plantatie veel meer kans op succes heeft bij een pas gecastreerde vrouw, dan bij een vrouw, die al langen tijd geleden is gecastreerd. Maar er is meer. Het is bekend dat Steinach (en al eerder Ha rms) oudere dieren konden „verjongen” door inplanting van de geslachtsklier vaneen jong dier. Bij oude wijfjesratten, waarbij de geslachtsdeelen atrophisch waren door den hoogen leeftijd, en die dus reeds lang in het climacterium waren, transplanteerde Steinach twee ovaria van jeugdige dieren. Al spoedig treden veranderingen op in het dier; het baarkleed wordt voller, eetlust en bewegelijkheid worden grooter, de mammae zwellen, het komt weer ineen bronst en drie maanden na de transplantatie is het dier zwanger.. Hiervan is voor ons dit het merkwaardige; eerst bewerken de getransplanteerde ovaria een toestand van het lichaam zooals op den geslachtsrijpen leeftijd en het gevolg hiervan is, dat inde reeds langen tijd atrophische, climacterische ovaria opnieuw de nog aanwezige follikels geprikkeld worden tot groei, ovulatie en vorming van het corpus luteum. Bij mannelijke ratten zag Steinach precies hetzelfde gebeuren. Zooals bekend, brengt Steinach bij mannetjes een verjonging tot stand niet alleen door inplanting vaneen jongen testikel, maar ook door den veel eenvoudiger ingreep van het afbinden van het vas deferens. Hierdoor gaat eerst het generatieve gedeelte van den testikel min of meer te gronde, terwijl de ophoopingen van interstitieele cellen vermeerderen; de interstitieele klier gaat zich dus sterker ontwikkelen. Steinach nu, die meent, dat het ontstaan van de secundaire geslachtskenmerken afhankelijk is van de interstitieele klier, zag in de onderbinding van het vas deferens een middel om tot zijn doel te geraken. Ik wil op dezen gedachtengang van Steinach, die reeds vaak bestreden is, niet ingaan, en alleen het feit noemen, dat de op deze wijze behandelde seniele en praeseniele ratten op merkwaardige wijze „verjongden”: eetlust, bewegelijkheid, vechtlust, baarkleed, libido en potentie werden weder als bij een jong, levenskrachtig dier, ja, het kwam inde zaadkanaaltjes weder opnieuw tot vorming van sperma. Vooral dit laatste was nog fraaier te zien aan eenzijdig geopereerde dieren. Nadat zij door de eenzijdige vasectomie verjongd waren als boven beschreven, kwam het inden anderen testikel tot normale spermatogenese. Wij zien dus alweder hetzelfde verschijnsel: eerst opbloeien van de geslachtskenmerken en het ontstaan vaneen toestand van het lichaam zooals inde geslachtsrijpe jaren en hierdoor een tot stand komen van rijping der kiemcellen inden testikel, die tevoren zijn functie reeds ten naastenbij had gestaakt. Alle proeven waaruit, wat dit onderwerp betreft, gegevens zijn

120