Hiermede wil ik echter niet zeggen, dat deze resultaten volkomen bevredigend mogen worden genoemd! Ik heb in mijn kleine statistiek antwoord gezocht op de vraag: „wat verdraagt het peritoneum ?”, en daarbij dus gevonden, dat in een groot aantal gevallen de buikhuid, de gethromboseerde aderen en de algemeene verschijnselen der geopereerden getuigenis afleggen van het binnendringen van bacteriën. Wat heeft nu deze inval der bacteriën voor kwaad gesticht tegenover het peritoneum? Nagenoeg niets! Ik heb 11 sterfgevallen onder deze 200 patiënten. Doodsoorzaken. Chloroform en degeneratie van het hart. 1 gevallen. N°.221)01) (1900) den 4en dag, N°. 35 (1902) den 2en dag, N°. 70 (1904) aan het eind der operatie: de vrouw was reeds te voren septisch en leeggebloed, N°. 100 (1906) den sen dag, N°. 138 (1909) den 4en dag, N°. 161 (1910) in het begin der narcose, vóór het begin der operatie, N°. 175 (1911) den 3en dag. (Het is hier niet de plaats uitvoerige ziektegeschiedenissen mede te deelen. De patholoog-anatoom heeft in 6 gevallen met scherpe kritiek infectie uitgesloten. Bij N°. 100 had geen sectie plaats, maar hier waren de klinische verschijnselen ondubbelzinnig). Diabetes en uitputting. 1 geval. N°. 129 (1908) Myoom en tuberculose der baarmoeder, sarcoom vaneen eierstok, tuberculose der eileiders, pancreas-cyste, diabetes. Exitus op den dag der operatie, die als laatste redmiddel werd ondernomen. Reeds bestaande septische thrombose. 1 geval. N°. 133 (1909) Septische thrombose in het lig. lat. bij necrotisch myoom. Totale exstirpatie. Exitus den 7en dag. Obductie: operatieveld gezond. Septische longembolie. Peritonitis. 2 gevallen. N°. 54 (1903) Enucleatie van zes myoomknobbels. Buikwond geneest p.p. i. Langzaam voortschrijdende necrose der baarmoeder en peritonitis. Exitus zes weken p. o. Zou misschien door relaparotomie te redden zijn geweest. N°. 119 (1907) Totale exstirpatie wegens myoom ; darmresectie wegens tot in het mesenterium voortgewoekerd darmcarcinoom; dubbele ureter aan één kant, verwonding vaneen daarvan; ureterplastiek. Exitus den derden dag. ') De gevallen zijn genummerd naar den datum der operatie: No. I 21/111 1899; No. 200 17/11 1912.

149