Ten zeerste moeten wij het betreuren, dat toentertijd, op een financieel en politiek gunstig tijdstip, deze aansporing niet aanvaard is en ik wilde u wel verzoeken eens te bedenken, wat het gevolg zou zijn geweest indien (men reeds van dat oogenblik af, toen de netto-inkomsten der spoorwegen voortdurend stegen, Vio pC-t- daarvan had afgezonderd en welke bedragen op deze wijze niet ter beschikking van het Oostenrijksche beproevingswezen hadden gesteld kunnen worden zoodat wij hierdoor een vergelijking met de meest grootsche schepping op dit gebied, —■ te Gross Lichterfeldè bij Berlijn, niet hadden behoeven te schuwen. Helaas, dit mocht niet zoo zijn.

Het machtige Duitsche organisatievermogen, geleid door den beroemden voorvechter Martens, heeft het zoo ver weten te brengen, dat ook nu nog de inrichting te Gross-Lichterfelde-Dahlem, bij Berlijn zich met de Engelsche en Amerikaansche en alle andere dergelijke inrichtingen meten kan.

De inrichting te Gross-Lichterfelde treedt op als wettig erkend consultatiebureau voor het geheele Duitsche spoorwegwezen en het beginsel van concentratie, onder rechtstreeksche leiding en directen invloed van het verkeers- en spoorwegwezen, heeft daar schitterende uitkomsten opgeleverd Wij, Oostenrijkers, daarentegen moesten er ons toe bepalen, de afzonderlijke kleinere organisaties, vrij talrijk intusschen —in het vroegere Oostenrijk meer dan 30, in het tegenwoordige toch nog 'meer dan 20, zooveel als noodig was tot ontwikkeling te brengen.

Op deze wijze mochten wij er in slagen, door gemeenschappelijken arbeid op kleine schaal eenige instituten voor het beproevingswezen ten dienste van het verkeer in t leven te roepen, die gezien mogen worden.

Ten zeerste betreur ik, dat de Congreszaken niet meer tijd overlaten; anders zou het mij een eer zijn geweest, pm de Congresleden uit te noodigen tot een bezoek aan de beproevingsinrichting voor motoren, vaar- en voertuigen en aan die voor de Scheepsbouwtechniek.

Ddar waait de wind weder internationaal, want, hoewel ons land reeden en zeeschepen verloren heeft, ontvingen wij reeds zoovele Italiaansche, Duitsche, Tschecho-slowakische, Hongaarsche en Hollandsche opdrachten, dat thans de inrichting weder in vollen gang is.

Dit is eeiT uitkomst, waarop wij met redt trots» mogen zijn en ik zou wel durven beweren, dat onze in hare bijzondere onderdeelen en door hare geleidelijke ontwikkeling, in haar soort de voornaamste der geheele wereld, is. |

Wel merkwaardig is het dat ons land, als binnenland zonder zeekusten, nu zijne diensten aan de groote zeescheepvaart bewijen gaat.l

Odfc zou ik nog ißT'punt willen aanroeren, dat Imij juist van belang voorkomt op dit pas beginnende Internationale Congres; n.l. het verband tusschen het beproevingswezen en het streven naar normaliseering, door de Duitsche technici „Normung” genaamd. ]

De tijd der individueele productie en der individualisreióng van het verkeerswezen is voorbij; hoe spoediger Duitschland en Oostenrijk en de andere Staten het Engelsth© en Amerikaansche voorbeeld volgen en er naar zullen streven om, aan de hand van het technische te zorgen voor zuiver technische en op wetenschappelijke gronden berustende normaliseering der afzonderlijke onderdeelen van machines, wagens en het geheele technische samenstel, des te grooter kans bestaat er, dat zij yoor de uit versnipp>ering voortkomende economische moeilijkheden bewaard zullen blijven.. |

Allereerst moet "m het belang der wetenschap een einde komen aan het tegenwoordige onzinnige streven omi in het groot geproduceerde gebruiks-artikelen van allerlei soort en bestenaning geheel naar persoonlijk inzicht of volgens historischen sleur te fabriceeren. |

Wat nu in ’t bijzonder onze taak betreft, zou ik er de aandacht op willen vestigen, dat er nauwelijks één gebied bestaat, waar de normalisatie zulk een dringend* vereischte is als juist bij de bedrijfsmiddelen der spoor-

wegen Die normaliseering begon in Engeland reeds in den aanvang der vorige eeuw en maakte er groote vorderingen

en in Amerika wordt er met den meesten ijver aan gewerkt. Aan dit Amerikaansche streven hebben wij te danken, dat wij b.v. electrische gloeilampen in elke willekeurige fitting kunnen vastschroeven iets, wat iedereen waardeert, zonder na te gaan van wien dit denkbeeld afkomstig is.

