2 Mei 1935. 3e jaargang. LANDBOUW EN MAATSCHAPPIJ. No. 39. Tweede Blad.

INGEZONDEN MEDEDEELING. Voor Huishoud- \ Land- v benoodigdheden M Tuinbouw- ] naar H. F. KOSTER, Ijzerhandel Depót Butagas. I Flitsen. i Allerwege begint men in te zien, dat het tegenwoordige sys'.eem van prijsregeling voor de landbouwproducten niet opgaat. Allerwege besteedt men nu aandacht mh bet systeem Van hooge invoerrechten, óns systeem. Maar... »iet overal erkent men, dat men onze richting uit zal moeten gaan. Dat is nu neet bepaald erg verbeffend, doch het deert ons niet. Het gaat hier, om der boeren bestwil, nu eens biet om het spel, doch om de knikkers. Een voorbeeld van het overnemen vaneen deel van ons program onder andere bewoordingen, is wel de door de Friesche Mij,, v. Lb. aanhangig gemaakte uitwerking vaneen plan voor de vetvoorziening van ons land, dat hu hoogerop In studie is, doch dat in wezen niets anders is dan ons systeem toegepast «p de vetten. Een ander voorbeeld is wel het in zuivelkringen met nadruk verzoeken om invoerrechten op eiwitrijke voedermiddelen, om via ondermelkbereiding voor veevoer in ons land, daardoor te komen tot ontlasting van de kaasmarkt. Dat is wéér een stukje van ons program. Als men vraagt om bescherming der nationale caseïnefabricage, dam is dat alwéér een stukje. Wanneer ral men nu eens beseffen, of, intfien men dat al mocht doen, eens erkennen, dat men ons systeem tóch moet hebben? Het Is nog al natuurlijk, dat we er met stukjes «n brokjes niet komen, hetgeen bet best valt te verklaren, als we maar even bedenken, dat In wezen het graanvraagstuk identiek is met het vetvraagstuk. Graan vla vee in vet oroge*et, zou elke vetpositie gaan bedreigen, die dok niet mede door graanrechten zou worden beschermd. • • • Al meer komt men inde richting van ons, Systeem en él meer spreekt men daarvan, Vaak beluistert men daarbij dam nog de gedachte: als het voer duur 'wordt, wordt en Veel minder gebruikt en dan vervalt jullie bron van inkomsten voor den toeslag. Natuurlijk is niets minder juist. De kracht van ons stelsel ligt niet ineen belasting op veevoer en den reductie daarvoor, wat een vrij dwaze geschiedenis zou zijn, doch ineen omschakeling van alle heffingen, die nu door de consumenten worden opgebracht ten bate van, den akkerbouw in heffingen ten bate van da Veehouderij, omdat wijden akkerbouw zelf door het hooge recht kunnen beschermen. Mocht het, laten we eens aannemen, mogelijk zijn om z’n veestapel geheel zonder krachtvoer te voeden (goedkoope stikstof, eni Rileering van gras, e.d. wijzen eenigszins in dio f Wetitmg), dan zou in ons systeem ook niet koodig zijnde vergoeding inden eindprijls Van de melk van het duurder geworden kracht■•oer. Die laatste factor berekenden we op. een cent per k.g. melk. Op 4.003-000-000 ktg. tndustriemelk zou dat een besparing vormen Van 4 milliard centen, of van 40 mill gulden. 1 Men ziet, het loopt! * • • Nu we toch spreken over ons systeem moet bns nog het volgende van het hart. De verschillende nationale en provinciale landbouwbladen zorgen voor een voorlichting van het tezerspubliek tot inde kleinste en pietluttigste Onderdeeltjes. Behoort het groote en belang‘>)ke probleem van de hoogere heffingen niet *°t de zaken, waarover voorlichting moet wor«en gegeven? Of zit men nog zóó vastge-Kfoeid aan het oude, nu mislukkende systeem, cat bespreking vaneen ander systeem niet toelaatbaar wordt geacht? In het laatste geval » er voor de lezers de taak weggelegd, van. ®un redacties een minder eenzijdig standpunt 16 verlangen. • • • JiMislelding." Zoo luidt het opschrift vaneen artikel van J- (Aukema) in „Vereenigt U”, orgaan van *en bond van landbouw-, tuinbouw- en