In ons land werden ook reeds vroeg meer onafhankelijke inrichtingen voor onderwijs gesticht. ') Vroeger waren de scholen binnen Utrechts bisdom bijna altijd met geestelijke inrichtingen verbonden; in Holland behoorden zij aan den graaf, die haar verpachtte; Dordrecht was daar de eerste stad, die van FLOEis V eene school in vrij eigendom verkreeg, doch daar deze haar weer aan een gasthuis schonk, dat er op nieuw eene geldwinning van maakte, door haar te verpachten, werd het onderwijs hierdoor nog weinig verbeterd. Zelfs bleef de onkunde nog zoo groot dat menig lid der vroedschap zijn naam niet kon schrijven.

Aan GEEBT GEOOTE en eeoeis eadewtnsz. hebben wij eene radicale hervorming van het onderwijs in t laatst der 14de eeuw te danken. In hunne Fraterhuizen , waar de broeders van ’t gemeene leven, door geene kloostergelofte gebonden, samenwoonden, hadden de Muzen bij voorkeur hunne Lares en Penates geplaatst. Door hunne bemoeiingen hield het monopolie der geestelijken in ’t geven van onderwijs op ; hunne scholen, buiten kloosterinvloed en zonder kerkelijk doel opgericht, stonden voor

]) terg. G. H. DELPRAT, Be Iroederschap van geert groote etc; SCHOTEL, Be illustr. school ie Bord-. J. van asch van wiJCK, Instellingen van hooger onderwijs in Utrecht voor 1836. Dit laatste is mij alleen uit aanhalingen bekend.