der natuur, de onbegrensde zee, vooral het ondergaan der zon, op Russische vrouwen geen indruk schenen te maken.” ])

Het was echter inzonderheid de praktische zijde, de toepassing van hetgeen hij zag, die hem belangstelling inboezemde. Telkens komt die rigting van zijnen geest voor den dag. Na het klooster der Trappisten te Vtestmaal bezocht en uit een Kort begryp van de aldaar gevoerde zeer strenge levenswijze, hem door een der paters ter hand gesteld, een en ander overgenomen te hebben, kan hij niet nalaten zijn leedwezen te betuigen „dat aan mensehen , qui omne linmanum a se alienum puiant , kinderen ter opvoeding worden toevertrouwd.” Op Texel trekt de reddingsboot zijne aandacht, en geeft hij den raad om „op elke kust voor reddingsbooten in te rigten die soort van booten, welke op die plaats gebruikelijk is,” daar de ondervinding geleerd had dat de zeelieden er anders niet zoo goed mede konden omgaan. Deze voorbeelden zijn voldoende om den geest zijner rcisjoninalen te doen kennen.

Van veel grooter omvang is het Verhaal eener reize in Rusland in 1835, vijf jaren later in twee deelen uitgegeven. Waarom de schrijver zoolang wachtte, eer hij dit werk het licht deed zien, is mij niet gebleken. hij den oorspronkelijken vorm van een reisjournaal behield, zonder het om ot bij te werken. en alleen aan bet einde uit zijne herinneringen en afzonderlijke aanteekeningen de slotsom van zijne ervaringen in eenige algemeene beschouwingen zamenvatte, heeft echter belet dat zijn arbeid in ruimen kring gelezen en naar verdienste gewaardeerd is geworden. Gelijk men van een dagboek, te midden van onafgebrokene drukten en vermoeijenissen opgesteld, verwachten kan , is de stijl wel kernachtig doch ontbloot van sierlijkheid en, hoewel

1) Verhaal eener reize in Rusland, I. bl. 33.