zuivel•rbeiders. En inderdaad is dat artikel misleidend. We zullen het hier niet ontleden inde 'terschillende misleidende onderdeelen, omdat Jtet meerendeel onzer lezers dit blaadje niet handen krijgt. Het volgende zal voldoende teJn. In het begin wordt er op gewezen, dat Jut blaadje al naar verhooging van producten'djzen streefde „ver voordat de heer Smid syh zegetocht begon”. Verder: „De arbeiders-Vtjandige houding van enkele kopstukken van boerenbond” en; „de bij den heer Smid uiting komende socialistenhaat". .Dan staat er woordelijk: „Nadien hebben we •tennis genomen van de tallooze redevoeringen J*1 van het beginselprogram van den boereng°nd, alsmede van de toelichting van den eer Smid. Wie één nummer van „Landbouw r1 Maatschappij” heeft gelezen, weet ook er in het volgende staat, De sociale po®tlek is verderfelijk. Eik moet door spaarzijn en zuinigheid komen tot persoon-J« bezit. De productieprijzen moeten omhoog, Jte locnen naar beneden. Dit laatste Is niet r1 ugelijk door de werkloozenzorg. Dit thema °®t telkens weer in gewijzigden vorm.” T"ot slot nemen we nog over deze zinsnede: «Het is wel zeer te betreuren, dat het verzet ■ter boeren tegen de ellendige gevolgen van dit Productiestelsel, op deze manier wordt geleid,” We zouden dit gedaas kunnen laten voor .JHhet is. Waar dit roode blaadje evenwel in Friesland nogal gelezen wordt v °r de arbeiders en vooral ook door de zuijCiwereld, willen we er nog eens togen op- opdat men bij den snellen groei van ze beweging In die provincie zal kunnen ul’ dat »VereeniEt D” In wezen arbeiders koeren niet vereenigt, doch hen op miskende wijze tegen elkaar ophitst, flj/ccrlegging van boven aangehaalde tlra- f8* onno°d‘? *sjh. Hel. ligt er dik genoeg A ‘ Men zou trouwens de ware doelstelling 0-, boerenbonden ook niet durven noemen: j™effing van het platteland lot het hoogste VeJ ket economisch bereikbaar is, in redelijk© lot het ivelvaartspeil van andere staande, waardoor dus de van den landarbeider stukken zou kun-1

nen worden verbeterd, terwijl zijn roode leiders thans die land arbeiders opofferen aan het egoïsme van den stedelijk-indusitriëelen arbeider, die zijn hoog loon wil behouden ten koste van den boerenarbeider..— en de honderdduizenden werkloozen. Leuk is die laatste zin: „De ellendige gevolgen van dit productiestelsel”. De heer Auksma verwerpt dat ellendige stelsel dus verre. Ook zal hij wel niet zijn gediend van het door het fascisme aanbevolen stelsel, dat overigens een socialisme is van hoogere orde, dan het egoïsme van de huidige S.D.A.P.’ers. Dan wil hij dus het „socialisme”, toegepast volgens den leer der S.D.AP. Helaas ziet men niu juist in deze dagen, dat de leiding van de S.D.AP. lonkjes werpt naar vertegenwoordigers van dit „ellendige” systeem, om. dat systeem te kunnen bestendigen! De heer Aukema blijft wel waf verlaten achter.— * * « Grappig doet de manier aan, waarop de gehavende V.B. en V.D. over den stemhusuitslag spreken. De minder gehavende S.D.AP. doet daar trouwens aan mee door het verlies van. een gering percentage stemmen, dat te danken is aan het fejf, dat ze als oppositiepartij de kiezers vrijelijk met beloften en met critiek op de regeering kon paaien, voor te stellen als een geweldige overwinning, die met groote koppen boven de roode bladen werd aangekondigd. Men is daar dus wét blij met een niet te groote afbraak. Bij den V.B. doet het geschrijf omtrent oorzaak en beteekenis van den stembusuitslag wat kinderlijk aan. De heeren deden beier de hand in eigen boezem te steken, dan te praten over den tegenstander, die bezig is om deze partij van dit ondermaansche te verwijderen. Een kamerfractie, uiteenliggende Ineen vrijhandelsgezind en ineen