No. 21 3e Jaarg. 1934.

Donderdag 27 Dec.

Maakt regeering en vol ksve rfëgenwoord iging Uw nooden kenbaar

I OFFICIEEL ORGAAN VAN DE NATIONALE BOND LANDBOUW EN MAATSCHAPPIJ ————————————— Weekblad onder redactie van het Dagelykseh Bestuur. Alle stukken voor de redactie, alle abonnementen, enz. te zenden aan BUREAU LANDBOUW EN MAATSCHAPPIJ – Tel. 17 – Ruinerwold (Dr.) Alle advertenties aan Drukkerij J. fl. Boom &. Zn. te Meppel Abonnementsprijs voor leden f 1.50 p. laar. Niet-leden f 2.50

Leert economen en politici den landbouw beter-begrijpen— *

LANDBOUW EN MAATSCHAPPIJ

Door haar werken in en haar afhankelijkheid van de natuur, vormt de boerenbevolking de krachtbron onzer volksgemeenschap, terwijl deze door de grenzeloosheid der stadscultuur wordt vernietigd.

Dit nummer bestaat uit zes bladzijden, j EERSTE BLAD. 1 De heer De Lange spreekt: 2 Jan. te Veele 3 Jan. te Muntendam. 4 Jan. te Meeden. 5 Jan. te Den Hulst. 7 Jan. in Holland. 8 Jan. te Kropswolde. 9 Jan. te Balkbrug. i 10 Jan. te Ekanip. 11 Jan. te Zevenhuizen. Officieele mededeelingen. f Nationale Bond landbouw en Maatschappij Vergadering Dag. Bestuur. Maandag j.l. vergaderde het Dag. Bie-Huur in hotel Bloksma te Meppel. Door Mjorz. en secr. werd verslag ui (gebracht T.an de vele besprekingen, welke met diverse personen en instanties hebben Kaals gehad. De daarbij opgedane erva-L'ngor! °wenden besproken, terwijl cr op aangedrongen verschillende besprekingen voort te zetten. Ook de verhouding tol diverse landbouworganisaties werd Uitvoerig onder oogen gezien en aan de dagelijksche leiding werden verschillende opdrachten gegeven. Langen tijd werd daarna over de propaganda gesproken, waarbij gewag werd gemaakt van de goede vorderingen in Holland en de keurige inrichting van den dienst in Groningen. Met genoegen 'verd vernomen, dat de afname van kalenders, brochures en looneelstukjes zeer goed loopt. Verschillende interne aangelegenheden Passeerden de revue. Aan de diverse be-Miuirsleden zal hiervan uitvoerig mededeling worden gedaan. Hoewel van de begroeting van het *-aadbouwcrisisfonds het voorloopig verlag nog niet is verschenen, werd het l0(>h wenschelijk geacht nog vóór de Hveede Kamer weer bijeenkomt, andermaal met de Kamerleden de landbouw-Cr'sispolitiek te bespreken. In verband mei eendoor den Minisvan Sociale Zaken rondgezonden cir-Cl>laire over plaatsing van kleine zelf-Handigen inde werkverschaffing, werd in een adres aan den Ministerraad uitvoerig het standpunt van het kestuur uiteen te zetten, waarbij stelling V’ordt genomen tegen de zienswijze van J"eh betrokken minister. Ten aanzien van < zworen druk van grond- en waterschapslasten op de landbouwbedrijvfen;, j " end besloten een onderzoek in te stellen. Behandeld werden hierna enkele binheugekomen rapporten over het aardap-Pelvraagsluk, de financieele verhouding hisschen Rijk en Gemeenten en over de Werkloosheid. De rapporten zullen vermenigvuldigd worden en aan de bestuursleden worden toegezonden'. Nadat verschillende Inge komen stukken revue waren gepasseerd, sloot de y°°rz. de laatste vergadering van het Dag. Bestuur in 1934 met een gepast woord. De Secr. Drentsche Boerenbond. Kringvergaderingen. n Hoewel in het volgend nummer daarover dere mededeelingen zullen worden gedaan, dchten wij reeds thans, dat op – onderdag 10 Jan. nam. 1 uur in hotel utder te Hoogeveen, t , Üdag 11 Jan. nam. 2 uur in Hotel Voskamp te Gieten, en r, aterdag 12 Jan. nam. 2 uur in Hotel kri°0t^Uis te Emmen 'ugvergaderingen zullen worden gehouden ar als spreker zal optreden de heer Jac. Zie vervolg op pag. 2.

