BOEKAANKONDIGING.

voorgesteld. Blijkbaar heeft ook de Jury, belast met de beoordeeling, dit ingezien, daar slechts op haar uitdrukkelijk verlangen de planteekeningen der twee kleinere fabrieken mede zijn opgenomen. Wij gelooven zelfs, dat aan zulke plannen op kleine schaal meer behoefte bestaat dan aan de meer uitgebreide, waarbij men de oprichting zoo niet geheel dan toch grootendeels aan een deskundigen direkteur kan overlaten. Hoe dit zij, zelfs de meest volledige handleiding kan het eigen nadenken, de grondige bestudeering ook van gegeven omstandigheden niet vervangen. De oprichting eener zuivelbereiding vereischt toch reeds groote voorzichtigheid en nu reeds bestaan er helaas voorbeelden van niet geslaagde ondernemingen. En ongetwijfeld levert het hier besproken boekje een uitmuntende handleiding en bron voor eigen bestudeering, zonder dat men juist het voorgestelde plan behoeft te volgen. Yerder bevatten § 4—lo inde eerste afdeeling ook voor iedereen die op eigen bedrijf boter maakt, wenken en opmerkingen van groote waarde. Om een enkel voorbeeld te noemen de zeer goed verdedigde stelling (die velen nog vreemd inde ooren zal klinken) dat het finantieel zeer voordeelig zijn kan, de koeien niet in het voorjaar maar inden herfst of winter te laten kalven. En zoo zijn er meer. Wel hadden sommige gedeelten van het werk gevoegelijk achterwege kunnen blijven, vooral nu ze thans slechts zeer oppervlakkig behandeld zijn (b. v. het opfokken van kalveren). Maarde schrijvers zullen waarschijnlijk de eersten zijn om toe te stemmen, dat ineen eventueelen tweeden druk veel gewijzigd hier ingekrompen, ginder uitgebreid zou kunnen en moeten worden. Onder de belangrijke beschouwingen der schrijvers mogen hier ook wel zij het slechts ter loops, om er later meer uitvoerig op terug te komen genoemd worden die over de voor- en nadoelen van het werktuigelijk (met behulp der centrifuge) en het natuurlijk afroomen der melk. Zooals men weet zijnde gevoelens daaromtrent zeer verdeeld en wij zien hier ten duidelijkste aangetoond, dat ook in dit geval de bijzondere omstandigheden waarin men verkeert, bij de beoordeeling van het al of niet wensohelijke den doorslag moeten geven. Ten slotte zij het nog eens gezegd: de H.H. Treurniet en Tromp hebben een uitstekend stuk werk geleverd, dat ongetwijfeld door velen zal worden geraadpleegd en daarbij goede diensten zal bewijzen. Yoor hen die ernstig over het opmaken vaneen plan denken, zij hier tevens het inde noot op vorige blz. reeds genoemde werkje van Dr. Bagot ter lezing aanbevolen en tevens op de 12 zeer praktische vragen gewezen, die in eene daarin mede opgonomen circulaire van de Firma Boeke & Huidekoper te Groningen zijn gericht, aan hen die eene zuivelfabriek mochten wenschen tot stand te brengen. Genoemde firma belast zich tevens met het opmaken van plannen en het verstrekken van alle gewenschte inlichtingen. De duidelijke druk en nauwkeurige correctie, het stevige papier (vooral dat waarop de platen gedrukt is) en het handige formaat, strekken evenals trouwens bij alle uitgaven der Firma Tjeenk Willink mede zeer tot aanbeveling van het boven aangekondigde boekje. v. P.

107