protectionistisch gezind deel, geeft wel een duidelijk beeld van de huidige onbestaanbaarheid van deze partij als zoodanig. De V.D. doet het natuurlijk nog veel mooier. Het succes van communisten, van Veraart, van de N.S.B. en van Van Houten met z’n, CD.U., is niet dan aan demogogie te danken. En zelf is men natuurlijk van die smetten vrij. Men denke maar eens aan „Houdt koers!” en aan de verkiezingspropaganda in Friesland. Voor de Friesche V.D.’ers, die op Van Houten slemden, of die neg achter hem aanloopen bij den landpachtersibend of elders, is dat wel een harde noot! Alhoewel, de eerlijkheid gebiedt dit ons, we moeten erkennen, dat deze uiting ten opzichte van den heer Van Houten, zéker gerechtvaardigd is. Verder doet de heer Sidney v.d. Bergh in de „Vrijzinnig Democraat” Benige ideeën aan de hand om den volgenden keer bij de kiezersvangst weer in vischrijker water te komen. Deze heer schrijft: „Men hoeft niet steeds de candidaten te zoeken onder de leden van de partij; er moeten overal namen bekend zijn van bekwame mannen en vrouwen, die ons na staan. Een bewerking van dergelijke personen ineen privé onderhoud, doet dikwijls wonderen: zij worden lid en zijn bereid een plaats op de lijst te aanvaarden.” Is het niet kostelijk? Die bewerking in dat privé-onderhoud? Mooie candidaten! Als de partij, die thans nog twee ministers levert, zóó haar geknakten invloed wil herwinnen, dan kan ze haar biezen wel pakken! In hetzelfde no. bespreekt de heer v. D. (Van Dam) den uitslag der verkiezingen. Hij zegt daarvan, en wij spatieeren als hijizelf doet: „De eerste, meest sprekende conclusie is, dat deze verkiezing, de eerste waaraan ze deelnam, een geweldig moreel fiasco is geworden voor de N.5.8.” Wij vermoeden niet, dat de heer v. D. er in dit, of in eenig volgend no. in zal slagen, dat een stembusuitslag, die de N.S.B. al direct 7.9 pet. van het aantal stemmen bezorgde, terwijl de VJ). ineenschrompelde op 4.1 pet., zal worden beschouwd als een „geweldig: moreel fiasco.” Dat ziet trouwens een andere schrijver in dit blad ook wel in, die zegt: „Dat de N.S.B. een zoo groot aantal stemmen wist te behalen, heeft ons verrast. Het zou nergens toe dienen dit te ontkennen.” De redactie, die dit alles zonder commentaar plaatst, is blijkbaar toch wel wat in da war. En als onze leider, de heer Smid, schrijft vap weinig verheffenden verkiezingsstrijd, dan kunnen we hier slechts spreken van weinig verheffende nabetrachting. Tot slot hebben we met dat blad nog een appeltje te schillen. Eveneens zonder onderschrift plaatst de redactie een artikel van zekeren heer J. over „positieve politiek”. Daaraan ontleenen we het volgende; „Het is een niet te bestendigen positie ineen tijd van dusdanige laagconjunctuur, dat eendruk van 200 millioen gulden per jaar op de Nederlandsche bevolking wordt gelegd, die verdisconteerd is inden dagelijkschen inkoop van eerste levensbehoeften.” De „landbouwsteun”? Weet de heer J. niet, dat die 200 millioen door minister Oud werd bestempeld als „verdeelende rechtvaardigheid”? Weet hij niet, dat ondanks die 200 millioen de agrarische werkers nog aan den verkeerden kant blijven zitten? En zou het dan niet tot de taak van de redactie van het blad van de partij van minister Oud behooren, den heer J, dat eens duidelijk te maken? Of deelt de redactie de meening van den heer J.? Is de beschermende hand over den ploegenden boer nü al verdwenen? Voor onze leden-V.D.’ers is hier een verklaring noodzakelijk. ANONYMUS. INGEZONDEN MEDEDEELING. J. Fröling Tandheelkundige WINSCHOTEN Houdt lederen Dinsdag van 10—11 spreekuur in ’t Café BOELE GEERTS, Groningerstraat, ASSEN Vol gebit met garantie f 50.“ Kliniek gebit f 35.

