den minister in handen gesteld, die, onder i

nauwkeurige opgave van de gronden, hen daarna schrapt, die in geenen deele daarvoor in aanmerking kunnen komen. De gemeenteraad kiest dan uit de overblij venden een drietal, waarna de minister de keuze doet.

Men ziet, ook een radicale minister van eeredienst durft aan de volkskerk nog niet veel vrijheid gunnen.

Maar dat weinigje is voor menigeen in Denemarken nog te veel. Sommigen houden het hart vast bij de gedachte, dat er door de leden der laodskerk kerkeraden zullen benoemd worden. Men vreest dat, gelijk bij de burgerlijke gemeenteraden de sociaal-democraten de meerderheid wisten te verkrijgen, alzoo ook bij de kerkelijke verkiezingen dezelfde personen de overwinning zouden weten te behalen, om op die manier ook de verkiezing van predikanten te beheerschen. De gedachte is ook uitgesproken, dat wanneer er toch een kerkelijke gemeenteraad komen moet, aan dat lichaam veel werk zal worden gegeven, opdat degenen die een afkeer hebben van het kerkelijk leven, geen lust zouden krijgen om er deel van uit maken.

Men z et hieruit op nieuw, waartoe de volkskerk leidt. Men rekent op de mogelijkheid dat mannen die met God en zijn dienst gebroken hebben, de leiding in kerkelijke zaken zullen in handen krijgen. Dit is niet mogelijk wanneer de kerk vrij is, en van hare vrijheid gebruik maakt om in den Naam des Heeren tucht uit te oefenen.

Dit is zeker, dat in Denemarken de oud 7" 'ireaucratische inrichting niet kan bestendigd n. Ook de kerkelijke gemeente is mondig geworden en begint hare rechten te gevoelen.

Gemengd nieuws.

Eenige jaren geleden werd de Mormonenstaat Utah in de rij van de Unie der Vereenigde Staten van N. Amerika opgenomen. Dit zou niet geschied zijn, als niet door de Mormonen de belofte was gedaan, dat zij de »veel wij verij« zouden prijs geven. Maar het blijkt al meer en meer, dat zij niet geneigd zijn die belofte te houden. Trouwens was het niet te verwachten, dat zij hun woord zouden gestand doen. Immers de veelwijverij maakt een deel uit van de leer der Mormonen, het deel dat het meest streelend is voor het vleesch, en men komt er zoo maar niet toe om dit prijs te geven.

Er is in den laatsten tijd een streven in de Vereenigde Staten ontstaan om gedaan te krijgen, dat in de Constitutie van het land een bepaling komt, die zich tegen de veelwijverij keert. Er heeft zich daartoe eene vereeniging gevormd. Daar in Amerika bij velen het huwelijk gehouden wordt voor een soort van burgerlijk contract, dat om allerlei oor zaak, ook om nietigheden, kan verbroken worden, zoo is het te verstaan dat de actie tegen de veel wijverij niet krachtig zijn kan en dat het daarom noodig is, dat het Amerikaansche volk gewezen wordt op de heiligheid van den huwelijken staat.

wlnckel.

tïflor Jüntkren.

EINDE SR BEGIN.

Hoe vreemd niet waar? Het eind voorop en 't begin achteraan.

En toch moet het zoo. Want we staan aan het eind van het' eerste jaar der twintigste eeuw en daarna begint het tweede.

We staan op de grens, en als het goed zal zijn, dan rijst onze bede tot den Heere God:

Geef, nu we aan 't eind staan en begin,

Nu we in 't Verleên Uw goedheid prijzen,

Dat we ook, vertrouwend als voorheen, Op u, o Heer, op u alleen,

Den nieuwen dag zien rijzen!

De oudejaarsdag is voor vele lezers niet onpleizierig en de nieuwejaarsdag recht preitig. We hebben vrijaf, al lang te voren, we zitten gezellig samen, we gaan uit, we krijgen bezoek. Èr wordt smakelijk gegeten en gedronken. We zien onze kennissen en vrienden. We wenschen elkaar heil en zegen, gelijk die ook ons worden gewenscht. Kortom, de kleine jongen had in zijn onnoozelheid wel gelijk, toen hij zei: „Hè, ik wou dat het maar dikwijls oude en nieuwejaar was."

