Eindelijk vinden hier vermelding de han lelingseenheid, welke ontstaat door samenkoppeling van twee verschillende misdrijven tot één enkel, gelijk bij geweld en diefstal, waaruit liet misdrijf van diefstal inet geweld wordt gevormd. Het iniddel tot het begaan der misdadige handeling wordt overigens met de handeling zelve tot eene eenheid gevormd, wanneer dit tot de criteria van het misdrijf behoort of door den wetgever tacite als zoodanig wordt beschouwd.

De verwonding wordt bijv. onder den doodslag begrepen, indien de dood dientengevolge intreedt. Daarentegen kan het middel op den voorgrond treden, gelijk bij afgifte van goederen, bewerkstelligd door het des bewust gebruik maken van een valsch geschrift, waarbij de oplichting verdwijnt; deze laatste casus positie is echter later te behandelen en vormt voor ons den overgang tot de leer van den samenloop van strafbare handelingen.

9. Onder concursus (samenloop van strafbare handelingen) verstaat men, het gelijktijdig ter berechting staan van twee of meer strafbare handelingseenhedeii (hetzij natuurlijke, hetzij kunstmatige), waaraan eenzelfde persoon z ; ch schuldig maakte. Daardoor valt buiten het begrip van samenloop het geval, dat eene handeling onder meer dan eene strafbepaling kan worden gebracht, eene mogelijkheid door velen — hoewel ten onrechte — concursus idealis genoemd 1). Wat men er ook van zeggen

1) De minister van justitie Modderman, toegevende aan zijn professoraal verleden, heeft getracht den leden der Eerste Kamer duidelijk te maken, wat men onder concursus idealis te verstaan heeft. Zie Schmidt, deel I 1881 pag. 448. Op zijne definitie: het door een en hetzelfde feit (hier: materiëele daad of strafbare handeling P) overtreden van, hetzij verschillende strafbepalingen, hetzij van dezelfde bepaling doch meermalen „valt voorzeker veel aan te merken." Immers; dat ééne strafbare handeling meerdere misdrijven in zich bevat is eenvoudig het te gelijkertijd voorhanden zijn van meerdere tot bestraffing ten dienste staande wetsartikelen (Gesetzes Concurrenz) het door eene handeling (hier alleen: de materiëele daad) plegen van verschillende strafbare handelingen (wil -j- daad -j- gevolg), is hoogstens de eigenlijke concursus idealis homogeneus, maar volgens mijne meening concursus realis. De rechtsgeleerde staatsman heeft zich