E. Verbod van voortzetting van den dienst zonder concessie.

Art. IX. (i). Onze Vereeniging blijft van imieening, dat niemand gedwongen moet kunnen worden om tegen zijn wil eene concessie te aanvaarden.

Ten slotte veroorlooft onze Vereeniging zich nogmaals met klem te wijzen op het ondoelmatige om in de spoorwegwetgeving, die thans de benaming „tramwegen” niet kent, die benaming in te voeren ter aanduiding van eene klasse van spoorwegen, welker wezen meer en meer gaat verschillen van hetgeen nog steeds algemeen onder „tramwegen” w.ordt verstaan, terwijl de wet niet van toepassing zal zijn op de eigenlijke tramwegen dienende voor personenvervoer binnen ééne gemeente. De aanvaarding der benaming ~Buurtspoorwegen”, waardoor del voor eene deugdelijke wetgeving hinderlijke band zou worden losgemaakt, die thans de imercoimmunale spoorwegen met beperkte snelheid nog met de stadstrammen verbindt, ware als een b'langujke verbetering op het gebied der spoorwegwetgeving te beschouwen en onze Vereeniging veroorlooft zich nogmaals Uwe Excellentie in overweging te geven de op blz. 3 van ons adres van 3 Juni 1915 aangegeven classifica in i.a art. i der wet over te nemen. Ook rneencn wij, dat de dnor ons voor de „Buurtspoorwegen” aangegeven omschrijving eene juistere is dan de in het wetsontwerp vcor de „tramwegen” aangegevene en de voorkeur verdient.

Onze Vereeniging vermeent ook nu in Uw geest te handelen door deze nota ter kennis te brengen van de Tweede Kamer der Staten-Generaal.

Met gevoelens van verschuldigden eerbied en hoogachting.

De Nederl. Vereen'ging voor Locaal. spoorwegen en Tramwegen.

(w.g.) H. G. VERSPIJCK, Voorzitter, (wg.) J. H. NEISZEN, Secretaris.

Ijzer en Htaal.

De vooruitzichten van de voorziening van ijzer en staal zijn slecht. Er schijnt weinige hoop te zijn, dat binnen afzienbaren tijd van uit Duitschland deze materialen in de gewenschte hoeveelheid zullen kunnen worden betrokken. De pogingen, pok door verschillende tramwegondernemingen gedaan, om uit Engeland, Zweden of Amerika hare behoeften te betrekken, kunnen zeker niet bijzonder geslaagd worden genoemd.

Het mag als vaststaand worden aangenomen, dat in de naaste toekomst de toestand niet zal verbeteren. Reeds nu zijn de prijzen b.v. voor rails zóó hoog gestegen, dat de grens van de mogelijkheid van aanleg van nieuwe lijnen voor vele gevallen benaderd, zoo niet overschreden is. De moeilijkheden van het betrekken van ijzer en staal onder de thans bestaande toestanden zijn drieërlei: I°. de abnormaal hooge prijzen van de materialen, aangevoerd in ons land;

2°. de groote moeilijkheden om de buitenlandsche fabrieken bereid te vinden, de verlangde artikelen te maken, gecombineerd met de betalingsmoeilijkheden; 3'’. de bezwaren van het transport. Met eèn enkél woord mogen hier deze moeilijkheden nader worden besproken.

De Amterikaansche markt, staat zoioals te begrijpen is, thans bloot aan een buitengewonen .aanval van groote afnemers. Haast alle Europeesche landen doen in buitengewoon groote mate bestellingen. Deze bestellingen worden niet alleen door particulieren gedaan, doch voor het meeren,-( deel door machtige corporaties,, door min of meer officieelo regeeringscommissies, die tengevolge van hare positie, hare ruime bevoegdheden en groote macht, een belangrijken voorsprong op particuliere bestellers kunnen bezitten. Men meene niet, dat dergelijke commissies alleen voor het betrekken van oorlogsmateriëel hare voortdurende aanvallen op de Amcrikaanscl e productie doen. ■ Neen, o,ok voor de tijdige voorziening van laat ons zeggen

vredesmateriaal wordt op groote schaal en met groote macht gewerkt.

