bij gewone dessamenschen zal het wel nooit voorkomen, dat man en vrouw zoo plechtig samen theedrinken. Vlak voor de vrouw lagen ook nog een stel dunne, kleine stokjes, en dat maakte de zaak verdacht, want dat is toovermateriaal. Sommige Javaansche waarzegsters gebruiken een bloem waarin zij de ligging van de meeldraden beschouwen, anderen hebben liever wierook, waarvan de rookvorm hen helpt; maar dikwijls gebeurt het ook met luciferachtige stokjes, die over elkaar worden gelegd. Daaruit kan een kenner met veel geheimzinnige plechtigheid de waarheid lezen, die anderen, als zij betalen, ook mogen hooren.

Maar ik verdacht onze gastvrouw nog heelemaal niet van waarzeggerij. Ik vond het alleen maar vreemd, dat zij zoo onverstoorbaar ernstig voor zich uit zat te staren. En haar man bleef voortdurend in eerbiedig aanbiddende houding voor haar neergebogen. De dochter noodigde ons uit verder door te loopen, naar den anderen kant van het vertrek, en bood ons daar stoelen aan. Toen sloeg zij verlegen de handen voor haar oogen, alsof zij op iets heel ergs was betrapt. Maar zij zei niets, haar vader en moeder evenmin, en wij zwegen ook.

Wanneer een Javaan gasten ontvangt, of een vreemde op bezoek krijgt, begint hij aanstonds vragen te stellen : Of zijn gast het goed maakt ? Waar hij nu juist vandaan komt ? Hoe laat hij is vertrokken, enz. enz.. Dat eischt nu eenmaal de javaansche wellevendheid. Maar aan ons werd geen enkele vraag gesteld. Dat was mij nog nooit overkomen. Erger nog : de man bleef met zijn rug naar ons toe zitten, deed alsof wij er niet waren, maar toonde zich vol eerbied en vereering voor zijn vrouw, terwijl toch in de Javaansche wereld de vrouw alles behalve waardeering geniet, en gasten, zeker Rama's, altijd vriendelijk worden ontvangen. Na een tijdje zwijgen begonnen WIJ met de gebruikelijke welkomsgroet. Daar schrok de man toch van. En even vergat hij heel de ceremonie. Hij voelde dat op zijn plicht van gastheer werd gewezen, keerde zich om, antwoordde en stelde een tegenvraag. Doch aanstonds was hij weer vol ongewone aandacht voor zijn vrouw. Zij werd echter niet in het minst in de war gebracht door ons onverwacht bezoek. Geen oogenblik viel zij uit haar rol. Met een

IHS