INGEZONDEN MEDEDEBLING. Es liet 9n ■BWMWBSWHSBBBBI wonder dat ieder enthousiast over onze MAATKLEDING is? Wel neen!! gagMüma^—a Onze elegante coupe Onze mooie soepele Stof Onze prima afwerking en Onze lage prijzen zuilen ook U enthousiast maken I WIJ brengen in iedere prijs het beste wat U kunt verlangen en de meest grote en verfijnde sortering —. _ _ _ (osfwnes naar Maal vanaf f 32.50 tot f 68. VRAAGT STAALCOLLECTIESI Gebr. Röben Telef. 243 – Winschoten Ouderdomszorg. Het is mijn gewoonte, wanneer ik moot spreken op vergaderingen, vóór den aanvang aan het bestuur inlichtingen te vragen over het aanwezige publiek teneinde met deze inlichtingen! rekening te kunnen houden met hetgeen ik wensch en moet zeggen. Logisch. Want voor een vergadering van loontrekkeuden heeft een beschouwing over den nood der middenstanders en zelfstandigen geen zin en omgekeerd ook niet. Maar wat ik tot voor eenlge jaren nimmer deed, dat was vragen of 'er ook bo©- ren waren onder mijn gehoor. Zoo vanzelfsprekend was het niankccrcn van deze groep op waar de ouderdomsverzorging een punt van bespreking natmaakte. Toen kwam de crisis en met deze, de boeren op onze vergaderingen. En thans is de toestand zool, dat we wéér niets vragen, omdat ik wéét, dat, tenzij wc spreken in ech industriecentrum, de boeren in grooten getale onder mijn gehoor zijn, ja, in vele afdeelingen zelfs een leidende functie- bekleeden. Verheugen we ons over deze belangstelling? Eendeels wel, anderdeels niet. Wél, omdat we, wil een beweging als de ouderdomspensionneering, slagen, we het geheele volk in al zijn schakeen ngen, achter ons moeten hebben. Zoolang niet een hecht massaal verlangen tot uiting komt, ©en groot en belangrijk deel van het NederLaadsche volk zich afkoerig houdt, zal dit zeer zeker remmend werken op de totstandkoming van het doel. _ Het feit, dat sinds ook de boeren hun vierkante schouders onder ons werk hebben gezet, de afdeelingen als paddestoelen uit den grond rijzen, onze Bond voor Staatspensionneering alleen inde provincie Groningen van 4000 tot 16 000 stijgt, is een bewijs voor onze stelling1. In zooverre verheugt ons de steun, welke we altijd onontbeerlijk hebben geacht, maar waar we het lange jaren zonder hebben moeten doen. Maar anderzijds schrijnt de belangstelling’ van de meest nijvere groep onzer ber volkiag ons wel. i Want niet de belangstelling voor het Staatspensioen in het algemeen heeft de boeren aangetrokken tot onze beweging, maar d© economisch en financieel beroerde toestand, waarin duizenden en duizenden boeren tengevolge de crisis verkeeren, heeft het hun duidelijk moeten maken, dat er slechts één middel is om althans den ouden dagf iets minder zorgelijk te maken, hun levensavond iets mooier te doen zijn dan za wel gedweild waren de laatste jaren. Zij, die jaren en jaren lang, het zegeltje moesten betalen voer de noodzakelljke knecht of meid, waren ten slotte niet meer in staat voor zich zelf de dure ouderdomspremie te kunnen betalen, noch voor zich zelf, noch voor hun vrouwen! Zij, die nimmer hebben gedroomd.dat hun oude dag' zou worden als hij thans dreigt te worden en in vele gevallen' reeds is, hebben lange jaren de zwaarste lasten moeten dragen van de vigeerende sociale wetgeving en staan thans, nu het huu eigen ouden dag geldt, er naast! Het is deze treurige werkelijkheid, die, méér dan tientallen vergaderingen niet de meest enthousiaste de boeren tot onze beweging hebben gebracht. Ze hebben zeer terecht ingezien de maatschappelijke onbillijkheid, dat, terwijl de eene groep der bevolking mede door hun zorg met behoorlijke pensioenen straks van verdiende rust gaat genieten, er een andere groep is, die straks, mede door hun zorg, althans niet geheel

