enkele Duitsche soorten hebben vrij goed voldaan, enkele Noord-Amerikaansche soorten hebben een uitstekenden indruk gemaakt. Uitvoer van Nederlandsch pootgoed naar Uruguay is niet te verwachten, tenzij bij nadere proefneming zou blijken, dat enkele nog niet geprobeerde Nederlandsche rassen daar goed zouden voldoen. De kans daarop is echter gering. Er wordt ernstig gestreefd naar verbetering en uitbreiding van de aardappelteelt, om inde toekomst minder afhankelijk te zijn van het buitenland, zoowel wat consumptieaardappelen, als wat pootgoed betreft. Enkele algemeene opmerkingen naar aanleiding van de reis naar Brazilië, Uruguay en Argentinië. Wanneer men een reis maakt in Brazilië, Uruguay en Argentinië, is het opvallend hoe weinig landgenooten men er aantreft. In Latijnsch Amerika ontmoet men zeer vele Portugeezen, Spanjaarden en Italianen of wel de nakomelingen van deze. In Brazilië zijn veel Duitschers, doch ook inde beide andere landen is het Duitsche element vrij sterk vertegenwoordigd. Vele Duitschers hebben een leidende positie. In Rio de Janeiro, Sao Paulo en Buenos Aires verschijnen Duitsche bladen. In Buenos Aires wordt ook een Engelsch en een Fransch blad uitgegeven. Vele van de geïmmigreerde Europeanen onderhouden de betrekkingen met het vroegere vaderland. Italiaansche en Duitsche propaganda per radio zorgen er voor, dat hij voortduring de aandacht op deze landen wordt gevestigd. Verschillende spoorwegmaatschappijen werken met Engelsch kapitaal en bij deze maatschappijen zag ik Engelsche schrijfmachines en Engelsche auto’s. Voor den Nederlander zal het dus vaak moeilijker zijn handelsrelaties aan te knoopen en goede vertegenwoordigers te vinden, dan voor verschillende andere Europeanen. Over de handelsmissie, welke in 1937 in Zuid-Amerika is geweest, werd nog vaak gesproken en de K.XVIII is misschien wel de beste reclame geweest, welke Nederland ooit in Zuid-Amerika heeft gemaakt. Verschillende Zuid-Amerikanen wisten mij nog tal van bijzonderheden van dezen onderzeeër mede te deden. In Zuid-Amerika is men zich er zeer goed van bewust, dat vele Europeesche landen en verder de Vereenigde Staten groote moeite doen om een sterke positie te veroveren, vooral met het oog op de toekomst. Insiders beweren, dat door enkele Zuid-Amerikaansche Staten wel eens handig gebruik wordt gemaakt van dezen wedloop om de gunst en klandizie. Aannemende, dat de kennis omtrent Zuid-Amerika bij den doorsnee Nederlander niet veel grooter zal zijn dan de mijne, toen ik mijn reis begon, wil het mij voorkomen, dat men in Nederland meer dan thans aandacht zal moeten schenken aan deze landen. Hoewel ik weet, dat ik hier een uitspraak herhaal, die reeds door velen werd gedaan, wil ik toch niet nalaten nogmaals op dit puntte wijzen, omdat ik eenige malen sterk den indruk heb gekregen, dat andere landen, die zeker niet belangrijker zijn dan Nederland, op dit punt een grooter activiteit ontplooien. Enkele staten hebben er een handelsattaché, waardoor voor de onderdanen het verkrijgen van hulp en voorlichting op economisch gebied zeer zeker wordt vergemakkelijkt. Goede relaties en persoonlijk contact schijnen in deze landen een groote rol te spelen.

1007