V vertel ons nu eens, wat uw gevoelens zijn, terwijl u aan de stuurknuppel van de „Meteor" zit, met een ^ ^ snelheid van een kleine duizend kilometer per uur"

vroegen we aan Squadron-Leader D. B. CotesPreedy, voordat hij zijn demonstratievluchten boven het vliegveld Valkenburg zou beginnen.

,,In het begin maakte het nogal indruk op me. Je vliegt tenslotte anderhalf maal zoo snel als het snelste gewone jachtvliegtuig, maar al heel gauw kom je tot de ontdekking, dat de „Meteor" prachtig uitgebalanceerd is; het luistert naar de minste beweging van de stuurorganen als een klein sportvliegtuig," vertelde de piloot.

Het is misschien wel eens aardig, hier iets over de geschiedenis van dit verbazend snelle, schroeflooze jachtvliegtuig te vertellen. Temeer, omdat het er naar uitziet, dat dit type in de toekomst zeer belangrijk zal worden. Reeds enkele maanden lang waren cr hardnekkige geruchten, dat de Ned. Luchtstrijdkrachten voor de „Gloster Meteor" een meer dan gewone belangstelling hadden; anderzijds tracht de Nederlandsche vliegtuigindustrie de bouwrechten er van te verwerven, waardoor een zeer aanzienlijke deviezenbesparing kan worden verkregen. Hoe groot deze besparing in de practijk is, blijkt wel uit de gegevens, die Fokker onlangs mededeelde. Wanneer een één-persoons. één-motorig jachtvliegtuig van buitenlandsch origine in ons land in licentie wordt gebouwd, beteekent dit niet alleen werk voor duizenden geschoolde en half geschoolde Nederlandsche arbeidskrachten,

1000 Kilo meter per uur

maar we sparen dan per vliegtuig een bedrag van ƒ 100.000.— in deviezen uit. Het is dus nogal een interessante affaire, speciaal wanneer we in aanmerking nemen, dat de bouwkosten voor een Meteor hooger zijn, dan die van een conventioneel jachtvliegtuig.

Diegene, die tijdens den oorlog de turbine-motor voor vliegtuigen heeft geperfectioneerd is Air Commodore Frank Whittle, een bezadigde, eenigszins gedrongen man, één van de stille figuren, die niet erg op publiciteit zijn gesteld. De proefnemingen begonnen reeds in 1937, maar het duurde tot Mei 1941, voordat de turbine was geperfectioneerd en Gloster hiervoor een één-motorig prototype had gemaakt.

Uit de proefvluchten van dit toestel ontstond het huidige ontwerp voor de Meteor, die intusschen een groot aantal technische verbeteringen heeft ondergaan. Het pleit voor de vliegtuigcel,

dat, ook al is deze oorspronkelijk ontworpen voor snelheden van 6 a 700 km per uur, er inmiddels vluchten mee zijn gemaakt van 950 tot een kleine 1000 km per uur. Zoo ontstonden de verschillende opeenvolgende types. nl. Mark I,

II, III en IV.

De Gloster Meteor, Mark IV bezocht op 15 en 16 April het vliegveld Valkenburg nabij Leiden, teneinde in bijzijn van talrijke militaire en diplomatieke autoriteiten de fenomenale snelheid en de goede vliegeigenschappen te laten zien.

Fel rood gelakt, met de civiele registratieteekens G-AIDC staat de ranke Meteor op het platform. Een speciaal voor deze demonstratietournee gebouwde onderhoudsauto en vijf in witte overals gekleede mecaniciens zijn uit Engeland overgekomen, teneinde het toestel na te zien en startklaar te maken.

Voordat Mr. Eric Greenwood de microfoon greep, om het publiek enkele bijzonderheden te vertellen, hadden we gelegenheid hom enkele vragen te stellen. Mr. Greenwood heeft bijvoorbeeld enkele records op zijn naam. maar daar praat hij niet graag over. Hij is thans belast met de commercieele organisatie van deze tournee.

„Ja, jullie hebben de primeur," glimlachte hij breeduit. „Welke zijn de toekomstmogelijkheden voor schroeflooze vliegtuigen voor het burgerluchtverkeer?"

„Voorspellen is altijd een verdraaid ondankbare aangelegenheid. Ik zou me er wel aan willen wagen, maar er zijn altijd van die verzamel-maniakken, die over enkele jaren Uw artikel zouden kunnen tegenkomen. Maar alleen dit: er komen binnen enkele jaren schroeflooze verkeersvliegtuigen. We hebben in Engeland al proeven genomen op dit gebied, met een omgebouwde Lancastrian, welke twee straalmotoren en twee ouderwetsche motoren heeft. Deze proeven zijn goed verloopen. In Amerika worden nu al meer-motorige schroeflooze bommenwerpers gebouwd.''

Het groote voordeel van de turbine is, dat hiermede snelheden kunnen worden bereikt, die buiten de mogelijkheden der totnogtoe gebruikte motoren vallen.

Intusschen hebben de mecaniciens hun taak beëindigd en in zijn glimmende sportauto komt Squadron-Leader D. B. CotesPreedy het terrein oprijden. Hij gespt zijn valscherm aan, klimt in de cockpit en even later worden de motoren beproefd. Deze veroorzaken een dof ronkend geluid dat velen van ons aan de V-2 deed denken. Aller oogen zijn gericht op het prachtig gestroomlijnde fel roode vliegtuig, dat nu snel naar de startbaan rolt, met een machtig, zwaar geluid. Het draait snel de neus in de wind. De verkeerstoren geeft het startsein, steeds sneller en sneller gaat het, groote rookwolken waaien op, ze blijven opwaaien, ook nadat de Meteor reeds los van den grond is, zoo krachtig is de uitgestooten luchtstroom. Met een niet meer te stuiten vaart, stormt Mr. Cotes-Preedy omhoog, in 90 seconden tijd bereikt de Meteor een hoogte van ruim 3000 meter, in twee en een halve minuut heeft het een hoogte bereikt die gelijk is aan die van de Mont Blanc Dan is het vliegtuig een snel vervagend stipje en verdwijnt

neuswiel 'SPPpfcfc Gloster Meteor.

fabrieken maken het toestel startklaar.

De Gloster Meteor van achteren gezien.

„Die kist vlieg ik met hetzelfde gemak als waarmee ik autorijd" zei Mr. CotesPreedy aan Generaal Giebel.

geheel in de wolkenvelden. Even later, duikt het in de richting Katwijk weer op, scheert laag over het veld, en is boven Den Haag, voordat men zich eenigszins realiseert, wat men ziet. Met enkele fraaie acrobatische toeren, uitgevoerd op geringe hoogte, werd deze hoogst interessante demonstratie op den eersten dag besloten.

Overduidelijk bleek, dat de Meteor niet gehandicapt is door haar eigen snelheid, doch zeer goed handelbaar blijft en dus een formidabel aanvalswapen is.

Een luid applaus werd hoorbaar, toen het motorengeluid verstomde en de vlieger glimlachend uit zijn toestel stapte. De piloot vertelde ons nog, dat Gloster thans een twee-persoons Meteor heeft gefabriceerd, die vrijwel gelijk is als dit type en kan worden gebruikt voor instructie-doeleinden.

„Je kunt erop leeren vliegen, zooals je autoles krijgt: met een dubbele besturing."

J. S. Z.