onverzorgd is, zij en hun vrouwen zullen moeten afhangen van alle soorten liefdadigheid, die hoe goed ook bedoeld, in wezen onbillijk is en onrechtvaardig. Want zoo er één groep is, die tcrwiile van hun maatschappelijke verdienste rechten kan laten gelden op een verzorging van den ouden dag, dan is het zeer zeker niet inde laatste plaats de boter, en ... de boerin. Zonder eenige terughoudendheid kan dit gezegd worden, omdat een ontkenning van de maatschappelijke beleekenis der boeren een bewijs zou zijn, dal men de waarde van den arbeid van den boer voor de gemeenschap in geen enkel opzicht naar haar juiste beteekenis heeft kunnen benaderen. Het is altijd een fout geweest in onze sociale wetgeving, den loontrekkende te beschouwen als hel troetelkind, en den boer, den middenstander,den zelfstandige in het algemeen, het stiefkind te laten blijven. Niet altijd waren boeren en middenstanders zonder schuld. Hun gebrek aan organisatiezin heeft hun thans voelbaar parten gespeeld. Maar gezegd moet ook worden, dat geprofiteerd werd van de eigenschappen dier twee groepen, nJL hun zorg, om door vlijt en spaarzaamheid, hun oude degelijkheid, zich zelf te willen helpen. Het is me bekend, dat deze eigenschappen, deze degelijkheid, deze inspanning om het hoofd boven te kunnen houden, vaak nog beloond wordt met het nemen van maatregelen, die den boer tenslotte finaal kapot maken. Neen, de gemeenschap hoeft hier wél verplichtingen. Evenals ten opzichte van andere groepen, maar minstens zoo dringend. En één van die plichten is deze: wanneer straks de tijd zal komen, dat de werkhanden moeten rusten, omdat het lichaam heeft afgedaan, dat dan de oude dag van hem of haar, die zoovele! voor de gemeenschap hebben gedaan, iets mooier, iets zonniger zal zijn dan de laatste jaren van hun leven konden zijn, door het geven vaneen staatspensioen. Niet als een gunst, maar als eetn recht, als belooning voor hetgeen zij hebben verricht ten bate der gemeenschap. , Zoo zij het. T. G. THIJSSENS. Groningen. Bloempjes. Lieb Vaterland magst ruhig sein. De leider der S.D.AJ». heeft In zijn Paaschrede te kennen gegeven, dat de party niet terugschrikken zal voor eventueele regeeringsverantwoordelijkheid. Als de Katholieken en de V.D.-ers daartoe bereid zijn, dan kan morgen reeds een parlementair democratisch kabinet In elkaar worden getimmerd. Jammer voor Albarda c.s., dat de Katholieken unaniem „niet thuis” geven. Wij twijfelen er niet aan, of ook de V.D.B. zal de op tafel geworpen S.D. chèque niet Incasseeren. En zoo zal er vooralsnog inde politieke constellatie langs dien weg wel geen verandering komen. Ondertusschen Is het een groote geruststelling, zoo’n noodhulp in petto te hebben 1 • • • Zelfbehoud. De heer Kupers, voorzitter van het N.V.V.. wil ook meer dan tot dusver aandacht schenken aan onze binnenlandsche markt. „Er wordt nog een groot aantal artikelen Ingevoer, welke ook hier gemaakt worden: bovenkleeding. papier en papierwaren, automobiel-onderdeelen, stofzuigers, speelgoed enz.” Wellicht geschrokken voor zyn eigen woorden, voegde deze spreker hieraan toe: „natuurlijk (dat natuurlijk Is kostelijk!) kan Ik niet voor autarkie zyn, doch dit zyn noodzakeiyke maatregelen van zelfbehoud.” Redeneert een boerenbonder anders? • • • Eén agrarisch front. Maas en Waal is met Paschen In volle actie geweest. Duizenden en duizenden zyn samengestroomd om te getuigen van hun ellende. Ons hart gaat uit naar