ONDERZEESCHE CANYONS

door

PH. H. KUENEN (Met ii figuren, 4 foto's en één kaart achterin deze aflevering)

I. Inleiding

Reeds in de vorige eeuw kende men het bestaan van diepe len, die in de continentale helling omlaag snijden en gelegen zijn voor de monden van enkele groote rivieren. Deze onderzeesche canyons waren o.a. ontdekt bij de monding van de Hudson en van den Congo. Zoolang zij echter als exceptioneele vormingen beschouwd moesten worden, hebben de geologen zich van hun bestaan weinig aangetrokken en hebben volstaan met de veronderstelling, dat het verdronken rivierdalen moesten zijn.

Fie. I. Bovenste deel van de Congo-canyon; diepten in vademen (naar bhepard,

lit. 5» fig- 5)-

Langzamerhand is echter gebleken, dat dergelijke canyons ook gevonden worden, waar samenhang met een rivier niet kan worden gezocht en dat zij zoo talrijk zijn, dat de meeste continentale hellingen ettelijke of zelfs ontelbare geulen vertoonen. Het is vooral aan den Amerikaan Shepard te danken, dat de belangstelling voor deze hoogst merkwaardige vormingen is wakker geroepen. Deze onderzoeker heeft de beschikking gekregen over het geweldige echo-loodingsmateriaal, dat in de laatste jaren door de U. S. Coast and Geodetic Survey op de diepzee-hellingen der Vereenigde Staten is verzameld. Tevens heeft hij de opnemingen van andere gebieden nagegaan en tenslotte heeft hij, door eigen loodingen en door te dreggen in canyons, vele uiterst belangrijke gegevens bemachtigd. Van de artikelen, die hij over dit onderwerp deed verschijnen, kunnen wij slechts de belangrijkste aanhalen.