„volkomen juist voor Rotterdam, maar bij vervoer op grooten „afstand tot 50 kilometer toe zou ik liet niet tampon„neeren in foro als een verzuim moeten beoordcelen en het „nalaten daarvan uit vrees voor infectie als een onvoldoende verontschuldiging moeten beoordeelen.” De heer de Sn o o is het met Prof. Kouwer eens, dat men een infectie, die in verband met de tamponnade voorkomt, niet aan den medicus mag wijten; een aseptische tamponnade bestaat niet. Maar de tamponnade wordt technisch slecht gedaan: spreker heeft nog nooit een tamponnade gezien tusscheu eizak en uterus. De raeesten tamponneeren om iets te doen en om de bloeding te maskeeren. Voorts maakt de eerste de beste wee de tamponnade los, al zou zij goed zijn verricht. Hoe spreker tot de vaginale Sectio Caesarea is gekomen, is gemakkelijk te zeggen. Hij is er toe gekomen door Bonnaire. Evenals Kouwer de cervixscheuren zag, heeft hij ze ook gezien. En hij zag, dat zij altijd aan den zijkant kwamen, waar de groote vaten zitten. Zoo kwam hij tot het besluit; dan maak ik ze liever zelf. Hij is begonnen bij uitgebloede, bijna polslooze patiënten, in gevallen waar de baring pas begonnen was. Inde kraaminrichting was geen behoorlijke gelegenheid voor de abdominale Sectio Caesarea; zoo was hij op de vaginale aangewezen. Hij heeft die herhaaldelijk bij eclampsie gedaan; de techniek is eenvoudig. Men maakt de snede inde vagina, schuift de blaas weg, haakt de cervix aan, klieft de cervix aan de voorzijde dooreen mediane snede, terwijl de blaas dooreen speculum wordt beschermd. Dan haalt men een voetje af en extraheert. De wond bloedt niet of nauwelijks; daarna komt de hechting. Daarmede heeft spreker in het begin moeite gehad. Ook kreeg hij inden eersten tijd nog scheuren bij de extractie, omdat hij niet diep genoeg had ingeknipt, tegenwoordig knipt hij in tot kort bij den contractiering. Aanvankelijk heeft hij de methode toegepast in ernstige gevallen, inden laatsten tijd ook ineen paar gevallen, waar de toestand nog niet zoo heel slecht was. Twee zijner geopereerden zijn overleden, doch niet aan de bloeding; verscheidene zijn later bevallen zonder stoornis. Bij één trad nogmaals placenta praevia op; daar heeft hij toen den colpeurynter ingebracht en een scheur aan den zijkant gekregen, niet in het litteeken der vaginale S. C. Wat de indicatie betreft, spreker stelt de indicatie voor de vaginale S. C. als hij ingrijpen moet, vóór het mogelijk is den colpeurynter in te brengen. De keuze staat dan tusschen abdominale S. C., vaginale S. C. en Braxton Hicks; bij de laatste methode wordt het kind opgeofferd. Spreker heeft in zijn statistiek niet 5 maai 4 doode kinderen; daarvan 2 met sohedelfractuur wegens bekkenver-

69