De invloed van dit alles op de prijzen, geldende in Amerika, is voor iedereen duidelijk. En als men bedenkt dat b.v. voor rails de transportkosten van Amerika naar hier tengevolge va.n het gebrek aan scheepsruimte, nagenoeg even hoiog zijn, als de koopprijs te New York, dan is daarmede de moeilijkheid ad 1 voldoende aangegeven.

In nauw verband miet de groote vraag staat de moeilijkheid ad 2 genoemd. Waar zoo groote machten op de markt zijn, hebben de kleinere aanvragers weinig kans op een gul lonthaal. Wellicht nog méér dan elders en zeker nog meer dan vro'eger geldt thans in Amerika: veel en vlug. Wil men in Amerika koopen, dan moet men nemen, wat door den fabrikant wordt aangewezen als het meestnabijkomend product, dan moet men afstand doen van allerlei bijzondere eischen, dan 'mloet men zich geheel aanpassen, aan de wijzei w,aarop in Amerika wordt gefabriceerd, gekocht en... betaald. Want aan het ~veel en vlug” wordt in deze tijden óók verbonden: „cash”. Bij wijze van illustratie kan men zeggen, dat de aanvrager 2 X 24 uur bedetiktijd krijgt en maar i X 24 uur .... betalingstijd. De eischen, aan den buitenlandschen kooper gesteld, zijn dus niet gering en zij worden er zeker niet minder op, als hij niet tot de grootmachten der aarde behoort. Voor de kleinere bestellers ©n niet name voor de bestellers van kleinere hoeveelheden van niet-massa-artikelen kan alleen uitkomst verkregen worden, door aansluiting bij een grootere macht. Naar het schijnt, zijn de sinds korteren of langeren tijd bestaande handelsfir'ma’s en bureaux in Amerika, tot wie die kleinere besteller zich zou kunnen wenden, niet krachtig genoeg. Er is althans eenige grond, om te verwachten, dat deze bureaux niet in staat zullen zijn, aan de komiende, zeer dringende behoefte te voldoen. En dat niet alleen omdat zij als koopers nog niet met voldoend groote aanvraag bij de verwende Amerikaansche fabrikanten k'jnnen aankanten, doch ook omdat de verschepingsmoeilijkbeden door hen niet voldoende overwonnen zullen kunnen worden!.

Hiermede zijn wij gekomen tot de bezwaren onder 3° genoemd.

De transportmoeilijkheden nemen met den dag toe. De scheepsruimte, voor den aanvoer van graan en eerste levensbehoeften in beslag genomen, is zoo groot, dat tengevolge daarvan de belangen van kleinere, particuliere k'oopers van ijzer- en staalartikelen ernstig, in het gedrang zullen moeten komen. Tegen dit zeker! niet denkbeeldige gevaar van aanvoerbelemmering kan alleen door' een zeer krachtig lichaam van geoombineerde koopers stelling worden genomen. Zóó wijst alles op den eisch van concentratie van alle Nederlandsche koopers in Amerika, tot één groote combmatie. Het zullen natuurlijk juist de kleinere koopers zijn, die van een dergelijk groot lichaam de onmiskenbare voordeelen zullen kunnen genieten. Toch zullen, zelfs indien! een dergelijke groote combinatie zou tot stand komen, en de tramwegen daarin zouden worden opgenomien, de moeilijkheden nog zoo groot zijn, dat vele ondernemingen b.v. .alleen reeds om de ondraaglijk hooge prijzen, hare deelname tot het uiterste zullen moeten beperken. En hiermede zijn wSjl Wieder op het meer direct-practische terrein gekomen. Wat zullen de tramwegen moeten dO'en ?

Zich beperken tot de aanschaffing van het allemoodigsta om hun bedrijf gaande te houden en zich zoo zulks mogelijk zal blijken te zijn, voor bet betrekken van dit onmisbare minimum gezamenlijk aansluiten bij andere gecombineerde of te combineeien koopers. Wil men iets dergelijks tot stand brengen, dan zal het noodig zijn reeds nu den Voorraad na te gaan en de minimumbehoefte voor Jiet in stand houden van het bedrijf vast te stellen. Dan combineere men zich tot één geheel van tramwegondememingen en zoeke aansluiüng! bijl andere combinaties.

Het bovenstaande imiog'c strekken als een nadere toes lichting pp de vragen, die hieronder door het Centraal-Bureau aan alle tramwegondememingen ter beantwoording worden gesteld. ST.