den Nederlander, die bij zijne komst in de koloniën in een geheel anderen publiek- èn privaatreclitelijken toestand komt, noch voor den Chinees, die tijdens zijn verblijf in Nederland publiekrechtelijk dezellde bleef, alleen jure privato tijdelijk aan het Nederlandsche burgerlijk recht onderworpen, en wiens rechtstoestand bij zijne terugkomst èn jure publico èn jure privato beheerscht wordt door het koloniale recht.

Dat is een stelsel dat zijn oorsprong heeft in het verschil der fundamenteele bepalingen, in de groote verschilpunten van het publieke recht van Nederland en Indië.

Ik erken dat in een concreet geval het laatste, het koloniale staatsrecht, hard kan schijnen in de toepassing; maar dan is dat ook alleen schijn, en men vergete niet dat om aan vermeende billijkheidsgronden te gemoet te willen komen men de wet niet wringen kan in zulke argumenten. Lex ita scripta quamquam dura. Maar dan toch alleen dttra voor een zeer exceptioneel geval. En ter wille van de exceptie kan de wetgever den regel niet veranderen, die als rtgel proefhoudend is en juist, en juridisch goed.

Men inoge het stelsel van ons koloniaal staatsrecht, de hoofdgroepeering in twee categoricn van nationaliteiten met assimilatie aan die beiden, willen wijzigen, edoch dan zal die wijziging toch alleen de gelijkstellingen kunnen betreffen, want het hoofdbeginsel der groepeering zal wel niet door een ander kunnen worden vervangen, saamgeweven als het is met de geheele historische ontwikkeling van het Indische staatsrecht, waarvan dit zeer belangrijke stelsel een der hoofdzuilen is.

Wie van oordeel is dat het hier van kracht zijnde publieke recht hard is voor een enkel individu, oordeelt niet objectief maar wordt geleid door subjectieve meening. Hij moet dan zijne pijlen richten tegen het stelsel in art. 109 RegeeringsReglement neergelegd; maar zoolang dit bestaat gaat het niet aan in het keurslijf der wet zienswijzen te wringen, die tot uitgangspunt hebben den wil, om een exceptioneel geval te onttrekken aan den algemeenen wettelijken regel.

De bovenomschreven thesis bevat nog een derde punt dat ik