en ongedrukte bronnen kon verzameld worden. Hieraan is blijkbaar veel zorg besteed, ofschoon meer systematische bearbeiding gewenscht ware. Benige photographische reproducties van oude afbeeldingen verhoogen nog de waarde.

Bulletin van den Oudheidk. Bond. Dl. I, bl. 213—219.

Naar aanleiding van dr. Hensen’s opstel in De Katholiek (Dl. CXVII blz. 129 V.V.): „Een Madonnarelief uit Wedderen te Zoeterwoude”, wijdt Mr. S. Muller Fz. eenige bladzijden aan: ~Nederlandsche heiligenbakkerijen”. Dat zijn werkplaatsen, waar sinds de 14e eeuw heiligenreliefs in pijpaarde werden gebakken. Volgens Mr. M. was deze tak van kunst-industrie ook hier te lande zeer goed bekend. Er bestonden o. a. ~heiligenbakkerijen” te Kampen en te Utrecht. Van die in laatstgenoemde stad zijn nog verschillende overblijfselen in het Stedelijk Museum te Utrecht bewaard. Een plaat met zes afbeeldingen van zulke reliefs, die met elkaar vergeleken worden, gaat bij deze beknopte studie.

Busken Huet, G. Derde verslag van onderzoekingen naar archivalia te Parijs, belangrijk voor de geschiedenis van Nederland, op last der Regeering ingesteld, (’s Gravenhage, W. F. van Stockum en Zoon 1901.) 124 blz. B*’. Prijs ƒ1.40.

Dit verslag loopt over den tijd der stadhouders Frederik Hendrik en Willem 11. Over den toestand der Nederlandsche Katholieken te dien tijde leveren de hier gepubliceerde regesten en excerpten eenige bizonderheden op, die volgens het register gemakkelijk zijn na te slaan.

Bijdragen voor de gescJi. v. h, bisdom v. Haarlem. Deel XXVI. (Haarlem, W. Küppers 1901.)

Dr. A. H. L. Hensen zet blz. 70—93 en 232—257 voort de levensbeschrijving van Nicolaas van Nieuwland, den eersten bisschop van Haarlem en voormaligen wijbisschop van Utrecht. Vruchteloos zooals hij ten slotte zelf erkent tracht hij de beschuldiging te weerleggen of tenminste als onbewezen voor te stellen, dat deze bisschop den bijnaam van »droncken Klaesgen” werkelijk verdiend heeft.

Dr. G. Brom publiceert blz. 95—134 een bundel Archivalia over de proosdij van Westfriesland, die van oudsher tot het Utrechtsche Domkapittel in bijzondere betrekking van afhankelijkheid stond.