ONS TOONEEL.
De bond van « Vlaamsche Tooneelschrijvers » vierde den 15en December 1935 te Antwerpen zijn 25-jarig bestaan.
Wij willen uit sympathie voor het streven van den « Bond van Vlaamsche Tooneelschrijvers » na meer dan twee jaren over dit fleurige feest geen al te bittere woorden laten vallen, maar het is onze plicht er op te wijzen, dat wij in de vele, gedurende den feestdag gehouden redevoeringen ieder spoor van Dietsch bewustzijn pijnlijk hebben gemist — alleen de Rijksnederlander August Heyting sprak een oogenblik van « Wij Noord- en ZuidNederlanders » ! — dat wij verder het telegram met betuigingen van « diepe aanhankelijkheid en onwankelbare trouw » aan den Belgischen Koning eenvoudig niet begrijpen en dat de belgicistische leugen, waarmede de statuten van den Bond aanvangen : « De ondergeteekenden..., allen van belgische nationaliteit », ons innig leed doet.
Men vindt in het boekje, saamgesteld door Jan de Schuyter (uitg. L. Scheltjesfonds) boven bedoelde redevoeringen afgedrukt : eenige foto's — o.a. portretten van Frans Gittens, Nestor de Tière en Lodewijk Scheltjens — wijders een opsomming van de uitgaven van den Bond en de Ledenlijst 1936, die de namen van 73 Zuidnederlandsche tooneelschrijvers met hun adressen omvat.
In de Zuidnederlandsche gewesten wonen ongeveer 4.5 miljoen Nederlanders. De bevolking van Rijksnederland telt ongeveer 8 miljoen koppen... In 1933 vierde de (Noord)nederlandsche Bond van Tooneelschrijvers zijn 10-jarig bestaan en telde toen, voor zoover wij tenminste uit het Gedenkboek « Na tien jaar » (Uitg. Niessen te Ede) kunnen vaststellen, hoogstens 30 ledentooneelschrijvers.
Dit is teekenend voor de plaats, die het tooneel in het cultureele en maatschappelijke leven in Rijks-Nederland inneemt. Het tooneel staat buiten de belangstelling. Wij hebben daar vroeger in «Dietbrand» op gewezen en bij die gelegenheid gepleit voor een waar Nederlandsch volkstooneel, dat inspireert tot karakter en levensgrootheid. In verband met dat pleidooi, wijzen wij hier thans met vreugde op de werkzaamheid van den Bond van Nederlandsche Tooneelschrijvers.
Wij kunnen de zes vlugschriften, door den bond uitqeqeven niet in bizonderheden bespreken. Zij gunnen den lezer een zeer