Het typische verschijnsel doet zich voor, dat deze variëteit op het Y-virus naast mozaieksymptomen wel met duidelijke stippelstreepverschijnselen reageert. Zoowel aan de boven- als onderzijde van de bladeren komt de necrose voor. Bij de lagere en middelste bladeren wordt de necrose gevolgd dooreen algeheele verdroging van het blad. Ook de knollen van deze planten vertoonen een duidelijke necrose, en wel inden vorm van zeer karakteristieke figuren. Zie fig. 7. Het zijn lichtbruine, bij oudere knollen ietwat ingezonken, ringen en banden. Deze ringen loopen vaak om de navel en oogen. Daar, waar zich oogen op de banden bevinden, sterven deze meest af. De oogziekte is echter niet zoo opvallend hevig als bij stippelstreepzieke Eersteling. Op doorsnee vindt men onder de ringen slechts wat oppervlakkige, lichtbruine necrose. Uit de omschrijving der ziektebeelden van de twee verschillende viren bij de variëteiten Eersteling en Bevelander, is U wel duidelijk geworden, hoe wonderlijk specifiek de verschillende variëteiten op bepaalde viren kunnen reageeren, en hoe eigenlijk ieder geval afzonderlijk beschouwd dient te worden. Thans wil ik in het kort Uw aandacht vestigen op het feit, dat bij heel wat variëteiten de secundaire ziektesymptomen vandoor het Y-virus aangetaste planten nog al wat kunnen verschillen van de primaire. De verschillen zijn soms dermate groot, dat het zoo oppervlakkig bezien wel twee verschillende ziekten lijken. Ik moet er echter direct aan toevoegen, dat dit alleen voor die variëteiten geldt, welke met stippelstreep-achtige verschijnselen reageeren. Bij variëteiten, welke alleen met mozaieksymptomen reageeren, komen dergelijke groote verschillen tusschen de primaire en secundaire ziektesymptomen niet voor. Aan de hand van enkele foto’s wil ik het U toelichten. Fig. 8 laat U een primair zieke British Queen stengel zien. Inden loop van de maand Juli is deze ziek geworden. De foto is 30 Juli genomen. De bladeren zijn duidelijk bont en wat naar beneden gebogen, speciaal de bladtoppen. Zoowel aan de onder- als aan de bovenzijde van de nerven vindt men een duidelijke necrose. Het zijn soms lange strepen. Enkele bladeren zijn al verdroogd en hangen met een dun „draadje” aan de stengel, waarop zich ook reeds bruine vlekken en strepen afteekenen. Fig. 9 geeft een secundair zieke British Queen plant weer. Zooals U ziet, wijkt dit ziektebeeld sterk af van het primaire. De plant is duidelijk gedrongen met zeer bont, oneffen blad, dat naar beneden is gebogen; van nerfnecrose ziet men aan den bovenkant van de bladeren niets. Ook aan de onderzijde der nerven komt deze slechts sporadisch voor. Fig. 10 toont een primair zieke Up to Date stengel. Naast de bontheid en het gebogene, het gewelfde van het blad valt de duidelijke nerfnecrose op; ook aan de bovenzijde van het blad. Speciaal dient de aandacht gevestigd te worden op de bruine ringetjes en andere figuurtjes. Het gewone stippelstreepvirus uit Zeeuwsche Blauwe geeft nooit dergelijke figuurtjes. Fig. 11 geeft een secundair zieke Up to Date stengel. Ook hier verschilt het secundaire beeld weer van het primaire. Er komt wel een verkleuring aan de bovenzijde van het blad voor, maarde afteekening is niet zoo fel en dan nog vooral langs in plaats van óp de

1069