Mangaan. Met eene plaathijlage.

fen der onderwerpen, die inden laatsten tijd de aandacht op zich gevestigd hebben en iederen landbouwer moeten interesseeren, is de kwestie of het mangaan nuttig is voor den plantengroei. Dat het zeer veel inde natuur voorkomt is reeds vrij lang bekend. Zoowel inden bodem als in asch van planten is het zeer dikwijls aangetoond. Yooral in woudboomen was het zeer veel gevonden. Ramann, Ebermayek, Reichaed, Wittstein en zoo vele anderen komen tot een mangaangehalte van woudboomen dat het gehalte aan ijzer evenaart, ja soms overtreft. Het kan niet op mijn weg liggen, ia theoretische beschouwingen te treden omtrent de vermoedelijke werking van het mangaan. Of het misschien door katalyse gunstig werkt bij het ontbindingsproces inden bodem, of dat het inde plant zulks doet op de bladgroenvorming, of dat het op beide wijzen de plant ten nutte komt, dat zijn kwesties waar een beginneling voorloopig over zwijgen moet. Voor het oogenblik kunnen we slechts resultaten van enkele proefnemingen mededeelen. Onder leiding van de heeren J. H. Aberson en W. van Dam gelukte het den heer J. A. van Steyn en mij, om in asch van welig groeiende heide geplukt op Oranje-Nassauoord, mangaan zeer duidelijk aan te toonen. Bij een latere kwantitatieve analyse vonden we voor het mangaangehalte in die heideasch 1.48 pet. Mn. Ook in andere gewassen werd op het chemisch laboratorium teWageningen mangaan gevonden. Zoo vond de heer F. Blok in asch van thee 4.9 pet. Mn._,o:i. Later onderzochten we zandoer van Quadenoord bij Wageningen en rooden, sterk ijzerhoudenden grond uit de zandverstuivingen der Houtvesterij Kootwijk. In beide werd o. a. ook mangaan gevonden. Het bleek dat heideplanten op dergelijken grond als die van Quadenoord mangaan in hun asch bevatten. Teneinde nu te onderzoeken of maïs reageerde op het toedienen van mangaanverbindingen, werd de volgende proef genomen, waarvan bijgaande foto’s een beeld geven der verkregen resultaten.