een cioöp. varkensexportvereeniging, welke is omgezet in de Friesche Coöperatieve Exportslachterij.
Een deel van den tijd werd in beslag genomen door de werkzaamheden verbonden aan de uitgifte van de consenten voor den uitvoer van aardappelen en aan het verleenen van de landbouwverloven.
CURSUSSEN VOOR ARBEIDERS DOOR STUDENTEN.
Van deze curssusen, die sinds 1901 in Duitschland worden gehouden, gaf het Reichs-Arbeitsblatt een overzicht, waaraan wij het volgende ontleenen:
In den beginne interesseerden zich hiervoor de bestaande studentenverenigingen, maar een zelfstandige organisatie voor het geven dezer cursussen werd in 1908 opgericht, met het „Secretariat für Soziale Studentenarbeit z. M. Gladbach" als middelpunt. Door de werkzaamheid van dit secretariaat werden nu ook cursussen gehouden buiten de academiesteden en werd in 1909 reeds een band gelegd
1 ut . 1 j. \ ^
tusschen deze cursussen, a»oor net wesiueuibLiic vciuauu heimatlicher Arbeiterkurse.
Aanvankelijk was de bedoeling alleen herhalingsonderwijs te geven in schoonschrijven, Duitsche taal, rekenen enz., doch spoedig openbaarde zich de wensch om dit onderwijs uit te strekken over algebra, meetkunde, teekenen, natuuiwetenschappen, technische vakken, staatsinrichting, staatswetenschappen en geschiedenis.
Daar men echter de strengste neutraliteit tegenover de arbeidersbeweging wenscht in acht te nemen, en dit. bij laatstgenoemde vakken juist niet altijd kan geschieden, keert men in hoofdzaak weer tot de elementaire vakken terug en zal men mede in overleg met de „Verein für volkstümliche Kurse von Berliner Hochschullehrern , geen onderwerpen meer behandelen, die reeds door deze vereeniging in haar programma waren opgenomen.
Welke vakken behandeld worden hangt af van de plaats waar het onderwijs zal worden gegeven, en van den kring
van „leerlingen".
Zoo werd in sommige plaatsen door het onderwijs in vreemde talen, wel de kleine middenstand getrokken, doch niet de arbeiders, terwijl elders de arbeiders toch wegbleven en dit bezwaar dus gold.
Het gemiddeld aantal leerlingen over de verschillende
vakken verdeeld als volgt:
In Berlijn. München. Leipzig. Duitsch 90° 3oo 180
Rekenen 45° 3°° 5°
Schrijven 13° 120 5°
Stenographie 9° 15° I25
Algebra en
natuurwetenschappen xoo 120 25
Wat de beroepen betreft, die aan dit cursusonderwijs deelnamen, zijn de metaalbewerkers het talrijkst.
Ook voor de onderwijzende studenten is deze beweging van veel nut. Niet alleeen, dat zij langzamerhand beschikken over een omvangrijke litteratuur, die verzameld wordt door de centrale 'in München, maar ook de ervaring, die zij opdoen. Een geheel nieuwe wereld wordt voor hen geopend; zij krijgen oog voor wat er in het volk leeft en omgaat, en vooral door liet verkeer tmet de leerlingen dat zich niet alleen beperkt tot de lessen, maar zich uitstrekt tojt kleine feestelijkheden, doen zij heel wat kennis van technische en economische zaken op, die stellig niet minder voordeel opleveren, dan hetgeen de arbeider put uit de ontwikkeling, welke op die cursussen wordt geboden. v-
KORTE BERICHTEN.
Spaardwang. — Door den ongunstigen invloed, welke verhalen en bioscoopvertooningen betreffende den oorlog heb¬
ben op de fantasie der- jeugd door 't ontbreken van tucht in vele gezinnen en door 't hooge loon, wat jeugdige arbeiders tegenwoordig verdienen, deden zich in Duitschland allerlei verschijnselen voor, die wezen op verwildering der jeugd.
Men heeft deze willen tegengaan door spaardwang! voor hen in te voeren, bepalende dat aan jeugdige arbeiders, niet meer dan 16 Mark van het weekloon in geld mocht worden uitgekeerd, en van het loon boven 16 Mark hoogstens het derde deel. Het overige mocht door den werkgever op de spaarbanken belegd worden ten name der arbeiders, die echter noch hunne ouders dit geld konden opvorderen zonder toestemming van het gemeentebestuur. Eerst na het einde van den oorlog of op 21-jarigen leeftijd zouden de rechthebbenden de vrije beschikking terug krijgen. Deze voogdij der overheid over de jeugdige arbei¬
ders wekte zooveel verDittering, uai men uuui jmuuci van
• 1 1 Ci.
I uv.1 J ÜUV/I — O '
I werkstakingen opheffing van dien maatregel heeft ver-
worven.
ONTVANGEN BOEKEN.
Argentinien, Verfassung, Verwaltung, Volkswirtsc'haft. — Staatsburger-Bibliothek. Heft 64. M. Gladbach, Volksvereinsverlag. G. m. b. H., 1916. 4° blz. M. 0.45Brasilien, Verfassung, Verwaltung1, Volkswirtschaft. Id.
ld. Heft 65. 48 blz. M. 0.45.
Chile, Verfassung, Verwaltung, Volkswirtsc'haft. Id. Id.
Heft. 68. 40 blz. M. 0.45.
Nederlandsehe Coöperatieve Bond. Verslag over het dienstjaar 1 Januari—31 December 1915. Delft. Van Marken's Drukkerij-Vennootschap. 1916. 120 blz.
Welke Tooneelstukken en Bioscoopfilms mag ik zien? Overzicht van het speelseizoen 1915—1916. Uitgave van het Hoofdbestuur der Vereeniging „Voor Eer en Deugd", te Rolduc. Amsterdam, R. K. Boekcentrale. 1916. 46 blz., fo.25.
Gedenkboek ter gelegenheid van het i2i/2-jarig bestaan van den Bosschen Diocesanen Werkliedenbond. Drukkerij „Helmond", te Helmond, 1916. — 145
blz. f0.50.
NIEUWE BOEKEN.
M. C. ilsu, Railway Problems in China. New-York, long-
mans, Grein & Co. 1915. 184 blz. D. 1.50.
Julius Goebel, The Reqognition Policy of the United States. New-York, Longmans, Grein & Co. I9Ï5» 22^
bladz. D. 2.—. ,
H B. Drury. Scientific Management. A History and
Criticism. New-York, Longmans, Grein & Co., 1915-
222 blz., D. 1.75. , , r> 1 f
W. I. King. The Wealth and Indome of the People ot
the United States. New-York, Macmillon, 1915- 27&
blz. D. 1.50. .
A B Hepburn. A History of Currency in the United States, with a brief Discription of the Currency Systems of al the commercial Nations. New-York, Macmillon.
1915. 552 blz. D. 2.50.
F. W. FaUSSIG. Inventors and -Money-makers. Lectures an some Relations between Economics and Psycholo¬
gie. New-York. Macmillon. 1915- !3» oiz. u. • ■ C C phehn Government Finance in the United States.
Chicasro, A. C. Mc. ClurG & Co. 1915- 166 blz- D- a5°Paul Ubreit. 25 Jahre deutschen Gesselschaftsbewegung. 1890—19! 5- Berlin. Buchhalg. Vorwarts, Paul Singer. 191 5. 185 blz. M. 3.