Enkele hoofdpunten inzake de landbouw-crislspolitlek. II De houding der industrie. ** ** Die houding, die men in groot-industrieele kringen tot dusver tegen den zoogenaamden landbouwsteun heeft aangenomen, is meer dan schandelijk. Deels zien wij daarin bewuste misleiding, die veel overeenkomst heeft met de houding van den dief, die, om de aandacht van zich af te leiden, mede roept; >houdt den dief. Deels ook is het gebrek aan inzicht, dat hier een belangrijke rol speelt. De laatste tijd heeft ons wel zeer duidelijk geleerd, dat, ondanks hun groote zakenkennis, er inde kringen van onze groote ondernemers een groot gebrek aan inzicht heerscht betreffende zeer elementaire economische kwesties. Wij behoeven in dezen slechts te wijzen op het bekende rapport der Rotterdamschc Kamer van Koophandel en op de artikelen van den heer Zaalberg. Nu erkennen wij galante, dat'de exporlimlkiiSlirie gediend is met daling der loonen, waarvoor noodig is daling van de kosten van het leven. Wij moeten er echter ten sterkste tegen Wijven protesteeren, dat men dit wil bereiken door de prijzen der landbouwproducten op het lage peil van tegenwoordig te houden, ja zelfs nog te doen dalen. Wij wezen er reeds uit den trend© op, dat de kosten van het leven op 75 a 80 pet. in plaats van op 140 pet. van het vooroorlogsche peil zouden staan, indien alle in industrie, handel en vervoer werkzame personen hun diensten even goedkoop beschikbaar stelden als de landbouwende bevolking. Ofschoon wij niet ontkennen, dal er onder deze bedrijven zijn, die slecht gaan, zoo valt toch evenmin te ontkennen, dat de duurte van het leven te wijten, is aan de gemiddeld veel te hooge lootten en winsten inde voor het br,nnen!- land werkende ondernemingen op hét terrein van verwerking, handel en vedvocr. Hoe zou het anders mogelijk zijn, dat de kosten van het leven op 140 slaan, terwijl de prijzen der landbouwproducten het cijfer 80 niet kunnen halen? En nu doet zich een zeer merkwaardig verschijnsel voor. Onze op export aangewezen industrieele ondernemers denken er niet aan, de duurte van het leven te zoeken, waar die te vinden is, n.l. bij hun voor het binnenland werkende collega’s. Ja, zij roepen dezen zelf te hulp om te velde te trekken tegen de zoo misdeelde landbouwende bevolking. Wij zouden hun raden, in plaats van voortdurend te ageeren tegen de 220 millioen gulden zoogenaamden laadbouw1- steun, eens te gaan becijferen, hoeveel het Nederlandsche volk door de contingenfceering en de invoerrechten meer betaalt voor de industrieele producten dan waarvoor men ze b.v. uit Japan zou kunnen invoeren. En verder kunnen wijde voor het hunnenland werkende industrie er niet vaak genoeg aan herinneren, dat de contingenteering haar niet zou baten, indien de landbouwsteun er niet was, omdat die landbouwsteun ecu groot deel van de binnenlandsclie afzetmogelijkheid voor industrieele producten en diensten in stand houdt. Als men zich op dit punt in industrieele kringen eens nader bezint, zal men tot de conclusie moeten komen, 'dat de belangen van industrie en land-' bouw hier samen gaan.

