geklaagd. Niet alleen over de vaardiepte, maar vooral ook over de vele kronkels, die lastiger zijn, naarmate de vaardiepte geringer is.

Waar het vraagstuk van de verbetering van den Gelderschen IJsel brandend is, moeten middelen beraamd worden, om verbeteringen aan te brengen. Welke kunnen dat zijn? Moet het kanaal Almen-Pannerden gegraven worden, zooals sommigen willen ? Een kanaal dus, dat voor een belangrijk deel in de plaats van den IJsel zou kunnen treden? Ons lijkt een dergelijk streven heilloos, omdat het bestaande Twente-kanaal bijna in geen enkel opzicht aan de gestelde verwachtingen voldoet en er allerminst zekerheid bestaat, dat een nieuw kanaal Almen-Pannerden bestaande gebreken zal opheffen. Integendeel, deze zullen in aantal nog grooter worden; tenzij tegelijkertijd groote verbeteringen in den IJsel gebracht worden, wat tóch moet geschieden, maar waarvoor bedoeld kanaal Almen-Pannerden dan juist niet gegraven zou behoeven te worden.

De Twente-kanalen, voor zoover thans gereed, geven, door de rivier waarop zij aangesloten zijn, den IJsel, nog lang geen economisch optimum. Naar aanleiding van informaties onzerzijds, werd door betrokkenen geantwoord, dat de Twente-kanalen tot dusverre slechts gedeeltelijk aan de gestelde verwachtingen hebben voldaan. Zij zijn uitstekend voor den aanvoer van meststoffen, granen, bouwmaterialen, etc. Groote kwantiteiten zand, die vroeger in den IJsel gebaggerd werden en per spoor naar het achterland vervoerd werden, gaan nu met dezelfde zandzuigers, die het zand van den IJselbodem zuigen, naar Hengeloo en Enschede. De bouwnijverheid heeft daarvan dus Voordeel. Voor de Twentsche industrie wordt het bestaande kanaal echter slechts gedeeltelijk gebruikt. De waterstanden van den IJsel maken een behoorlijke aansluiting onmogelijk, zoo mag gerust gezegd worden.

Bij den aanleg van het Twente-kanaal heeft men met de zeemotorschepen in het geheel geen rekening gehouden. De meeste dier schepen zijn vrij hoog, terwijl de doorvaarthoogte onder de bruggen op het kanaal iets meer dan 5 m is. Het grootste zeemotorschip, dat speciaal voor het Twente-kanaal is gebouwd, de Twente, kan 275 tons laden. De meeste schepen van 225/250 tons kunnen echter niet ledig het kanaal op. Er zijn groote Rijnschepen, die wat lengte, breedte en diepgang betreft, geladen het kanaal wel op kunnen, doch ledig met kajuit en stuurstelling te hoog liggen om de bruggen te passeeren. Voor den ingang van het kanaal ligt bovendien een vaste spoorbrug, die door hooge schepen bij hoog water op den IJsel niet gepasseerd kan worden.

Men ziet, dat het bestaande deel van de Twente-IJsel-Rijnverbinding nu juist niet in een idealen toestand verkeert. Er is verandering in te krijgen, zeer zeker, maar dat kan niet geschieden door het graven van het nieuwe, geprojecteerde deel Almen-Pannerden. Maak; men het toch, dan wordt een omweg geschapen, waarvan een belangrijk gedeelte van het verkeer slechts nadeelen zou ondervinden. Ons werd er op gewezen, dat de Koninklijke Nederlandsche Zoutindustrie