werd men zich hiervan niet bewust. De geniale leider heeft het verstaan, zonder onderstreping, maar uitsluitend door zijn elastische fijngevoeligheid en de magnetische \yelsprekenheid van zijn gebarenspraak, de genoemde euvelen volkomen te verbergen. Welke wondere kleur-nuances, welke geestrijke bewegingsschakeeringen gaf hij aan. Hoe gemakkelijk maakte hij het, om over de steppen van het eindelooze Allegretto heen te glijden, zoodat de hoorder van den tijdduur der accoustische verschijnselen geen denkbeeld had: men had zoowaar in een eindelooze ruimte, in een tijdelooze wereld vertoefd.”
De ~onvoltooide” symphonie, dateerend van 1822, werd eerst in 1865 gevonden. Van de 1 8 symphoniën, waarvan er 8 in druk bestaan, zijn deze twee zéér geliefd geworden en zij worden naast die van Beethoven gesteld. De inhoud is zeer verschillend: de ~onvoltooide” wordt wel de ~tragische” genoemd om zijn duistere stemming, terwijl de groote in C tintelt van levensweelde, verrijkt met tal van Hongaarsche motieven in de beide middendeelen.
Van zijn kamermuziekwerken worden de beide trio’s met klavier in Bes en Es, (vooral dit laatste, waarvoor hij in het jaar van zijn heengaan van den uitgever 20 gulden en 60 kreutzer ontving), drie of vier strijkkwartetten van zijn twintigtal, het kwintet met twee violoncelli (mede in zijn laatste jaar geschreven), zijn klavierkwintet en zijn octet, ook zijn kleine pianowerken: Moments Musicaux en Impromptus, nog steeds genoten en bewonderd. Veel te weinig worden de tien pianosonates gespeeld, die van zijn achttiental in druk bestaan, en waaronder zéér schoone worden gevonden, vooral misschien opus 42 en 120 en het laatste drietal, die als ~nagelaten werken” zijn gepubliceerd, afkomstig uit 1828. Van zijn vierhandige stukken voor piano kent men het meest de mooie, frissche Marschen, maar veel te weinig zijn Polonaises, en o.a. de variatieseries, in E kl. t. en in As opus 35. Wat zou het goed zijn deze te spelen, in plaats van allerlei ~gearrangeerde”, d.i. ~vermaakte” stukken, waarmee men zich bezig houdt, waar de eerste zulke oorspronkelijke en rijke klavierlitteratuur bevatten.
Voorzeker, wanneer Franz Schubert zelf had mogen kiezen tusschen de herdenking van zijn geboorte- of van zijn sterfjaar: hij zou deze laatste hebben verkozen. Zijn geboorte opende voor hem een tijdvak van moeite en ontbering, terwijl zijn vroegtijdige dood het tijdvak opende, waarin zijn trouwe muse, waarmede hij zich zoozeer vereenzelvigd had, hoe langer hoe meer tot waardeering en bewondering werd gebracht.
DE SCHUBERTVIERING TE WEENEN.
In de bekoorlijke stad Weenen heeft de gedachtenis aan den geliefden ~Franzi” werkelijk grootsche afmetingen aangenomen, heeft alles overtroffen wat elders geschiedde. Bekoorlijk mag Weenen genoemd en geroemd worden, niet alleen om hetgeen daar te zien is en genoten kan worden, maar ook om de wijze waarop de stad van oudsher gebouwd is en die men ~ruim” kan heeten: overal en alom straten zoo breed, dat tusschen de zeer hooge huizen, die de ~wolkenkrabbers” bijna evenaren, de heldere blauwe hemel steeds zichtbaar blijft, de zonneschijn merkbaar