dan één locus delicti commissi heeft kunnen denken. Er wordt eene voorkeur toegekend aan één forum.

Bij wijze van uitzondering worden de twee (of drie) andere, domicilie en apprehensionis — onder zekere voorwaarden — toegelaten, maar ook alleen daar waar deze klaarblijkelijk in het vereenigde belang eener spoedige, afdoening en het gerief der getuigen wenschelijk mocht'zijn (zie 's Hofs advies van 21 Februari 1848 vermeld bij Immink 1. c. pag. 247). Botsing moet ook hier onmogelijk gemaakt worden. Dat men hier niet uit het laatste lid van ons artikel mag gaan redeneeren schijnt mij duidelijk toe. Dit toch luidt: indien één beklaagde misdrijven heeft gepleegd onder het rechtsgebied van meerdere landraden, wordt de kennisneming opgedragen aan dien landraad binnen wiens rechtsgebied de beklaagde in hechtenis is genomen of, zoo hij Z'ch op vrije voeten bevindt, woonachtig is of verblijf houdt. Men kan nu niet redeneeren, dit artikel spreekt van verschillende misdrijven, waar dus verschillende daadzaken uitmakende één misdrijf aanwezig zijn, zullen wij per analogiam redeneeren. Immers het is geheel iets anders of de verschillende elementen van één misdrijf op de plaats A en B voorvallen dan wel dat op plaats A alle elementen van één misdrijf, op B alle constitutieve vereischten voor een ander samenvallen. De wet veronderstelt blijkbaar dat waar meerdere misdrijven zijn gepleegd — maar ook in dit geval alleen — botsing mogelijk is. Slechts tegen die in haar gedachtengang enkel mogelijke botsing moest gewaakt worden. Hoogstens zou men dan ook deze alinea kunnen toepassen bij de voortgezette misdrijven, waar de verschillende strafbare handelingen door hetzelfde plan worden bijeengebonden en kunstmatig tot één misdrijf worden gemaakt.

Er zal derhalve voor ons artikel een criterium van de plaats des misdrijfs moeten vastgesteld worden dat noch in de materieele daad (het samenstel van lichaamsbewegingen) noch in het gevolg, hetzij uiterlijk waarneembaar (zooals bij levensberooving) hetzij alleen ideëel denkbaar, bijv. de indruk door eene beleediging gemaakt, gelegen is. Ik acht mij buiten staat er een absoluut voor alle gevallen geldend criterium aan te geven. Bij het