Groep Ia (Koper—Cobalt) 12,0 % Groep Ib (Mangaan—Zink) 9,8 % Groep Ha (Arseen—Nikkel) 7,2 % Groep Ilb (Molybdeen—Borium) . . 8,2 % Groep 111 (Volledig mengsel) 12,3 % Groep IV (Controle) 8,4 % Inderdaad bleken dus de groepen Ia en 111 mest met de hoogste en practisch gelijke droge-stofcijfers te produceeren. Ook bij het latere onderzoek op 4 October '37 en 11 October '37 was er practisch geen verschil tusschen deze cijfers voor groep Ia en groep 111. Door deze proef was het dus zeer waarschijnlijk gemaakt, dat de gunstige werking van het mineralenmengsel moest worden toegeschreven aan de koper- en (of) cobaltverbinding. De terloops genoemde proeven, waarbij het oorspronkelijke mineralenmengsel in tweeën gesplitst was, hadden inmiddels ook aanwijzingen gegeven, dat het werkzame bestanddeel in mengsel I (koper—cobalt—- mangaan —zink) moest worden gezocht, terwijl bij de behandeling van buiten de proeven staande diarrheepatiënten de gunstige werking van het koper-cobalt-mengsel eveneens bleek. In dit alleswas voldoende aanleiding om een volgende proefneming op de elementen koper en cobalt te concentreeren. e. Koper of cobalt. Opnieuw werden vier groepen pinken geformeerd, elk van 11 dieren, die nog nimmer met mineralen behandeld waren. Bij deze indeeling werd rekening gehouden met de vooraf beoordeelde conditie, haarkleur en vuilheid. Telkens werd vaneen viertal zooveel mogelijk gelijkwaardige dieren, zekerheidshalve het slechtste nog geplaatst inde groep, welke kopersulfaat en cobaltnitraat zou krijgen. Deze groep werd groep I genoemd, groep II ontving alleen kopersulfaat en groep 111 alleen cobaltnitraat. Groep IV fungeerde als controlegroep. Deze proef duurde van 20 Sept. tot 11 Oct. '37. Tot 9 Oct. liepen de dieren op een beruchte diarrheeweide, daarna kwamen ze op een veld met stoppelklaver, waarvan het gewas de diarrhee tegenging. Onderzoek der dieren vond plaats op 4en 11 October. De beoordeeling naar vuilheid en conditie kwam redelijk goed met de drogestof cijfers van den mest overeen. Deze laatste leverden de volgende gemiddelde waarden op (in %): 20 Sept. 4 Oct 11 Oct. (bij aanvang' (op diarrhee- (op stoppel- proef) weide) klaver) Groep I (Cu—Co) .. 7-4 9-2 11.5 Groep II (Cu) 8.4 7.2 9.9 Groep 111 (Co) 8-4 5-8 8.5 Groep IV (Controle) .. 83 5.5 8.2 Uit deze cijfers blijkt, dat ook thans het koper-cobalt-mengsel gunstig werkte. Ook koper alleen scheen werkzaam. Cobalt alleen werkte practisch niets uit, wat een vergelijking met de controlegroep direct doet zien. Verrassend evenwel was, dat het koper alleen minder sterk werkzaam scheen te zijn dan de combinatie van koper

609