vormig heeft uitgezet. En dat is begrijpelijk — al sluit die voorstelling ook in, dat de normale physiologische grenzen door het ei worden overschreden, — want zij kenden de spoorvorming niet. Vermoedelijk heeft men dan ook in al die gevallen met zulk een spoorvorming te doen gehad, al wil ik de mogelijkheid niet ontkennen, dat het ei een enkele maal dieper in den spierwand kan doordringen. In sommige dier gevallen is Sectio Caesarea gedaan o. a. door Schweitzer. Yan zijn gezichtspunt uit is die operatie zeker rationeel, doch, zooals uit ons geval blijkt, is zij niet alleen niet noodig, doch veel omslachtiger, ingrijpender en gevaarlijker dan de door ons gevolgde behandelingswijze. Op de gevaren der keizersnede bij placenta praevia in het algemeen kom ik straks terug. In de derde plaats mag ik wijzen op het gevaar, dat de patiënte liep door de bloeding uit het O. U. S. en op de ongewone wijze, waarop die werd gestelpt. Die bloeding trad op, niettegenstaande een zeer goede tonus van de baarmoeder, d.w. z. van het corpus alleen. Onder den contractiering blijft de spierwand geheel slap; de benaming: isthmus of cervix van het dadelijk onder den contractiering gelegen gedeelte verandert daar niets aan. En de beteekenis van dit gebrek aan tonus is zóó groot, dat de meer of mindere neiging tot deciduavorming in het bovenste gedeelte van de cervix daarbij in het niet verzinkt. Immers, die beteekenis is geen andere, dan dat een eventueele bloeding uit slijm vlies wonden in dit gedeelte niet, zooals in het corpus uteri, door spiercontractie kan worden gestelpt! Wel vernauwen zich ook tijdens een uteruscontractie de toevoerende arteries en vermindert derhalve ook de bloedstoevoer naar de cervix, doch niet in die mate, dat daardoor de bloeding wordt beheerscht. In alle gevallen, waar de placenta voor een deel op het O. U, S. is ingeplant, bestaat dus groot gevaar, dat na de verwijdering der placenta een sterke bloeding optreedt. En al.is dat gevaar des te grooter, naarmate de oppervlakte, waaraan de placenta heeft vast gezeten, grooter is, en dus ook naar mate zij lager zit, dit doet niets af aan het feit, dat wij in al die gevallen met dezelfde soort bloeding te doen hebben, die een geheel andere behandeling vereischt, dan die uit het corpus. Alle contractie opwekkende middelen, die hier zooveel belovend zijn, laten daar in de steek. Zelfs de tamponnade is niet zelden buiten machte deze bloedingen te bedwingen, omdat de tampon niet overal voldoende comprimeert. In ons geval heb ik de bloedende plaats omstoken en daarmede de bloeding in enkele oogenblikken tot staan gebracht! De omstandigheden waren

67