Verhouding tusschea akkerbouw en veehouderij. Een belangrijk punt, waaromtrent verheldering van inzicht hoogst noodzakelijk is, is de verhouding tusschen de belangen van akkerbouwers en veehouders. Wij kunnen begrijpen, dat in zuiver veehoudende streken men in goedkoope voedergranen . een voordeel ziet, Door den aard van hun bedrijf hebben vele landbouwers nu eenmaal een beperkten gezichtskring. Waar wij echter tegen moeten opkomen is dit, dat zij, die bij ©enig nadenken wel beter moesten welen, de kortzichtigheid der veehouders uitbuiten, om hen tegen de akkerbouwers op te zetten. Laten wij, met verwijzing naar onze brochure No. 6, nog eens duidelijk zeggen, waar het op staat. Bij de beperkte afzetmogelijkheid voor onze veehouderijproductea zuilen deze nooit een toonenden prijs kunnen opbrengen, als de akkerbouw niet loonend is. En wel om de eenvoudige reden, dat, indien de veehouderij ook maar eyen de grens der rentabiliteit overschrijdt, de akkerbouwers de veehouderij zullen uitbeelden. Zal onze landbouw als geheel gezond worden, dan moei juist het omgekeerde gebeuren. De akkerbouw moet worden uitgebreid en r\e veehouderij moet worden ingekrompen. Zooals de zaken inden laatsten tijd stonden, was het goedkoope krachtvoer de grootste vijand van de rundveehouders. Rendeeren deed alleen het produceeren van melk met aangekocht krachtvoer. Verlies gaf het produceeren van melk mei zelfverbouwd voer. Het gevolg daarvan was een sterke neiging tot gebruik Van veel krachtvoer. Met de melk, die men daarmede produceerde, bedierf men echter den prijs van de melk, die men met behulp van zijn eigen land voortbracht en dientengevolge ook de waarde van het land, waardoor de hypotheckboeren in groote nioeilijkhedep kwamen. De bodemproductie en de kleine boeren. Hetzelfde spel, dat niet de boeren der weidestreken wordt gespeeld, speelt men ook met de kleine zandboeren. Bij1 het rendeeren der bodemproductie, zegt men, hebben zij weinig belang, omdat zij meer voer laankoopen dan zelf verbouwen. Daarom is het voor hen vooral voordeelig, als het aan te knopen krachtvoer goedkoop is. Wij hebben tot onze verbazing dit argument nog eens weer aangetroffen inde overigens milde beoordce: ling vjam ons systeem in het Overijsselsch Landbouwblad, De ervaring heeft, meenen wij, inde laatste jaren wel anders geleerd. Lallen wij daarom nog eens weelde argumenten naar voren brengen, waarmede valt aan te tonnen, dat evenals i voor alle bij den landbouw betrokken groepen, ook voor den kleinen ziaftiidboer een loonend© bodem exploitatie het eerst noodige is. le. De kleine zandboer moge niet zooveel grond hebben, dat hij van de ex* ploilalie daarvan geheel kan beslaan, toch neemt dit niet weg, dalt in zeer vele gevallen die grond zijn eigendom Is en dit eigendom zijn waarde verliest, als de bodemexploitalie niet rendeert, hetgeen te funester werkt naarmate hij meer hypotheek heeft. 2c. Indien de bodemexploUaUc niet rendeert, zullen de grootcre bedrijven zich meer op de varkens- en pluimveehouderij toeleggen, zoolang daarmede nog m,a|ar iets is t e verdienen. Dit hebben de eerste jajren van de crisis wei geleerd. Alleen als de prijzen der bodemproduc’ ten hoog genoeg zijn om de bodcmexploilaiüc te doen rendeeren, zal de kleinvee-

