andere delen van het land is men meer en meer gaan inzien, dat dorpsgeest en onderlinge concurrentie plaats moeten maken voor samenwerking in ruimer verband. Wil de zuiveleoöperatie haar plaats niet alleen behouden, maar ook uitbreiden, dan moet zij rekening houden met de eisen van de tijd en zich daarbij sterker aanpassen dan tot nu toe het geval is. Met voldoening kan worden geconstateerd, dat deze overtuiging allerwegen in de coöperatieve zuivelorganisatie leeft, al heeft men nog niet overal een helder beeld van de vorm, die de organisaties daarbij zullen moe-

ten aannemen. Organisatorisch had de F.N.Z. ook intem vele vraagstukken te behandelen. Zo was de afd. Centrale Aankoop te Arnhem geplunderd en vrijwel totaal verwoest. Deze afdeling moest van de grond af worden opgebouwd. Het nieuwe gebouw kon eind 1949 worden betrokken en de activiteit van deze afdeling heeft zich met prijzenswaardige snelheid hersteld. Tegenover een jaaromzet van omstreeks 2 millioen vóór de oorlog, stond in 1949 een omzet van' ruim 5 millioen. De Technische Dienst kreeg handen vol werk tengevolge van de ontredderde toestand, waarin veel bedrijven zich bevonden en van de snelle vooruitgang van de zuiveltechniek. De drang tot vernieuwing en rationalisatie bracht het totaal der opdrachten aan de Technische Dienst in 1949 op 6V2 millioen. Vervolgens besprak spr. de werkzaamheden van het Secretariaat, die eveneens sterke uitbreiding ondergingen. Het sociale werk vroeg veel meer aandacht. De loonregeling werd in 1948 omgezet in ’n collectieve arbeidsovereenkomst, waarin ook bepalingen betreffende de pensioenvoorziening werden opgenomen. De grote uitbreiding van de autotractie leidde tot de instelling vaneen Auto-Technische Dienst, die thans reeds voor ongeveer 180 bedrijven 450 auto’s aan technische controle onderwerpt. Ter voorlopige voorziening inde materiële schade, die vele fabrieken hadden geleden, werd in 1946 een Fonds voor Bijzondere Doeleinden ingesteld, waaraan vrijwel alge-

meen werd deelgenomen en dat over ongeveer een millioen gulden kon beschikken. Dit geld is inde vorm van renteloze voorschotten uitgekeerd aan de beschadigde bedrijven. Zuiveltechnisch waren verschillende onderwerpen in studie genomen, zoals de pasteurisatie van kaasmelk en de nuttige aanwending van wei. De afdeling Proefnemingen en Onderzoekingen werd uitgebreid en heeft zich o.a. intens sief bezig gehouden met het continu boterbereidingsproces. Studie- I reizen werden gemaakt naar Zweden, Denemarken, Engeland, Duitsland en Amerika. Voorts werd de zuivelcoöperatiestatistiek met kracht aangepakt, werd centrale leiding gegeven bij belastingvraagstukken, ontwikkelde zich een juridische afdeling, die zich ook met verzekeringskwesties bezighoudt en werden op het gebied van voorlichting en publiciteit gespecialiseerde krachten aangetrokken. Teneinde tot een bredere behartiging te komen der specifieke vraagstukken betreffende de verschillende zuivelproducten, werden in 1950 z.g. productencommissies ingesteld voor boter, kaas, consumptiemelk, gecondenseerde melk en melkpoeder. Elke commissie bestaat uit deskundigen op haar speciale gebied en is in het hoofdbestuur vertegenwoordigd dooreen adviserend bestuurslid. Uit dit alles blijkt, dat de coöperatieve zuivelbereiding ten tijde van het 50-jarig jubileum van de F.N.Z. zowel organisatorisch als technisch ineen nieuw stadium van ontwikkeling is getreden. * * * Op voorstel van het bestuur werd de heer H. K. Koster te Wieringerwaard benoemd tot Erelid van de F.N.Z. Namens H.M. de Koningin deelde daarna Haar Commissaris in Zuid-Holland, Mr L. A. Kesper mede, dat het de Koningin behaagd heeft toe te staan, dat de F.N.Z. voortaan het predicaat „Koninklijke” zal mogen dragen. Namens de Koninklijke Algemene Nederl. Zuivelbond „F.N.Z.”

zeide Mr Linthorst Homan onder donderend applaus van de aanwezigen, dat de Bond en in haar de Nederlandse landbouwers dit predicaat te allen tijde waardig hoopt te blijven. Daarna sprak de Directeur-Generaal van de Landbouw, Ir C. Staf, die mededeelde, dat het H.M. Koningin Juliana behaagd heeft de heer Geluk te bevorderen tot Officier inde Orde van Oranje-Nassau en de heer Ing. H. v.d. Grijp van de Technische Dienst van de F.N.Z. tot Ridder inde Orde van Oranje-Nassau, terwijl de heer C. F. Meere vereerd werd met de gouden medaille, Verbonden aan de Orde van Oranje-Nassau. Nadat nog een viertal sprekers hulde aan de F.N.Z. had gebracht, werd dit gedeelte van het Jubileumfeest beëindigd. * * * Inde morgenuren werd in het Gemeente-Museum de nieuwe F.N.Z.-film „In eigen handen” gedraaid. We geven hierbij de korte inhoud en „voorgeschiedenis” : Ongeveer 12 jaar geleden werd voor de F.N.Z. de film „Het belang van de boer” vervaardigd. In deze film volgt men de groei van de Coöperatie a.h.w. op de voet

Oud-voorzitter en bestuurslid Koster werd benoemd tot Erelid

844