De geschieden;s der H. Stede het behoeft wel geen betoog is op het nauwst verbonden met die van het kerspel Hasselt zelve. Dit feit en de overweging, dat, wie een zaak grondig wil leeren kennen, haar dient te beschouwen in hare natuurlijke omgeving, deden mij besluiten de geschiedenis der H. Stede niet afzonderlijk te behandelen, maar haar te vereenigen met de beschrijving der lotgevallen van het kerspel, dat zijn eer en opkomen aan de H. Stede dankt, met en door het heiligdom tot hoogen bloei geraakte, in haar ondergang deelde, maar ook, zoodra het zelf tot een nieuw leven ontwaakte, het heiligdom weer in eere zag hersteld worden.

De » Geschiedenis van het Kerspel Hasselt en zijne H. Stede” is voor het grootste aan het stedelijk archief van Hasselt, dat een der rijkste is van ons vaderland, althans wat de kleinere steden betreft.

Tot het midden dezer eeuw werd deze kostbare verzameling van diplomen en andere historische bescheiden voor niet veel meer dan een hoop scheurpapier aangezien, totdat’ eenigej orde in den chaos”gebracht werd door den notaris en burgemeester van Staphorst, wijlen den heer Ebbinge Wubben, die eenige stukken uit dit archief|in de werken der Vereeniging voor de beoefening van Overijselsch Recht en Geschiedenis in het licht gaf.

Een twintigtal jaren later ondernam de heer P. J. Teding van Berkhout destijds burgemeester van Hasselt, een volslagen regeling van het archief, die hij gelukkig voltooide. Aan zijne ijverige bemoeiingen danken wij den uitgebreiden cataloog van het archief, welke in het jaar 1883 door genoemde Vereeniging werd uitgegeven.