INGEZONDEN MEDEDEELING. Voor solide en smaakvolle Meubelen en Tapijten „HET WOONHUIS” Dir. K. H. SMIT Marktstraat 9 ASSEN. houderij voor de kleine zalndbcdrijven gereserveerd kunnen worden. 3e, De kleine boeren hebben soms voor zich zelf, major meer nog voor hun kinderen, behoefte ajan arbeidsgelegenheid. Deze kunnen zij, behalve inde buurt van industrieele centra, gewoonlijk lalleen vinden óp de grootere bedrijven. Deze arbeidsgelegenheid is inde laatste jaren door het onvoldoende rendeeren der bodemexploitalie echter belangrijk ingekrompen. Allerlei grondverbeteringen, welke vroeger in vrijen loonarbeid werden uitgevoerd, blijven thans achterwege pf geschieden bij wijze van werkverschaffing. Bij die werkverschaffing kunnen de kleine boeren, zoolang zij nog iets van beteekenis bezitten, echter niet geplaatst worden ten gevolge van het zeer onjuiste sociale inzicht, dat in leidende kringen heerscht en waartegen wij reeds vaker opkwamen. 4e. Ten slotte leiden hooge prijzen van het krachtvoer cr toe, dat de kleine veehouder beter kan concurreercn tegen zijn grooter© collega’s. Inzonderheid geldt dit voor de varkenshouderij. Als het meel goedkoop is, gebruikt hij evenals degrootere varkenshouders voor het producceren van één pond varkensvleesch vier pond meel. Als het meel duur is, weet hij op deze hoeveelheid meel echter zéér te bezuinigen door met behulp van vrouw en kinderen allerlei ruwvoer te verzamelen en dit inden kookpot voür gebruik ■ gereed te maken. De grootcre varkenshouder kan dit echter niet. Goedkoope grondstoffen. Ons is de opmerking gemaakt, dat, als wij ons beroepen op de lage prijzen der landbouwproducten, welke de boer ontvangt, wij niet genoeg in het oog houden, dat de voedermiddelen en de kunstmest 1 ook zeer goedkoop gekocht kunnen worden. Wat de voedermiddelen betreft, geldt i dit alleen voor het deel, dat niet aan eigen bedrijf wordt ontleend en wij wezen er reeds op, dat dit er juist toe leidt, dat de productie met aangekocht voer zich uithreidt ten koste van de productie met behulp van eigen bodem. Als ons systeem toegepast wordt, zal het echter met het gebruik van dit goedkoope voer gedaan zijn. iWlat de kunstmest betreft, slaat de 1 zaak anders. Deze is zeer goedkoop. .Wias ’ dit echter niet het geval, dan zou het geheel onmogelijk zijn, dat de boer bij prijzen van zijn producten beneden het ■ vooroorlogschc peil, aan zijn arbeiders een loon betaalde, hetwelk nog altijd wel ; 50 pet. hooger is dan voor den en aan de ambachtslieden een loon, dat pl.m, 100 pet. hooger is dan in 1913. i Hierbij dient te worden opgemerkt, dat, i indien de landbouw door den.goedkoopen kunstmest profiteert van den vooruitgang . der techniek, deze vooruitgang zich in s andere bedrijven zeker minstens even i sterk heeft laten gelden. En toch slaan • de prijzen der producten en diensten van die andere bedrijven gemiddeld zeker 75 pet, boven het vooroorlogsche peil. Intusschen is (iet wel mogelijk, dat, als ■ men de prijzen der landbouwproducten ; en de kosten van het leven beide op het s peil van 1913 brengt, toch de loouen , ten gevolge van de grootcre productiviteit, welke de arbeid dankt aan den technischer! vooruitgang, belangrijk bovenhel ■ vooroorlogschc peil kunnen blijven.

