Wirasaba (Madj aagoeng), Lëmadjang, Blitar, Bësoeki, de plaatsen, waarvoor Banjoewangi van 1775 —1777 in de plaats is gekomen, Këdiri, Madioen, Panaroekan, Patjitan, enz. K a r t a ligt te ver van J o gj a k a r t a om de aanduiding K a r t a (D jokjakarta) passend te maken. Deze aanduiding zou doen denken, dat Jogjakarta eigenlijk dezelfde plaats is als Karta. Ook P a 1 è r è d ontbreekt; G a n t i moet zijn G i a n t i. Tusschen 1684 en 1791 of 1800 bestonden nog in hun geheel de meren D a n o e in Bantam en de latere Rawa Wawar in de Oeroet Sèwoe (Zuid-Bagëlèn, nu een deel der afd. Këdoe). Valentijn vertelt van dat laatste en teekent het op zijn kaarten. De streek waar de T j i t aroem de Bandoengsche Oostvlakte bereikt was nog een groot moeras, dat op oudere kaarten nog wel staat aangewezen. Men kan dit trouwens ook weten uit de tallooze dorpsnamen, waarin voorkomt rantja (Soendaasch voor: moeras, plas). Hierbij willen wij het maar laten.

Ten slotte een vraag aan den schrijver der Toelichting: Waarom is de copy niet even doorgezien door iemand, die iets van inheemsche talen weet? Wanspellingen als Chinco (Tjingkoe), Toulang Bawang (Toelangbawang), Mangale (Menggala), Baros (Baroes), Semanca (Semangka), Priaman (Pariaman) waren dan achterwege gebleven. Blijkens andere voorbeelden toch was het niet de bedoeling foutieve schrijfwijzen van geografische namen uit officieele oude stukken over te nemen.

Het spijt ons te moeten constateeren, dat het slot van dezen overigens voortreffelijken atlas, waaraan tal van Nederlandsche geleerden van naam hebben medegewerkt, onder leiding en stuwkracht van dr. A. A. Beekman, niet op dezelfde hoogte staat van hetgeen is voorafgegaan. Ook voor de firma M. Nyhoff, die deze echt nationale uitgave heeft aangedurfd en daardoor mogelijk gemaakt. Moge het bovenstaande haar aanleiding geven ook van de kaart 19 met tekst een spoedigen herdruk te doen verschijnen.

L.

Schiermonnikoog. Het eiland der Grijze Monniken. 110 blz. ge'ill. Uitgave drukkerij Rapida Delfzijl, 1938. Prijs ƒ 1.50.

Dit boekje bevat een aantal korte artikelen, waarin veel wetenswaardigs medegedeeld wordt over het mooie Waddeneiland. De opbouw van het gebied, de invloed van zee en wind op den vorm daarvan, de planten- en dierenwereld, de kerkelijke en politieke geschiedenis, de middelen van bestaan der bevolking, de folklore en het eigenaardige dialect van het eiland worden achtereenvolgens behandeld .Uit de behandeling van de onderwerpen blijkt, dat de samensteller, bezield door een groote en zeer begrijpelijke liefde voor Schiermonnikoog, getracht heeft de sfeer van het Waddeneiland goed weer te geven.