Maar meer dan ééns in 't jaar gaat het niet. En ik denk dat die jongen toen hij ouder was geworden, zelf wel zal bespeurd hebben, dat het al vaak genoeg oudejaar en nieuwejaar wordt. Hoe ouder men wordt, hoe sneller de jaren komen en gaan in ons oog, en ten slotte ggen we met Mozes: We brengen onze jaren ,.jor als een gedachte.

Dat staat in Psalm 90, het „gebed van Mozes, den man Gods."

Dat gebed, een oude- en nieuwjaarspsalm, is nu al duizenden jaren oud. Toch blijft het altijd nieuw en heerlijk en aangrijpend. Dat komt eenerzijds omdat de geest des Heeren, die in dit lied spreekt, dezelfde is,fde onveranderlijke, die ook spreekt tot ons, zoo we des Heeren kinderen zijn. Anderzijds is het, doordat de harten der menschen te aller tijd dezelfde zijn. Er is een groot onderscheid naar het uiterlijke tusschen en groot vorstelijk man als Mozes, die een heel volk leidt door de Arabische woestijn, en een eenvoudige arme vrouw die nooit verder is geweest dan haar dorpje. Maar als beiden kunnen zeggen: „Heere, leer ons alzoo onze dagen tellen, dat wij een wijs hart bekomen", dan zijn ze toch in de hoofdzaak één. En dan is die 90ste Psalrn ook wat in hun beider harten leeft, dan gevoelen zij allebei de waarheid en de kracht der woorden van dat rijk en ernstig lied.

Van daar dan ook, dat nu nog allen die God vreezen, in wat land en van wat volk ook, op den oudejaarsavond van harte met Mozes' lied instemmen als hij zegt:

Heere, Gij zijt ons geweest een toevlucht van geslacht tot geslacht. Eer de bergen geboren waren, en Gij de aarde en de wereld voortgebracht hadt, ja van eeuwigheid tot eeuwigheid zijt Gij God. Gij doet den mensch wederkeeren tot verbrijzeling, en zegt: Keert weder, gij menschenkinderen. Want duizend jaren zijn in Uw oogen als de dag van gisteren, als hij voorbijgegaan is, en als een nachtwake. Gij overstroomt ze; zij ziju gelijk een slaap; in den morgenstond zijn zij gelijk het gras, dat verandert: In den morgenstond bloeit het, en het verandert; des avonds wordt het afgesneden, en het verdort."

En evenzoo bidden op den nieuwjaarsmorgen allen die God vreezen met den man Gods:

„Verzadig ons in den morgenstond met Uw goedertierenheid, zoo zullen wij juichen en verblijd zijn in al onze dagen. Verblijd ons naai¬

de dagen, in dewelke Gij ons gedrukt hebt, naar de jaren, in dewelke wij het kwaad gezien hebben. Laat Uw werk aan Uw knechten gezien worden, en Uw heerlijkheid over hun kinderen. En de liefelijkheid des Heeren onzes Gods zij over ons; en bevestig Gij het werk onzer ! handen over ons; ja het werk onzer handen, bevestig dat."

„Leer ons onze dagen tellen," zoo bidt Mozes. Dat is een woord voor jong en oud.

Wie zijn dagen telt, merkt op hoe ze voorbijgaan, hoe elke dag er één is, en hoe hij al opklimmende ook aftelt.

Denkt daar eens over na. Want het zegt tot ons: Ge blijft hier niet eeuwig. Koopt den tijd uit. Nü is het nog de wel aangename tijd. Laat ons dan nu tot den troon der genade gaan, om geholpen te worden ter bekwamer (d. i. geschikter) tijd. Want die tijd eindigt ook eens, en daarbij wachten ons j de komende dagen, waarvan de Prediker spreekt, als hij ons vermaant aan onzen Schepper te denken, als we nog jong zijn.

