handelingen. In al die gevallen, waar handen, schouders, enz., voorliggen, ga men met de geheele hand onderzoeken en verbetere de ligging, door op de voeten te keeren. Men bemerkt dan tevens, of er een vergroeiing bestaat, in welk geval men er om denke, alle voeten af te halen. Verspert het hoofd van het eerste kind den toegang geheel, gelukt het niet ter zijde langs het hoofd op te dringen, dan moet dit worden geperforeerd. Heeft men nu alle voeten buiten de vulva gebracht, dan geeft Ho hl het voorschrift, niet aan alle vier de voeten te trekken, maar alleen aan de twee achterste, om daarmede te bereiken, dat de romp van het achterste kind, de bekkenruimte vullend, belet, dat de twee hoofden tegelijkertijd in het bekken zouden worden opgenomen. Bij een dicephaal trekke men dus alleen aan die voeten, die het meest aan de achterzijde liggen. Wil het hoofd niet volgen, dan legge men de tang aan op het nakomend hoofd. Men ziet, het standpunt, door Ho h 1 ingenomen, is geheel verschillend van dat van Chris!el 1, Weigen en hun tijdgenooten. Wij zouden het kunnen bestempelen met het epitheton: „humaner”, en met enkele wijzigingen heeft dit standpunt zich tot op den huldigen dag kunnen handhaven. Playfair, Veit, Kleinwachter, Charpentier, Schroeder, Treub, Strassmann en Windelschmidt, zij allen mogen, hetzij dooreen andere indeeling te geven, hetzij door de indicatie voor operatief ingrijpen anders te formuleeren, een grootere of kleinere plaats innemen inde geschiedenis van de haring bij dubbelmonstra, bepaald fundamenteele verschillen inde behandeling vinden wij niet meer. Playfair1) geeft uiteen obstetrisch oogpunt de volgende indeeling der diplopagi: A. ïwo nearly separate bodies united in front to a varying extent by the thorax or abdomen. B. Two nearly separate bodies united back to back by the sacrum and lower part of the spinal column. C. Dicephalous monsters, the bodies being single below, but the heads separate. D. Bodies separate below, but the heads fixed or partially united. In groep A wordt de keering aangeraden, en als voorbeeld van het mechanisme der haring in deze gevallen geeft hij de beschrijving van den partus in het door Mol as gepubliceerde geval. Hier waren *) On the mechanism and management of delivery in cases of doublé inonstrosity, bij W. S. Playfair, ïransactions of the ohstetrical society of London, 1867, blz. 300.

23