Iq thesi 5 heet het daar : en hij wordt pennaal genaamd , naar eene eigenschap die hij bezit; hij is namelijk gewoon aan zijn gordel een koker met pennen te dragen; (pennale is middeneeuwsch Latijn voor pennekoker) om elk woord op te vangen, dat uit den mond van zijn praeceptor valt.

Dat er met die pennalen vrij ruw werd rondgesprongen, blijkt reeds uit de andere theses dezer overigens vrij flaauwe dissertatio.

’t Penualisme was echter reeds van lateren datum, er bestond nog iets anders daarvoor.

Meestal svaren voorheen aan de universiteiten inrigtingen van lageren rang verbonden, waar men voor de eigenlijk gezegde studie eerst werd opgeleid. Verder had men de gewone latijnsche scholen , gymnasiën en lyceën, maar daarnaast bleef langen tijd een overblijfsel van de middeneeuwen voortduren.

Toen onder en na de kruistogten alles aan ’t reizen en trekken was, en geheele benden handwerkslui, goochelaars , kwakzalvers, bedelaars en zangers, Europa in alle rigtingen doorkruisten, vond men spoedig ook een bijzonder slag van menschen reizende scholieren'' scholastici vagantes geheeten. Ze trokken, ’t zij afzonderlijk, soms ook wel met zulke goochelaarsbenden, van plaats tot plaats, en hielden zich aan eene school op, zoo lang

tijd, : Nugne venalea sive, ut cnm Planto loquamur, Bidica* laria atrae bili vel melancboliae expellendae apta Data, horiaque subsiciais legenda, reperta in scrinio tritaui Adami noatrüm omniuui pareutis, Anno XXXII.