Er is nu welhaast weer een jaar voorbij. Er is veel gebeurd in Afrika en in Europa, in Nederland en in onze woonplaats, tot in ons huis toe.

Maar is er nu ook wat gebeurd, wat goeds, in uw hart?

Heeft de groote ommekeer al plaats gevonden, die onze Bijbel bekeering noemt?

Dat is een heel ernstige vraag, die elk op den Oudejarasdag zichzelf moet doen. Want daarop komt het aan. En als we gevoelen op de vraag eigenlijk te moeten antwoorden, neen, dan weten we dat het nog niet goed staat, al hebben we nog zoo goed opgepast, en al kregen we op school een prijs, en al hadden we een prettige vacantie. We zijn naar onze natuur op den weg, die ons van God afvoert, maar de Heere Christus roept: „Komt tot Mij!" Dan gaat het een anderen weg op. Dan komt men van den breeden op den smallen. Op den eersten loopen er wel meer dan op den laatsten, doch het eind zal toonen, dat zij, die den smallen gingen, wijs deden.

Maar die wijsheid is niet uit ons, vrienden. Uit ons zelf kiezen we den breeden weg, want die is de makkelijkste. En daarom, wilt ge den smallen weg in het nieuwe jaar gaan — en 'tis Gods gebod dat ge zoo doet — bidt dan den Heere God dat Hij u een nieuwe geest geve, die lust heeft in Zijn wegen.

„Ik ben de weg," zegt de Heere Christus. We weten alzoo waar we zijn moeten. Gaat in het oude jaar nog tot Hem, om een nieuw hart, en met de bede dat Hij in het nieuwe jaar u doe wandelen op het pad des levens, dat de verstandigen, d. i. de godvreezenden, naar boven voert.

Dit groote heil wensch ik allen lezers en vragers en briefschrijvers allereerst toe, zoowel mijn lezers van ruim 20 jaar geleden, als allen die in hun plaats kwamen. De tijden veranderen, maar de Heere God blijft dezelfde. Zijn goedertierenheid is in eeuwigheid. Hij is het einde en het begin. Zoo zij ook ons einde en ons begin des jaars in Hem !

AAN VRAGERS.

Een derde vraag van het meervermelde vijftal luidt: Hoe komt men aan de uitdrukking „in den aap gelogeerd zijn" ?

Apen, gelijk katten en andere dieren behoorden tot die, welke ons in oude boeken worden aangeduid als „ongure, felle beesten". En al wat ik van apen heb gezien doet mij gelooven, dat ze nog zoo zijn.

De uitdrukking hierboven aangehaald was in zeer oude tijden onbekend, dat is toch wel begrijpelijk.

Vroeger en nu nog ook, hadden de herbergen uithangborden of althans namen. Zoo logeert men in „het bruine Paard", in „de Zon", in „het Haasje", enz. Zoo ook beduidt „in den aap gelogeerd zijn", zijn tijdelijke woonplaats ergens hebben waar de aap uithangt.

Dit laatste is dan zinnebeeldig op te vatten en wil zeggen: vertoeven bij menschen even listig, gauw en boosaardig als de aap. 't Is bij dezulken niet prettig wezen. En zoo beteekent „in den aap gelogeerd" zijn, in een onaangenamen toestand zijn, in omstandigheden lang niet begeerlijk; gekomen zijn tot wat men niet zijn wilde.

Hoogenbirk.

feefotmetrfce $e5intiïjd&.

Gereformeerde Kerken.

Bedankt: Tiehoven, H. Teerink, te Amersfoort.

Nederlandsch Hervormde Kerk.

Beroepen : Oostwold en Nieuwolda, J. L. Dippel, te De Bilt. — Vlieland, G. J. Offerhaus, cand. — Marken, J. J. H. Klomp, cand. — Wadenoyen, J. R. Kooy, te IJzendoorn. — Peperga, T. Bolt, te Grijpskerke.

