ombo'na en de 5e van tolili'na) worden ongunstig voor akkerwerk genoemd, want dan zou de hand (lima) altijd wat te doen hebben, m.a.w. er zou altijd onkruid te wieden, altijd het een of ander te herstellen zijn. Als bijzonder gunstige dagen worden de derde en de vierde van ombo'na genoemd. In den ouden tijd was sampe barani „de dappere afnemende maan", zoo genoemd omdat zon en maan dan nog evenals in een tweegevecht tegenover elkaar staan, een uitgelezen dag om naar den vijand uit te trekken.

86. D r o o m e n

Gedurende den tijd waarin men den akker toebereidt om het zaad te ontvangen, geeft men acht op de droomen die men heeft. Ik heb den indruk gekregen dat de bewoners van het Karama-gebied meer nog dan de andere volken van Midden-Celebes beteekenis aan droomen hechten, want wanneer dit onderwerp ter sprake kwam was men niet uitgepraat, en ieder had een of meer gevallen te vertellen waarin een droom hem het welslagen of het mislukken van den oogst had voorspeld. Wanneer men zichzelf een buffel ziet voorttrekken, of zichzelf horens van koperblik ziet dragen, zooals deze op de krijgsmuts zijn aangebracht, dan zal men veel rijst krijgen, of er wacht een rijke oogst aan maïs. Dit zal ook het geval zijn als men van goud of kralen droomt, of als men in den slaap aan het delven van ijzererts is in dit aan ijzererts zoo rijke gebergte. Als men in den droom een aardstorting ziet, vooral wanneer de neerstortende aarde zijn woning treft, mag men een rijken oogst verwachten; ongunstig is de droom als wij door de neerkomende aarde worden meegesleurd.

Ziet men zich in den droom om een grooten steen heenloopen, zooals er zoovele op de droge akkers en op de sawahs liggen, of klimt men er op, dan voorspelt dit een mooien oogst. Ziet men zich evenwel op zoo'n steen zitten en zakt deze daarbij in den grond weg, dan valt er niet veel te verwachten.

Is men in den droom bezig aan het herstellen van dijkjes, of komt iemand enkele bossen rijst brengen, of ziet men iemand op den akker zijn gevoeg doen, dan mag men de toekomst hoopvol te gemoet gaan. Wanneer iemand echter in den droom na het planten bezig is met wieden, dan zal het gewas veel van muizen te lijden hebben. Wordt de rijst echter in den droom door muizen gegeten, dan mag men juist op een rijken oogst rekenen. Of wanneer men zich met den hak in den grond ziet werken terwijl de rijst al hoog staat, dan moet men zich voorbereiden op mislukking van den oogst. Ook wanneer de sawah in den droom droog loopt. Het hart wordt met blijde hoop vervuld als men droomt van een ontmoeting met iemand van Palopo, of wanneer een edelman uit die plaats het land bezoekt. Als men zich in den droom iets ziet binden, mag men verwachten dat het gewas er goed voor komt te staan, want dan zal het gelukken om alle invloeden die de rijst kwaad kunnen doen met toover- en voorbehoedmiddelen te „binden", d.i. onschadelijk te maken.

Hier volgen nog eenige aanduidingen in den droom, die het hart