INGEZONDEN MEDEDEELING. Aan onze medewerkers. Het is ons een behoefte, allen, die in 1934 ■ op de een of andere wijze medewerkten aan 6 den uitbouw van ons orgaan of van onze beweging, langs dezen weg hartelijk dank te ' zeggen. , Meerdere malen ondervonden wij blijken van warm medeleven met ons werk. Vele fceeren voelden wij het, dat men zich beschouwde als een levend deel dezer nieuwe agrarische ontwaking. Soms echter was het ons bij het vernemen van opmerkingen alsof wij met ons streven paarlen voor de zwijnen hadden geworpen, alsof de stem van den heer Smid, die eens roependen inde woestijn was geweest. Steeds kleiner wordt bet getal dat zoo denkt, steeds grooter het getal van hen, die we eerst noemden. Aan de laatsten brengen we onzen dank en op hen rekenen wij bij het werk dat ons in 1935 te doen zal staan. De strijd, dien we hebben te strijden, is niet 1 gemakkelijk, maar wanneer steeds meerderen ■ de hand aan den ploeg slaan, zal toch eeml maal de bewerkte akker rijkelijk vruchten , opleveren. Moge 1935 in velerlei opzicht een gezegend L jaar worden! BESTUUR EN REDACTIE. Denkt om Uw insigne! • Nog enkele dagen resten ons vóór 1935 zijn intrede doet. Nog enkele dagen en u 7 staat voor het feit dat uw bondsinsigne vernieuwd moet worden. „Werpt geen oude schoenen wég, voor ge nieuwe in uw bezit hebt”, ‘ wordt er dikwijls gezegd. Welnu zorgt, dat – vóór uw oude insigne, uw wandkalender, heeft afgedaan, ge een nieuw fleurig insigne terug hebt. Geeft ons of uw plaatselijken agent spoedig uw bestelling en we zullen zorg dragen dat per keerende post de nieuwe schitterende 5 kalender 1935 in uw bezit is. Zoolang ge dat • insigne niet In uw huiskamer hebt hangen, hebt ge iets belangrijks nagelaten en welke rasechte boerenbonden wil dat woord hebben?! | 1934. t .Wie ouder ons zich als een wrakhout heeft laten drijven, zal zonder veel hindernissen 1934 uit en ’35 binnen glijden. ! Immers natuurrampen, die een geweldige L deining veroorzaken, hebben zich bijna • niet voorgedaan. Mogen het er weinigen i zijn! Zij daarentegen, die zelf willen bepalen de plaats, waar ze terecht komen,, de plaats, die hun krachtens hun werken! in ’t gemeenschapsraderwerk in rechte toekomt, zij, die deswege hebben moeten ; roeien stroomopwaarts, zullen aan den mijlpaal van 1934 even ommezien. Kunnen ! zij, kunnen wij, want wij beboeren tot dc-1 ruiken, tevreden zijn? Ontkennend moet t die vraag luiden. Nog steeds heeft de boe> renstand niet de plaats verworven in ons 1 maatschappelijk bestel, die zijn bcleekenis wedergeeft. Nog altijd worden krachi ten gemobiliseerd om dit boerenpogen tec gen te gaan. Met Nieuwjaar is die strijd ingezet en met onverzwakte kracht is hij , het geheel© jaar door gevoerd. Nlauwei lijks was de eerste Januari achter den t rug, of de voorzitters der Kamers van ’ Koophandel voor Amsterdam en Rottcr-1 dam kwamen ten huize uit en slingerden ' hun banvloek over wat zij noemen den i landbouwsteun. Werkgeversorganisaties, i van verschillende kleur hebben die gc.. luiden overgenomen en herhaald. Als in zakformaat hebben kleinere organisaties die voorbeelden gevolgd. Telkens groet-5 de het beruchte steuncijfer aan. Een eigen i zender vinden ze inde groote pers, wier t luisteraars, lezers, gaarne dergelijke ge-1; luiden hoeren en als muziek verzwelgen. Alles bij elkaar is dat geworden een geweldig offensief. Heeft de Regecring daartegen een dam opgeworpen? Schreef ze 1 niet, dat van eenige agitatie ia die richting haar niets was bekend? Alsof L. en