Aangenomen: Gieterveen c. a., door H. van Dijk, cand. te Kampen. — Acquoi G. Verdoes Kleyn, cand. — Breedevoort, J. H. Ledeboer, te Buurse. — Benthuizen, G. H. Beekenkamp, cand.

Bedankt: Oosterwierum, M. Wiersum, cand. — Ter Heyde, J. J. Klomp cand. — Nieuw Beerta, A. H. van der Hoeve, te Vledder. — Makkinga, G. J. Offerhaus, cand. Hoornsterzwaag c. a., H. van Dijk, cand. te Kampen.

Geabonneerden op DE HERAUT wordt beleefd verzocht, de abonnementsgelden over het kwartaal, eindigend 31 Dec. a. s. ten bedrage van f 1.20, per postivissel over te maken, welken men gelieve te adresseeren aan

De Administratie van „De Herant" Amsterdam.

Inteekenaren op het premiewerk De Gemeene Gratie, die het daarvoor verschuldigde driemaandelijks wenschen te voldoen, herinneren wij aan de kwartaal-betaling van f —.75 per aangevraagd exemplaar.

1

; Op ontvangst van den postwissel wordt ■ den afzender daarvan bericht gezonden. • de Administratie.

1 Amsterdam, December 1901.

VihMmtim Wed- P' VAN E,JK & ZONEN,

(voorheen JGHAKNES EBAMEB & Co.), 1 >a 111 15-17 en Vijgendam 12.

Heden ontsliep tot onze diepe droefheid g Koopen en verkoopen EFFECTEN en vreemde COUPONS. Wisselen Gouden en

na een smartelijk doch geduldig lijden, in Zilveren MUNTEN en vreemde BANKNOTEN. Sluiten PROLONGATIËN en BELEE-

haren Heere en Heiland onze innig geheide NINGEN. Nemen gelden a DEPOSITO tot dagelijks vast te stellen rentekoers.

en beminde echtgenoote en moeder Bedragen tot en met Duizend Gulden worden op vertoon terugbetaald.

JOHANNA KUIJPERS,

, *. _ ™iisterflaiisclifi Maatschappij van Lraswzelmi

Nijmegen, 24 December 1901. Cfevestlgit te AlflSTERBMLM, Keizersgracht 54L7 en

Maatschappelijk Kapitaal: I^en ]>tillioeii Oiildeii»

—rür-<sxs><s tü

IfflwIWrValllllli11 ii fh 1 - ■ Commissarissen:

I M, Th. HEEMSKERK, L. J. S. VAN KEMPEN, H. W. VAN MA RLE, Jhr. Mj

i° def ouderdom !,a„' | A' F' DE «AVORNIN LOHMAN, J. E. N. Baron SCHIMMELPENNINCK VAN DER OVE

A. BABELDIJK. g Directeuren; H. J. VAN VULPEN en H. SERET.

Niemvendijk, M.BABELDijK-v. d. Horst. 1 WS" De Maatschappij sluit alle gonrten verzekeringen

26 Dec. i9oi. G. BABELDIJK. g en a,!je riWe tot eik bedrag.

Te Koop aangeboden, IMMEILSTRA,

-voArDM-LSTEL — DE HEïDELBER&SCÏÏE

heid, Mejuffrouw | Tg b en bij den Heer q P. VAN UU UULUUUUULIUUVLIU

ANNA ELISABETH KERKHOVEN. | ARKEL, te Leerdam. P \ T F P ïï ï ^ M ïK Jhr. I. I. VAN ASCH VAN WIJCK, 1 Uil 1 iliUlillJ If 1 U M

I tra act ; I twee en vijftig LEEBREDEHEH.

'i,L * m 1 J 3 Prijs ingenaaid f 3.75.

Bij dezen onzen welgemeenden dank aan.allen, g FSCSSFfl- f Gebonden ^ ^ ^

die bij de herdenking van onze vijftig-jarige M B

Ambtsbediening blijken gaven van hunne m ^^ ^ f Ë Amsterdam. voorheen

belangstelling, door woord en daad in en buiten 3 IJfl ff 01 B Pretoria. HOVEKER & W ORMSER.

de Gemeente. „TTTT5I?D r. _ f * f ~~Uitgaven van J. H. BOS, te Kampen:

j- J- KUIPER, l. D. M., s met Earp en Pljp-Diapason, f p. BÏESTERVELD, Het Huisbezoek, geb.

