Ten slolle wil ik nog het eene en andere uit al het beschouwde afleiden.

VII.

Eenige gevolgen en opmerkingen uit het onderzochte afgeleid.

Ze lijn gedeeltelijk reeds in het onderzoek zelve voorgekomen , doch moeten hier nog afzonderlijk worden aangewezen.

1) De eerste opmerking sluit zich aan het zoo even gezegde, dat de boeken des Nieuwen Verbonds elkander aanvullen. Het korte Evangelie van marcus spreekt niet over jezus geboorte. Mattheus en lucas verhalen, dat Hij alleen maria's , niet jozef's Zoon was; joüannes verhaalt dit niet, maar dat Hij reeds veel vroeger", vóór zijne menschwording, had bestaan. Maar dan is het ook natuurlijk, dat Hij niet op de gewone wijze van een' aardschen vader en eene aardsche moeder afstamde. De twee verschillende verhalen passen dus in elkander. Zijne geboorte alleen uit maria wordt begrijpelijker uit zijn voorbestaan; zijn voorbestaan eischt, dat Hij op buitengewone wijze ter wereld kwam. Het verschil is er dus, maar dit is geene tegenspraak; neen, maar bevestiging van elks geloofwaardigheid.

2). Uit johaknes zamenvoeging van jezus tweevoudig leven blijkt het, waarom wel in het Nieuwe Verbond nergens elders, dan in de eerste verhalen bij mattheus en lucas, uitdrukkelijke melding van jezus bovennatuurlijke geboorte zal gevonden worden.