veel zout naar Zweden exporteert en wel met motorschepen. Deze schepen zouden eventueel gebruik kunnen maken van een kanaal Almen-Pannerden, maar dan langs een grooten omweg. Veel beter is het den IJsel radicaal te verbeteren, ook met het oog op de toekomstige ontwikkeling van de IJselstreek, waarin geweldige mogelijkheden opgesloten zijn.

Ons inziens is er slechts één postulaat: de IJsel moet gekanaliseerd worden! Ons wil het voorkomen, dat voor kanalisatie van den IJsel veel aan te voeren is. In de eerste plaats wel met het oog op de vele belangen van de IJselstreek. Zien wij het goed, dan moeten zij vooropgesteld worden. Maar bovendien is niet te onderschatten het groote belang van een goeden verkeersweg Noord-Zuid, al zal de beteekenis daarvan, zooals gezegd, eenigermate verminderen, als eenmaal het Amsterdam-Rijnkanaal gereed zal zijn gekomen. Het tijdstip voor het ondernemen van groote werken is gunstig, nu de werkloozenzorg alle aandacht vraagt.

Wat de waterverdeeling betreft, kanalisatie van den IJsel maakt dit vraagstuk, vooral in tijden van lagen waterstand, als de gebreken van den IJsel voor een ieder duidelijk spreken, veel eenvoudiger. Bij kanalisatie kan men het water van den Rijn in hoofdzaak langs Arnhem voeren, zoodat daar een natuurlijke rijzing van den waterstand plaats heeft, als een gevolg van den aanmerkelijk vergrooten watertoevoer, als het water van den Rijn geen toegang in den gekanaliseerden IJsel zal hebben. Klachten, als hiervoor vermeld, behoeven in dat geval niet meer geuit te worden.

Vooral de stijgende behoeften van de IJselstreek, ruim gezien nopen naar onze meening tot kanalisatie, waardoor in de eerste plaats het gedeelte Westervoort-Zutfen beter bevaarbaar zal moeten worden gemaakt, al kan in onze beschouwing geen nauwkeurig kanalisatie-plan ontwikkeld worden. Kanalisatie zal nieuwe mogelijkheden, vooral ook in de betrokken streek doen zien. Kanalisatie beteekent nieuw verkeer en andere verkeersmogelijkheid trekt ook steeds weer verkeer aan.

Van de bestaande kanalen, zooals de Twente-kanalen kan geen voldoende rendement worden gekregen, als de IJsel niet gekanaliseerd is. De IJsel is de ruggegraat van de heele streek; kanalen zullen nog vele gemaakt moeten worden, bestaande verbeterd. Te denken is bijvoorbeeld aan het Apeldoorn-Dierensche kanaal. De kanalen echter vormen slechts het dak van het huis. In antwoord op een vraag aan belanghebbenden werd het volgende ontvangen:

„Het Twente-kanaal is inderdaad het dak van het huis (zooals U — Van Hinte — dit noemde), terwijl het fundament niet gereed is. De IJsel is geen verkeers ader, hij is een verkeers b u i s."

De bevolking van ons land is sinds den wereldoorlog sterk gestegen. Niet dit feit alleen is van belang, ook de ruimtelijke verspreiding, de regionale groei, moeten van beteekenis geacht worden. En het treft zoo, dat de IJsel door een streek stroomt, die zich snel ontwikkeld heeft en nog ontwikkelt.

K. N. A. G., LVI. 3'