Echtgenoote en Kinderen. gf & f, . ,0 /• , fn • /• T nfl

Den Ham, 24 December 1901. f De schoonste registers voor Solo sPel. | w_ ^^^^-ogmatische Onderwerpen, be-

S 9 langrijk voor de Fundamenteele Paedago-

1876. - 10 DEC. - 1901. I ftAT IlCriIMFftTMÏ I giek. Naar Prof. Dr. H. Bavinck's Geref.

Met dankerkentenis aa» den Heere, Die f WUIiUDUHIIIMUIIU, I Dogmatiek geb. ƒ ,.p.

mij deze vijf-en twintig jaren in Zijn Wijngaard I WarillOeSSt'aat 141 e» f gff'5° F.niS S

deed arbeiden, betuigt ondergeteekende zijn 1 Trni„nvcif ^ Nederland, door Ds J. 11. heringa en

HARTELIJKEN DANK voor de vele bewij- f ÏCl/erSgraCht oOo, I Ds- ^tvp/»0 n 2Vh • ♦ ra v •;

zen van liefde en achting op 10 Dec. jl. ont- I AMSTERDAM, f Dr- ^ H_ KUYPER, De Christelijke Vnj-

VangeD' Ds M VAN DER BOOM' § e" 8?1IW- Agenten, f G. WISSS Jr.filet Tolstoïisme, / 0.75.

us. 1V1. VA1N 1JH.K UUUM. INI,1" 'IIIMI» G. WISSE Jr„ Het Sociale Vraagstuk, ƒ 0.90.

Ouderkerk a\d Amstel, 24 Dec. 1901. — ——

Vereeniging ter bevordering van Christelijke Lectuur.

| Aan de leden der Vereeniging voor wordt tien 8<len «laniiari a.S.

verzonden :

HET LAND IUNER VADEREN.

Indrukken op eend reis door EGYFTE en PALESTINA.,

• DOOR

f. lios cachet.

Met eene voorrede van de dochter des Schrijvers.

LO & AO Dit belangrijk werk is 278 bladzijden groot en bevat vele platen naar photographiën,

■ Wf LiaL & Ij «,!; door den schrijver van de reis medegebracht. 'tZal in den handel komen a ƒS.S5:

Commissionairs ia Effecten, in stempeiband / 3*»©. boekhandel.

WESTERMAIIKT No. 21 Amsterdam. voorheen

AMSTERDAM. Pretoria. HÖ VEKER & WORM SE II.

Groningsche Hypotheekbank voor Nederland, Dr. A. KUYPER.

Gevestigd ie «ROHIMGEM.

Commissarissen: Prof. Mr. D. P. D. FAB1US, J. H. DE WAAL MALEFIJT, A. W. Antirevolutionair, óók inuwhuis-

SCHIPPERS, Jhr. H. A. WTTEWAALL VAN STOETWEGEN, H. LUIKING, Mr. P. gezin / 0.60

DIELEMAN, E. G. WENTINK. De Christus en de sociale nooden

Raad van Toezicht: J. BOUWES, Johs. TERPSTRA, Mr. H. VAN DER VEGTE. en Democratische klippen...» 0.30

De crisis ia Zuid-Afrika Uit de

Verstrekt geld op eerste Hypotheek, zonder vooruitbetaling van rente. Geeft uit 4 pCt. „Revue des deuxMmdes. Vertaald

Pandbrieven, koers gg pCt, in stukken van ƒ 1000.—, ƒ 500.—, ƒ 100.— en ƒ 50.—, or - °'5°

verkrijgbaar ten kantore der Bank, bij hare Agenten en bij alle Commissionnairs en Makelaars De Schoolkwestie. No. 1—6. 1875.

in effecten. Inlichtingen worden verstrekt te Amsterdam door de H.H.: L. G. WEI3Z & Co., Elk nummer. „ 0.10

Westermarkt 21 en E. J. RADIUS en H. J. DANE, Tesselschadestraat 3; te Rotterdam door No. 1. Naar aanleiding van het onder-

den«heer H. DANE, Haringvliet 49. wijsdebat in de Kamer. Rede-

De Directie: voering van Dr. A. KUYPER

M. BROUWER, Mr. W. SWITTERS, F. J. BOLT. in de zitting der Tweede

— —. Kamer van 7 December 1874.

