in allerlei stadia. Op een enkel plekje is decidua waar te nemen. J 4. Green oppervlakkig epithelium. Zeer weinig primairfollikels. Verschillende atretische follikels; corp. atretic. Corpus luteum met een groote hyaline kern. Verschillende stadia van corp. albic. Hielen daar deeiduaweefsel te. zien. A Igemeene opmerkingen. De maten werden genomen, nadat de ovaria korteren of langoren tijd in eene formalineoplossing gelegen hadden. Meestal werden de eierstokken, al naar mate ze groot waren, in 4,5 of 6 schijven gesneden, die in paraffine werden ingesleten. Van elke schijf werden mikroskopische doorsneden gemaakt en eenige daarvan onderzocht. In enkele gevallen werden kleinere of grootere serieën aangelegd. Aan dezen regel kon ik mij niet altijd honden, omdat ik nu en dan ovaria ontving, die reeds in verschillende richtingen waren doorgesneden. Een groot gedeelte van de door mij bewerkte ovaria zijn afkomstig van secties. Voor een aantal beoordeelaars zou dit reeds een reden zijn, om aan mijn onderzoek alle waarde te ontzeggen, omdat het bekend is, dat verschillende ziekteprocessen invloed kunnen uitoefenen op den toestand van den eierstok. Voor een groot gedeelte is dit bezwaar ondervangen, doordat ook veel' ovaria onderzocht werden, die afkomstig waren van operaties, die verricht werden voor afwijkingen der geslachtsdeel en; nu is het wel eigenaardig, dat zelfs belangrijke ziekteprocessen van het ovarium zelf (bijv. cystevorming en zelfs carcinoom) dikwijls slechts van geringen invloed zijn op de physiologische functie van het ovarium; hiervoor moet toch gezond ovariumweefsel aanwezig zijn. Bij vergelijking van verschillende eierstokken, afkomstig van patiënten van denzelfden of van ongeveer denzelfden leeftijd en die aan dezelfde ziekte overleden zijn, kan men waarnemen, dat zij sterk van elkander verschillen kunnen. Ofschoon in het algemeen gezegd kan worden, dat de meer ontwikkelde follikels en follikels van de Graaf zich in het meer naar binnen gelegen gedeelte van de zona parenchymatosa bevinden, en de primairfollikels meer in het buitenste, is dit toch een regel, waarop nog al eens uitzonderingen gevonden worden. In enkele ovaria vond ik primairfollikels over de geheele zona parenchymatosa verdeeld, dus ook vlak onder den rand. Ineen der eierstokken werd een kleine follikel van de draaf gevonden vlak onder "den rand. De verspreiding der follikels (en hierbij heb ik voornamelijk de

140