]Rousseau

De vader der moderne schilderkunst

Ie donmiier

Tivee van onze zeer gewaardeerde medeiverkers, Frans Boers, onze correspondent te Parijs en A. Glaidmans bereiden een hoek voor over den schilder Rousseau Ie Douanier. Dit zal het tweede boek worden dat in onze taal over kern verschijnt; het eerste is het kleine boekje van Kasper Niehaus over Rousseau en over Gauguin geiveest. Het nieuwe werk zal vele belangwekkende bijzonderheden bevatten en ivij prijzen ons gelukkig dat de beide schrijvers ons hebben toegestaan reeds het een en ander uit hun boek te publiceeren. Als inleiding volgt hier een algemeen artikel over den „vader der moderne schilderkunst"*.

Henri Uoiisseaii is 21 Mei 1844 te Laval in Frankrijk geboren. Veertig jaar van zijn leven verliepen zonder dat men eigenlijk ooit vermoedde dal hij nog eens een groot schilder zou worden. Hij bezocht een lagere school, bij werd muzikant in het leger en hij maakte zoo de Mexicaansche veldtocht mee. hij keerde terug en hij werd ambtenaar bij het stedelijke octrooi van Parijs. Af en toe schilderde en teekende hij wel eens wat

voor zijn plezier en hij dichtte. Zijn collega’s zagen hem niet voor vol aan en ze lieten hem maar zoo'n beetje op z’n eentje langs de kaden van de Seine trekken; ze })laagden hem nogal eens: op een goeden dag zetten ze tusschen de wijnvaten een skelet en toen Rousseau het zag. nam hij beleefd zijn hoed af en vroeg of de geestverschijning niet wou gaan zitten.... Toen hij veertig jaar was geworden, nam hij zijn ontslag om zich voorlaan geheel aan de kunst te kunnen wijden. Zijn vrouw begon een winkeltje in schrijfbehoeften en ze probeerde ook bet werk van haar man te verkooj)en. Zelf zette hij een bordje op de deur: Henri Rousseau. Cours de diction, inusique. peinture et Solvège. Daarbij schreef hij brieven voor zijn buurtbewoners en gaf hij zoo’n beetje rechtskundig advies. In zijn schilderen echter heeft zijn beteekenis gelegen, in het feit. dat hij. terwijl het impressionisme, de kunst van den indruk. van het vasthouden van hel vluchtige uiterlijke moment, van het individualisme, zijn hoogtepunt aan het bereiken was. weer lerugkeerde naar den meiisch en naar het beeld dat méér dan een afbeelding. een doorschouwing wilde zijn van het innerlijk. Of hij dat bewust heeft gedaan valt te betwijfelen. Hij had echter het gezonde verstand van den kleinen burgerman; hij was kind van zijn lijd en van zijn omgeving gebleven en voor alles: hij kende nog de verwondering over het leven en over de schoonheid. Die komt dan ook in zijn werk steeds weer tot uiting. Is het wonder, dat zich tot hem in hun jonge jaren de schilders aangetrokken voelden, die men later de ..Fauves”, de wilden, zou noemen? Picasso is een van de eersten geweest, die hem hebben gewaardeerd evenals de Duitsche kunsthandelaar Wilhelm Uhde en met hen Marie Laurencin, Vlaminck. Derain. de dichter Guillaume Apollinaire en nog weinige anderen. Eerst heeft hij echter alleen voor de menschen van zijn buurt geschilderd, de conciërges. de waschbazen, zijn oud-collega’s, de kruideniers. de arbeiders van de hallen. Voor hen beoefende hij zijn kunst, zij begrej)en zijn schilderijen. die geen probleem bevatten, die vertelden recht op den man af, in een ongekunstelde en primitieve vormeiisj)raak van de kleine vreugden van hun leven: het Zondagsche ritje met een karretje, de wandeling in het bosch. de bruiloft, de voetbalwedstrijd (die sj)ort stond toen aan bet begin van zijn opkomst), het doopfeest van den zuigeling. Of ze lieten zich meeslepen door zijn phantasie wanneer hij het oerwoud schilderde zooals hij dat in Mexico had gezien, en hij stoffeerde het met leeuwen en slangen en flamingo’s en aj)en. Het verhaal gaat dat hij dan zelf zoo onder de beklemming kon komen van zijn pbantasie en herinnering, dat hij het venster openzette om meer lucht te krijgen. En dan zijn portretten, welke hij maakte van de menschen uit zijn om-

Henri Rousseau De wandelaarster in het bosch