GEMEENSCHAPPELIJK BOTER MAKEN.

de mouw gestoken worden. Eere zij dan ook dien landbouwers, welke reeds een begin gemaakt hebben met gemeenschappelijk botermaken en die als baanbrekers een zware taak op zich namen. Yan hun voorbeeld kunnen anderen partij trekken en zeer zeker tot nu toe gemaakte fouten voorkomen. In Engeland zelf, dat tot nog toe groote hoeveelheden boter van het vaste land verkreeg, worden ernstige aanstalten gemaakt tot grondige verbetering der boterbereiding in het Britsche Koningrijk door het oprichten van fabrieken voor gezamenlijke rekening. Een geestelijke, de Eev. Canon Bagot, te Kildare in lerland heeft onlangs een merkwaardig en bij uitstek praktisch boekje uitgegeven, (1) dat in Engeland, Schotland en lerland bijzonder grooten opgang maakt, en waarvan de kennismaking ook aan allen in ons vaderland, die het gemeenschappelijk botermaken wenschen te ondernemen of te bevorderen, zeer- kan worden aanbevolen. Het heeft tot titel: „Handboek on Dairy Factories,, Creameries en Home Dairying” of, vrij vertaald: „Handboek voor boterfabriekanten en boterboeren.” De schrijver, die blijkbaar met zorgde zuivelfabrieken in Denemarken en elders heeft bezocht niet alleen maar ook bestudeerd, geeft zeer beknopt en duidelijk eene beschrijving van de verschillende stelsels die door eene gemeenschappelijke zuivelfabriek kunnen gevolgd worden, alsmede van de bewerking zelve in die fabrieken, verder een soort van catechismus voor den gewonen boterboer, behelzende het voornaamste wat iedere veehouder die boter maakt, dient te weten en eindelijk een model vaneen reglement en voorschriften die (in lerland) opgevolgd moeten worden bij een door de wet erkende vereeniging voor gemeenschappelijke boterbereiding. Inde inleiding zegt de schrijver, dat Engeland tegenwoordig voor omstreeks 168 millioen guldens jaarlijks voor boter aan het buitenland betaalt. Hij wenscht het grootste gedeelte van die som in het land zelf behouden te zien door meer zorg aan de bereiding der boter in het land zelf te besteden. Dus ook van dien kant worden de Kederlandsche zuivelbereiders met ernstige concurrentie bedreigd. Zooals de schrijver van genoemd boekje mededeelt, zijn, op zijn voorschrift en met zijne hulp, reeds verscheidene fabrieken, waar voor gemeenschappelijke rekening boter gemaakt wordt, met goed gevolg in lerland in werking en het lijdt geen twijfel, of dat getal zal spoedig vermeerderen. Onderwijl het bovenstaande geschreven werd kwam het navolgende stukje voor inde Provinc. Overijss. en Zw. Courant (van 19 April). De heer Jules van Hasselt vestigt de aandacht van onze landbouwers op de te Edam bestaande stoom-zuivelhereiding, onder directie der heeren Tuijn en O. Deze zuivelboerderij verwerkt ’sjaars ruim een millioen liter melk tot boter en kaas. Inde vorige week werd door baar voor de boter ƒ 1.70 bet kgr. gemaakt, dus juist het dubbele van bier. (Volgens vertrouwbare mededeeling echter wat te hoog opgegeven. Red.) Vraagt men nu, zegt de beer v. H., welke de reden is, dat aan de andere zijde der Zuiderzee op betrekkelijk geringen afstand van hier zulk een enorm hooge prijs voor de boter bedongen kan worden in vergelijking van dien te Kampen, Zwolle, Deventer enz,, dan luidt bet antwoord: dat men te Edam in navolging der Deensche (1) Eene Nederlandsche vertaling hiervan is in bewerking.

69