SPOORWEGVERVOER VAN FAECALIËN.

tot den aankoop overgaan, dan wanneer zij ze in hunne nabijheid kunnen koopen, zooals bijv. inde prov. Groningen plaats heeft, waar de stad haar stratendrek en gier vervoert naar verscheidene streken inde provincie en ze aldaar verkoopt. lets dergelijks heeft in Vlaanderen plaats, waar de schippers inde steden de beer opkoopen en die vervoeren naar kelders, van 30 a35 kub. meter inhoud, aan de kanalen gelegen, ze daarin eene gisting doen ondergaan en ter gelegener tijd aan de boeren weder in het klein ver koopen. Itene dergelijke organisatie zoude ook hier te lande moeten plaats hebben, om het gebruik van faecaliën inden landbouw algemeen te doen worden. Verondersteld dat de faecaliën een stikstofgehalte bezitten, dat het vervoer mogelijk maakt, dient inde eerste plaats eene samenwerking van gemeentebesturen en spoorweg-maatschappijen te bestaan, om tegen een verminderd en vast tarief, onafhankelijk van den afstand, waarover vervoerd wordt, de faecaliën te vervoeren in opzettelijk daartoe ingerichte gesloten waggons, van 10 of meer kub. meter inhoud. (1) Vei volgens dient er, om de bovenvermelde redenen een tusschenhandel te bestaan, die van de noodige kelder- of putruimte voorzien is, om faecaliën te bewaren, gedurende den tijd, dat de landbouwer ze niet in ontvangst kan nemen, en waar deze ten allen tijde in zijne nabijheid, zich van' faecaliën voorzien kan. Het is waar, dat hierdoor onkosten veroorzaakt worden, welke alweder de som verminderen, die er voor de verkoopende gemeente overschiet, doch men bedenke daarbij, dat de putruimte inde steden weder zooveel verminderen kan, als deze aanhoudend de faecaliën kunnen afzetten, dus dat het ten slotte hetzelfde is, of die reservoirs inde steden, dan wel ten platten lande gebouwd worden. Ja, op de hooge gronden kunnen die putten veel goedkooper gemetseld worden, dan m laag gelegen steden met slappen ondergrond. Uit den aard der zaak , kunnen dergelijke losplaatsen niet nabij de stations gemaakt worden , doch dat behoeft ook niet. Er zijn genoeg kruispunten van harde wegen met spoorwegen, die voor dergelijke losplaatsen met beerputten geschikt zijn. Een enkele wissel met zijspoor, dat boven of naast den put loopt, is voldoende om een of meer waggons van den afzonderlijk loopenden st. trein af te kunnen haken en is dergehjke organisatie, ook uiteen administratief oogpunt, voor de spoorwegmaatschappijen, buiten de stations zeer goed uitvoerbaar. Als men op de kaart de streken nagaat, waar de spoortreinen de zandgronden doorsnijden, zal men in het Gooiland , de Veluwe , het graafschap Zutfen, Overijsel, Drente en N.-Brabant, in overvloed geschikte punten, te midden eene.r dichte mestbehoevende bevolking vinden, waar het bouwen van beerputten een gunstigen uitslag der onderneming doet vooruitzien. De hulp en ■ medewerking der kleine landbouw-vereenigingen of afdeelmgen, die gemakkelijk het benoodigde kapitaal kunnen bijeenbrengen, is daarbij van het hoogste belang. (1) De Centraal-spoorwegmaatschappij vervoert stedelijke mest tegen een verlaagd tarief (“), doch dat nog te duur is en ook in verhouding tot den afstand geregeld is. D 6

6