i3e Jaargang
ZATERDAG 21 NOVEMBER 1914.
No. 47.
KATHOLIEK SOCIAAL WEEKBLAD
Redacteur: Mr. P. J. M. AALBERSE.
Alle stukken voor de Redactie te adresseer en, Oude Singel 78, Leiden. — Alles zvat de Administratie betreft,
aan de Uitgeversvennootschap „FuturaLeiden.
DIT BLAD VERSCHIJNT ELKEN ZATERDAG.
Priis per drie maanden f 1,00, fr.p.post f \.\IY2; afzonderlijke nummers 15 cent. — Advertentiën van 1—6 regels f 1.50, iedere regel meer f 0.20.
INHOUD: Oorlogsbelasting of oorlogsleening? door Mr. P. J. M. aalberse. — Paus-Drankbestrijder, IV (Slot), door P. fr. ildefonsus, Ord. ff. Mind. Cap. — Documenten: Schrijven van z. D. H. Mgr. H. v. d. Wetering, Aartsbisschop van Utrecht, over de oprichting van Patronaten. — Uit Tijdschriften: Wie draagt de kosten der sociale verzekering? II (Slot).— Berichten en Mededeelingen: De R. K. Vrouw in de maatschappij — Ons economisch belang. — Korte Berichten: Nederlandsche spaarbanken. •— De Internationale Coöperatieve Bond en de Oorlog. — Winstdeeling in 191 '-19M. — Feuilleton: Kapitaal en Arbeid. Roman uit de dagen der opkomst van de Engelsche Groot-industrie en Vakorganisatie. Naar Lord Beaconsfield (B. Disraêli). 52.
OO RL OGSBE LAST ING OF OORLOGSLEENING?
Over dit brandend vraagstuk zijn de pennen losgekomen. Tijdschrift- en dagblad-artikelen voegen z;ch bij brochures, en het nameloos heir der Ingezonden-stukkenschrijvers laat zich evenmin onbetuigd.
Toch gelooven wij, dat de vraag, zóó gesteld, tot misverstand aanleiding geeft.
Immers het kritieke punt is veeleer: hoe kunne® de buitengewone onkosten van den oorlogstoestand, zeg een kleine 300 millioesn gulden, definitief gedekt worden.
Leening nu is geen definitieve dekking, slechts een voorloopige.
Ook bij leening blijft de vraag: door welke middelen en in hoeveel tijd wordt zij afgelost?
Daar wringt de schoen.
Blijkbaar toch is niemand voor een leening op langen termijn.
Maar geleend is er, en geleend zal er worden, welk systeem van dekking men ook kiest.
En over dat systeem in verband met den duur der leening gaat het.
Zal men leenen voor slechts 2 k 3 jaar, of voor 12 of 15 jaar?
Zal men in 't eerste igeval zich bepalen tot het heffen van een buitengewone belasting op de grootere vermogens, of zal men het geheele volk, zij 't natuurlijk naar draagkracht, erin doen bij dragen?
En in 't laatste geval, zal meln een extra-belasting — op vermogen al of niet met inkomsten — opleggen, of
eenvoudig opcenten heffen van de bestaande belastingen, accijnzen en zeigelrechten, etc. ingesloten?
That is the question.
Zoodra de Regeering met definitieve voorstellen komt, zullen wij daarover onze meening motiVeerén.
Nu weten wij in 't publiek niet anders dan eenige vage geruchten, waarvan 't meest gepreciseerd het gerucht is, dat de Kamerléden een geheime nota hebben ontvangen.
De Haagsche Briefschrijver van de Arnh. Crt. heeft al meegedeeld, wat er in die geheime nota staat, en de Nieuwe Courant bevestigt: „Deze bijzonderheden zijn juist".
't Kan zijn. Maar in zooverre zijn ze in elk geval volmaakt onvolledig, omdat er niet bij staat: hoe de Regeering de leening denkt te dekken?
Ook over 't feit van de geheime Nota is veel te doen geweest. Het Centrum keurt het af: de publieke zaak dient publiek behandeld te worden. W,at in 't algemeen zeker juist is.
Het Volk 'gaat in zijn afkeuring nog veel verder. Het schreef (14 Nov. 11.):
„Waarom houdt de Régeering haar finantieele plannen zoo angstig geheim? De Minister van Finantiën zag er niet tegen op ze te publiceeren; maar „invloedrijke Kamerleden" waren bang voor openbaarheid. Kamerleden, die openbaarheid vreezen zijn geen demokraten. Invloedrijke konservatieve, reactionaire Kamerleden dus, beletten de regéering, met haar finantieele plannen voor het volk te komen. Zij vreezen de volkswoede."
Welk een gruwelijke onzin is hier bij elkaar geharkt !
De plannen van de reigeering zijn zoo reactionair, dat de conservatie've Kamerleden, juit vrees voor de volkswoede, er bij de Regeering op aandringen, om ze niet te publiceeren!
Willen dus die reactionaire, conservatieve Kamerleden, uit vrees voor de volkswoede, dat de Regeering haar slechte finantieele plannen alsnog wijzige?
Zoo ja, — hadden ze dan niet veeleer den dank van Het Volk verdiend?
Zoo neen, — wat denken ze dan te bereiken met die gieheime mededeeling, uit vrees voor de volkswoede?