Door middel van normalisatie moeten alle schroefbouten, klinknagels, spieën, laschplaten onderling omwisselbaar worden, dus door elkaar kunnen worden gebruikt en tevens aan de hoogste technische eischen, wat juiste, zuinige aanbrenging en verdeeling van het materiaal, wat duurzaamheid en betrouwbaarheid betreft, beantwoorden.

In Engeland is de normaliseering reeds onderhanden genomen voor tramweglaschplaten, holle tramwegpalen, geleidingsrollen en werkdraden, voor tramwegsporen en verderen bovenbouw en ' oor zeer lichte spoorweglaschplaten en rails.

Holland heeft reeds het voorbereidend werk gereed voor de normaliseering der spoorstaven en laschverbindingen ten behoeve van tramlijnen en voor den bovenbouw van buurten stadstramwegen. Duitschland is hiermede nog verder gevorderd.

Aan collega van Littrow, dien ik uitdrukkelijk wil noemen om niet in de verdenking te komen slechts’'algemeenheden te verkondigen, hebben wij te danken de mededeeling, dat men binnenkort pogingen zal gaan aanwenden om uit het groote aantal spoorwijdten, waarmede wij nu niet slechts in Oostenrijk, maar in de geheele wereld helaasi te maken hebben, (23 verschillende kleiner dan en 2 of 3 grooter dan normaalspoorwijdte) eindelijk eens een keus te doen voor de buurt- en stadstramwegen. Hiervoor zou men wellicht aan 2 spoorwijdten volkomen genoeg hebben.

Daarvoor is alle reden, want reeds het indertijd door Karl Maria von Weber gemaakte normaliseeringsontwerp voor ■de buurt-tramlijnen (Secundair-spoorwegen heetten zij vroeger) nam slechts 2 spoorwijdten aan.

Datzelfde wordt door Littrow voorgesteld, en het verdient wel uw bijzondere aandacht, dat men voornemens is ook den bovenbouw voor buurt- en stadstramwegen (de zeer kleine veldsporen zal ik voorloopig laten rusten) te normaliseeren en dat men meent te kunnen rondkomen met 3 verschillende spoorstaafprofielen, inplaats van de thans in gebruik zijnde ii stuks. Zoo zdllen spoorstaafprofielen met een gewicnt van 7 KG., 9,4 KG. en 12 KG. per strekkenden meter, bij een hoogte van 65 en 80 miM., toereikend voor de behoefte ziin.

Dit voorstel verdient overweging en tevens blijkt daaruit, welk een groote en gewichtige beteekenis de normalisatie voor het geheele spoorwegwezen heeft en ik kan niet nalaten mijn leedwezen uit te drukken, dat daarmede nogi meer voortgang is gemaakt. J

r : Een laatsten wensch zou ik nog willen uiten. Bij de normalisatie zoowel als bij het beproevingswezen hebben wij ons steeds slechts bepaald tot de grondstoffen, de onafgewerkte fabrikaten en de onderdeelen eener constructie, maar ons er nog van onthouden om', van de nonnaliseering der bestanddeelen, over te gaan tot typeering van het samengestelde product, wat sedert een aantal jaren reeds wel geschiedde in Amerika door de totstandkoming van voortreffelijk ingerichte beproevings-stations, die Duitschland en Oostenrijk in dien omvang nog niet bezitten. Een belangwekkend voorbeeld op dit gebied is de standaard-locomotief voor hoofdspKjorwegen, en ook eene voor locaalspoorwegen. Hierin moeten wij het einddoel zien van de taak van het technische beproevingswezen, waarom ik met de vermelding van dit eene voorbeeld besluit. |

Beleven zal ik het niet, maar ik hoop dat de volgende slachten, het wel beleven zullen dat grillen, eigenaardig smaakgevoel, bijzondere voorbeelden en bekrom'pen regeeringsijdelheid een rol spelen bij de beoordeeling van prestaties op wetenschappelijk-eoonomisch gebied.

Engeland volgde in één opzicht reeds ons voorbeeld (voorzeker vleiend voor ons!) nl. door de vestiging van een organisatie voor het beproevingswezen; evenwel, hoe zeer ik elke organisatie in haar werkkring waardeer, toch doet zij slechts een klein deel van het eigenlijke werk.

Het leeuwendeel zal niet verricht worden door administrateurs, volksvertegenwoordigers en kantoor-ambtenaren, maar door technici; zij moeten hier toonen, dat zij pioniers