Abonneert ll op » 2. De „scherpe resolutie en het

decretum horrible.

B /l lil | ÖTAT) " 3' Grieven teSen de schoolwet

JJAuJjliulUii. , 4. ZXJËZverraden'.

. .... , . „. , , „ ï. De schoolwet voor de vier-

Geillustreerd Tijdschrtft voor Neerlands Volk schaar van Europa.

ONDER REDACTIE VAN » 6- Is llet restitutiestelsel onuit-

4. I. B006ENBIRK en I. A. W0R1SER. ev^T^ KS™

Prijs per laargang (12 nummers a 16 pagina's «n 12 nnmmers a 8 pagina's) 1 3 50. „.6o

Inhoud van het No. van 7 December 1901: „Het boek des geslachts ; Een ontmoeting;

De laatste dag van het eerste jaar; Afschaffing van sterken drank; De Sphinx van Ghizeh -lanaenarDeicl 0.15

■(met plaat); Van punten en komma's; Nachtavontuur; Wat is tijd?; Min-Christelijke Christen- Het Calvinisme. Zes Stone lezingen

manieren; Leestafel; Viagenbus; Correspondentie; Vragen en antwoorden; Uit het leven. in October 1898 te Princeton (N.-J.)

Inhoud van het No. van 21 December 1901: „De Heere onze gerechtigheid"; Een gehouden, tweede,goedkoopeuitgave „ 1.10

ontmoeting; Ijsvermaak; De Pyramiden; Vragenbus. Gebonden. . . „ 1.75

/m- ' x» HetCalvinisme, oorsprong en waar-

Men yrage proefnummer aan. borg onzer constitutionele vrij-

heden.EeneNederlandschegedachte. BOEKHAWDEIi Tweede dmk 6 . . . „ o.go

Amsterdam. voorheen Het Sociale vraagstuk en de Chris-

Pretoria. HOVEKER & WORM SER. telijke religie. Rede bij de opening

van het Sociaal Congres Op 9 No-

rs Mi Maranatha. Rede ter inleiding van ~BB tfïh lï 11 Ifs de ^eputaten-vergadering, gehouden

151 rfljBÜILTOIVUiflj yi Tte utrecht op Mei i89I 0.25

gf \ Niet de vrijheidsboom, maar het

|.ft| voorheen |Jf| Kruis. Toespraak ter opening van

I* 5 •• _ ï de tiende Deputaten-vergadering in

"Jli U È»1 IC W* JQ/ 'MÈ üi i® i3f |«ï het eeuwjaar der Fransche Revolutie. „ 0.40

ï* S ' 5 Proeve van pensioenregeling voor

m Kalverstraat 154, Amsterdam. jfj gel!iken: : I Z

Ëm. mj&i Gebonden. . . „ 1.75

ï iï Volharden bij het Ideaal. Openings-

MM m WETENSCHAPPELIJKE BOEKHANDEL. $ «,

Welke zijn de voorcitzichten voor

LETRIE, Fransch, Duitsch en Engelsch. — BAEDEKERS, [1; de studenten der Vrije Univer-

, . ... siteit? Rede ter inleiding van de

[TZ' editie. - Reislectuur. — Photographiën, enz. Leeuwarder meeting, op 5 Juli 1882. „0.40

:f j HOEK IIA \ DEL

«A# & m.» l%TPS^£^TFi9 Amsterdam. voorheen

« »» "" Prfltoria- ^ ^ ^ HÖVERER ^ & W0BMSEB.