deze ploeters. Alleen betwyfelen we, dat zy den tuisten weg bewandelen. Een twintigtal sprekers en spreeksters schynt het woord te hebben gevoerd. Het wil ons voorkomen, dat niet allen dezelfde LUn trokken, al zyn er waarheden verkondigd als koeien. „Er moet meer Invloed van de boeren zelve uitgaan!” Accoord, maar zal dat worden bereikt, als wy los van elkaar hier en daar den kop opsteken? En daarby de een deze en de ander die richting uittrekt? wy wagen het te betwyfelen. Ordening Is ook hier noodlg! • « * Een commissie uit de Z(eeuwsche) L(andbouw) M(y.) heeft aan de hand van gegevens uit de practyk de productiekosten van tarwe, suikerbieten, aardappelen en erwten berekend op resp. f 12.40, f 11.20, f3.31 en f 13.59. Hlerby Is uitgegaan vaneen ondernemersloop van f4O per H.A. en een pacht van fB5 per H.A. Op grond van deze becyferingen is het D.B. der Z.L.M.vanmeening, dat een verlaging der richtpryzen allerminst gemotiveerd is, Ja, dat de verlaging ongedaan dient te worden gemaakt en dat de richtpryzen moeten worden teruggebracht op de basis van die van 1914. Onze hulde voor het genomen Initiatief en onze instemming met de conclusie! Alleen koppelen we er deze vraag aan vast: Welke krócht zal genoemd bestuur achter zyn overtuiging plaatsen? * • •

INGEZONDEN MEDEDEELING. I IR. VAN ZWEDEN Oarstestr. 3 b.d. Raad v. Arbeid, WINSCHOTEN. I Compl. Woninginrichting I MT Het betere werk! 3 *>r,tzeß '’oor elke beurs 1 KRAMER – Stadskanaal Meubelen – Luxe- en Huishoudelijke Artikelen L J. FLIER BEHANOERU STOFFEERDERIJ COMPLETE WONING-INRICHTINQ EM MEN Tel. No. 163 —Wilhelminastraat 11. Vakkundig. Betrouwbaar adres. Het Adres voor Prima Landbouwtouw en Leerwerk G. J. METZ bij ’l Hoofdstation – STADSKANAAL. Wij komen geregeld met een groote voorraad aan de markt te Emmen en Coevorden. Beleefd aanbevelend. Hoeden, Petten, Dassen, w. «. Maat Kleermakerij J. K. ZVIDERSMA Coupeur-Kleermaker – Markt, EMMBN. IJw Woninginrichting SMAAKVOL solide: ÉN LAAG IN PRIJS ! MERES .. VEEJVDAM BOV. OOSTBRDIËP 10l Voor een chique solide HOE» MODEHUIS S. M. KRONE Torenstr. 37 ■ WINSCHOTEN Telefoon 307. asßaaßKßßnsasßßssaßssssssssssaaasa t Gaat als met Uilenspiegel. Wij willen geen nakaarterlj over den uitslag der Statenverkiezingen. Slechts twee dingen willen we ervan zeggen. Vooreerst, dat n.o.m. velen op het platteland hun stem niet op de candidaten der regeerlngspartijen hebben uitgebracht als protest tegen de gevoerde landbonw-crisispolitiek. De Vrijheidsbond heeft daarbij de meeste klappen gekregen. Ook dit lijkt ons niet toevallig, maar het Is al diep tot de plattelandsche bevolking doorgedrongen, dat de Ks, van K. In Amsterdam en Rotterdam, het Verbond van Ned. Werkgevers, de Industrleele club, enz., die zoo Ijzig koud tegen den „landbouwsteun” opkomen, de verpersoonlijking zijn van de liberale politiek en de toonaangevers Inde partij. De plattelanders weten heel goed, dat het agrarisch element Inden Vrijheidsbond, hoe sympathiek de personen op zich zelf zijn, nog niet doorslaand Is. Plattelanders! Bij verkoopingen van boelgoed, paarden, vee of landerijen, enz., denkt U, er toch om, dat Uw advertentie wordt geplaatst in dit. Uw eigen strijdblad? VESTIGT DAAROP ook steeds de aandacht van uw notaris. ♦ * • Bij HONDERDTALLEN stroomen de nieuwe abonné’s op Landbouw en Maatschappij toe. Het is mogelijk met UW hnlp, plattelanders, deze honderdtallen te doen uitgroeien tot duizendtallen. Landbouw en Maatschappij moet het blad worden van lederen agrarisch denkenden Nederlander. Wilt gij daartoe het uwe bijdragen? We rekenen op ui