einde verschoven en komt de. kloakaalmembraan aan de ventrale liohaamsoppervlakte te liggen. Ook de buiksteel (later de navelstreng) met de daarin gelegen allantoïs gaat dan van de ventrale lichaams-

oppervlakte uit. Het gebied nu van den oerdarm, dat tengevolge van dit proces optreedt caudaal van de allantoïs, heet kloake (kl.). Ter verduidelijking van het beschrevene heb ik in Figuur 4 een mediane doorsnede door het caudale lichaamseinde vaneen embryo van 8 oersegmenten weergegeven. Figuur 5 is eene doorsnede door het caudale

Figuur 4. Schematische mediane doorsnede door het caudale lichaamsdeel vaneen embryo van 8 oersegmenten als Fig. 3. kl. kloake. • lichaamseinde vaneen em-

bryo van 2,6 in.m. lengte, met 13 of 14 oers egmenten. Het entoderm van het caudale gebied van den oerdarm, de kloake, grenst aan de ventrale zijde van het lichaam onmiddellijk tegen het verdikte ektoderm en vormt de vrij groote ld oakaalmembraan. Het primitiefstreepgebied reikt nog verder naar voren, om het staarteinde van het embryo heen, tot inde onmiddellijke nabijheid van de kloakaalmembraan, misschien zelfs nog verder naar voren toe. !) Yoor de verdere proces-

r) Volgens Keibel en El ze zou zich het gebied van de primitiefstreep over de kloakaalmembraan tot op den buiksteel uitstrekken (embryo van 6 oersegmenten), en zou deze membraan eigenlijk een gemodificeerd gedeelte van de

137

Figuur 5 als Fig. 4, embryo van 13 oersegmenten. s.u.r. aanleg van het septum uro-rectale.