NOG lETS OVER DE NIEUWE WINDMOLENS.

twee windmolens als boven beschreven zijn, in werking te zien waren. De eene, die hoog boven de omringende gebouwtjes op het terrein der Tentoonstelling uitstak, was afkomstig uit de fabriek van Adolph Pieper te Mors a/R. (H. J. Wolter, Prinsengracht 574 te Amsterdam is agent), vooral gunstig bekend wegens de door hem vervaardigde pompen. Het windrad is blijkbaar nog het onveranderde van Halladay, inde eerste 15 regels op blz. 9 (n°. 1) van dit Maandblad beschreven. Bij zeer zorgvuldige behandeling en voortdurend toezicht op het eenigermate ingewikkeld samengestelde windrad, (uiteen groot aantal beweegbare plankjes bestaande) zal waarschijnlijk deze vorm van het windrad het best voldoen; de zelfregeling naar de richting en de kracht van den wind laat niets te wenschen over en ook de hoeveelheid kracht er door ontwikkeld, tot het in beweging brengen van eenig werktuig, is waarschijnlijk grooter dan bij eenig ander stelsel. Dit verdiende echter wel een nader vergelijkend onderzoek door deskundigen, temeer daar ook voor den Landbouw de nieuwe windmolens van veel dienst kunnen zijn, vooral tot het uitmalen van water in kleine polders, waar een stoomwerktuig te kostbaar is en de gewone windmolentjes niet voldoen. Dit onderzoek zou ook daarom van belang zijn, omdat andere stelsels, zooals dat van den op blz. 7 afgebeelden molen (van mr. David A. Smith te Greencastle) en het hieronder nog beschrevene, blijkbaar veel sterker van samenstelling zijn en daardoor veel minder reparatie en toezicht (1 keer per dag smeren der assen enz. mag echter nimmer verzuimd worden) vereischen. Het tweede op de Amsterd. Tentoonstelling in werking zijnd en op een veel lager onderstel geplaatst windrad, dat van den Heer Ritter, Boulevard de la Centrescarpe, 10 te Parijs, stelsel „Corcoran”, bezit de groote oppervlakte die het aan den wind aanbiedt, als dat van het oorspronkelijke stelsel Halladay, maar doordien de latjes niet beweegbaar zijn, heeft het een veel sterker samenstelling; de regeling der snelheid van omdraaien bij krachtige wind, geschiedt hier op eene eigenaardige wijze, die zonder figuren bezwaarlijk beschreven kan worden. Deze molens paren sterkte met lichtheid. Het tentoongestelde exemplaar, dat 700 francs (f 350) kosten moest, bezit een windrad van 3 meter middellijn en kan 800 tot 4000 liters water 50 tot 8 meter hoog in 1 uur oppompen. Steller dezes onthoudt zich van het uitspreken vaneen oordeel, in hoeverre eender beschreven stelsels de voorkeur verdient; dit hangt ook veel af van locale omstandigheden en het doel waarvoor de molen moet dienen (b.v. alleen water oppompen of ook het in beweging brengen van werktuigen). De zaak verdient echter ernstige overweging van belanghebbenden. v. P. TER AANKONDIGING. In dank ontvangen de Prijscouranten van: 1) De firma Boele Huidekoper te Groningen van Gereedschappen voor de Boter- en Kaasbereiding. ?.) 11. van Zoest te Arnhem van Zaden, Bloembollen en Planten. 3) Louis Nagel fy- C°. te Arnhem van Werktuigen en 4) Wed. J. Lengen Sf Zoon te Haarlem voor Gras- en andere zaaizaden, beide laatste artikelen, zoo mede die van de Pinna Boeke en Huidekoper in Aug. te Amsterdam tentoongesteld.

158