pag. 104 — zegt dat allee'u voor het jus constituendum eene zekere bekendheid met de behoeften en toestanden in Indië noodig zou zijn.

Is dit inderdaad eene vaste, op grond van studie, gerijpte meening van den schr., dan zullen velen met mij haar bepaald moeten bestrijden en teeken ik, meo nomine, daartegen verzet aan.

De geachte schrijver zal, als we het voorrecht zullen hebben hem in de N. I. Magistratuur te zien opgenomen, zeer zeker die meening leeren wijzigen en inzien dat voor de kennis en toepassing van het jus constitutum niet minder gevorderd wordt, niet slechts eene „zekere" bekendheid met de toestanden, die wel eens eene onzekere blijkt, waar liefst eene zoo volledig mogelijke, vooral ook van de vaak gewichtige afwijkingen van het jus constitutum hier van het in Nederland van kracht zijnde.

Eene andere algemeene opmerking veroorlove mij de schrijver:

In het proefschrift wordt passim gesproken van Tlostersch recht, Oostersche rechtsinstellingen, Oostersche wetten, Oostersche rechtsbeginselen.

Het is niet duidelijk wat de schr. met het bezigen dier termen bedoelt.

Oostersch is een geografisch, ethnografisch begrip, geen staatsrechtelijk; het Regeerings Reglement kent noch Oostersch recht, noch Oostersche wetten, noch Oostersche rechtsbeginselen. Het erkent de godsdienstige wetten, instellingen en gebruiken der inlanders in den ruimen zin van art. 109 al. 1 R. R. en hierdoor ook die van de Oostersche "Vreemdelingen. Deze godsdienstige wetten, instellingen en gebruiken kunnen nu in verband staan met en betrekking hebben op het recht bij de verschillende nationaliteiten van kracht, maar het complex dier onderling verschillende godsd. wetten, inst. en gebr. vormt niet een „Oostersch" recht, het bezigen van welken term tot begripsverwarring leidt en daarom is af te keuren.

Logisch en juist begint de schr. het staatsrechtelijk begrip van Yr. O. te ontvouwen, waarmede de bespreking van art. 109 R. R. gepaard gaat, die eene beknopte uiteenzetting bevat van de wordings geschiedenis van het artikel en van het hieromtrent