagnose bevestigen. Demping en weeke weerstand boven de symphysis en in het cavum Douglasii. Pat. werd naar de vrouwenkliniek overgebracht en namiddags te half twee geopereerd. Te midden van p.m. 1800 a 1500 gram coagula en vloeibaar bloed werd de rechter tuba een weinig verdikt gevonden en uit perimetritische adhaesies losgemaakt. Inden isthmus bevond zich aan den vrijen rand der tuba een verdikking ter grootte vaneen kleine hazelnoot en daarop een opening van 2—3 millimeter dooreen • klein coagulum bedekt. Vlokken schenen even zichtbaar. Bij de revisie van het praeparaat na de operatie bleek het ei door de re- en contractie van den tubawand gedeeltelijk naar buiten gekomen. Het praeparaat werd onmiddellijk in formol met glycerine gefixeerd. Uit dit praeparaat blijkt, dat werd geopereerd op een tijdstip, dat de uitdrijving van het ei nog ter nauwernood was begonnen, met andere woorden op een tijdstip dat het ophouden der reeds hevige bloeding nog niet waste voorzien. Haar Spr. meeniug is dit geval een argument voor het ingrijpen, zonder verwijl, wanneer aan een inwendige bloeding een vermoedelijke buitenbaarmoederlijke zwangerschap ten grondslag ligt. De toestand der vrouw toch was vóór de operatie ernstig: zwakke pols, 130 per minuut, bleeke slijmvliezen; en het mag als twijfelachtig worden beschouwd, of de vrouw een nieuwe bloeding, die onvermijdelijk was, zou hebben doorstaan. Pat. genas evenals de andere zonder stoornis. Spreker heeft voor eenigen tijd inde Notulen vaneen der vergaderingen onzer vereeniging, waarbij hij niet tegenwoordig geweest was, uitspraken gevonden, waaruit zou zijn op te maken, dat het inde Groninger kliniek gebruikelijk zou zijn bij haematocele retrouterina proefpunctie te doen. Hij heeft zich daarover verbaasd, en begrijpt niet, uit welke zijner mededeelingen men die onjuiste gevolgtrekking heeft kunnen maken. Wel heeft spreker nu en dan, onmiddellijk vóór de colpotomie, ter demonstratie en in aansluiting aan het bespreken der diagnose een punctie gedaan, maar van proefpunctie was daarbij geen sprake, en spreker wil wel zeggen, dat de proefpunctie bij haematocele retro-uterina inde Groninger kliniek niet tot de gewone diagnostische hulpmiddelen behoort. Prof. Nijh of f vertoont vervolgens praeparaten, fotogrammen en radiogrammen van twee gevallen van epignathus, die inde Gro- Ned. Tijdsohr. v. Yerlosk. en Gyn. XX. 20

307