zijn om de moeilijkste hindernissen gelukkig nieuwe paden gekapt, zoodal: de arbeiders, die den marco dragen, het niet al te zwaar heb'?e,rl'. ,'n Plaa-ts van ons mooie grenspad volgen wij daardoor echter dikwijls een slingerend, weinig beloopen spoor.
In dit kamp vinden we groote reserve-voorraden, die voor het meerendeel achter kunnen blijven; uit eenige Tieleman en Dros-kisten worden echter kwattareepen, marmite en blikjes melk onder de arbeiclers verdeeld, die voor hun zwaren dienst wel eens een extratje verdiend hebben; vooral de kwatta vindt enormen aftrek!
16 Maart. Na gisteren droog te zijn aangekomen in kamp 7, barstte er na vier uur zulk een ontzettende bui los, dat wij elkaar nauwelijks meer konden beschreeuwen. Het is of de elementen ons op alle manieren tegenwerken; de weg die wij vandaag aflegden tart alle beschrijving; al deze verbindingspaden — grootendeels in Brazilië — zijn in den drogen tijd gemaakt; nu zijn het moerassen, modderpoelen, wilde bergstroompjes.
18 Maart. Vanmorgen vertrokken wij uit kamp 4; Van Straelen zal trachten ini één ruk de rivier te bereiken; daar er een reserve hangmat in het rivierkamp is, kan hij zonder bagage loopen; hij zal zien nog eenige valide arbeiders te rtiobiliseeren om ons morgen tegemoet te komen voor het zeer lange en zware traject tusschen kamp 2 en de rivier.
Ten 9 uur passeer ik ons beginpunt van September, en keer nu de grens den rug toe. Achter ons ligt het nu — het moeizame werk van zes maanden ■ en ik kan dankbaar terugzien op het bereikte resultaat. Nu wenden wij den voet weer naar het Noorden, waar ik in gedachten de bevrijding brengende rivier reeds zie stroomen De stemming is veel opgewekter, zelfs Tjong fleurt wat op en is minder pijnlijk. Ik inspecteer den door de Brazilianen gebouwden cementen paal (zie foto no. 72) ; het verlaten Braziliaansche kamp ligt er vlak naast daar, waar ik m September observeerde. Ik vermoed dat zij aan water en baden een hekel hadden, want de kreek ligt op 20 minuten afstand en 100 meter dieper!
Nu de tijdmeter geen dienst meer behoeft te doen en er niet meer regelmatig op Woensdag rantsoen wordt uitgegeven, zijn we met de tijdrekening danig in de war; met de dagen van de week wordt heelemaal geen rekening meer gehouden; het leitmotiv van eiken dag is slechts: vooruit! s
19 Maart. Rivierkamp - God zij dank. Er gaat een geweldig suggestieve kracht uit van het aanschouwen van dat riviertje, dat wij
kennen, dat stroomt naar de wereld die wij kennen, naar een bekend land.
Vanmorgen om 9 uur 15 kwamen de door Van Straelen te hulp geroepen mannen al in kamp 2 aan: twee arbeiders, en... waarlijk mijn twee Boschnegers van de opreis, Mooiman en Magason Ik had W r j commissaris van Moengo verzocht, Boschnegers naar iet Hootdmagazijn te doen sturen, maar Kanapee had vanwege den hoogen rivierstand order gegeven dat één boot den admiraal en één boot mij tegemoet moest gaan, desnoods tot het eind-rivierkamp.